Chăn nuôi

Kỹ thuật nuôi chim yến trong nhà

Hướng dẫn kỹ thuật cơ bản để nuôi chim yến trong nhà cho hiệu quả: chọn vị trí xây dựng nhà yến, thiết kế nhà yến đảm bảo thông số kỹ thuật nhiệt độ và độ ẩm, ánh sáng trong nhà yến, hướng nhà và hướng lỗ chim ra vào, kích thước vòng đảo lượn trong nhà, hệ thống giá tổ, hệ thống âm thanh,...

Tiềm năng phát triển nghề nuôi chim yến của nước ta là rất lớn. Tuy nhiên để nuôi chim yến hiệu quả, người nuôi cần tuân thủ những kỹ thuật cơ bản sau:

1. Chọn vị trí xây dựng nhà yến

Trước khi xây dựng nhà yến việc làm đầu tiên là chọn vị trí và khu vực tốt cho việc dựng ngôi nhà nuôi chim yến, việc lựa chọn này cần làm một cách thận trọng trước khi bắt đầu xây dựng ngôi nhà yến. Vị trí và khu vực cho nhà yến rất quan trọng, quyết định chi phí xây dựng, quản lý, tốc độ phát triển bầy đàn trong ngôi nhà yến và năng suất, chất lượng tổ yến.

2. Thiết kế nhà yến đảm bảo thông số kỹ thuật nhiệt độ và độ ẩm

Nhiệt độ trong nhà yến là yếu tố vô cùng quan trọng cho một nhà yến, nó là một trong những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển đàn yến trong nhà, nhiệt độ trong nhà yến chịu tác động trực tiếp của nhiệt độ thời tiết môi trường bên ngoài. Khi thiết kế và xây dựng nhà yến, nhà tư vấn thiết kế thi công phải tính đến sự tác động của việc thay đổi nhiệt độ của môi trường, làm sao cho nhiệt độ trong nhà yến luôn duy trì ổn định ở mức 27 - 29⁰C. Đây là mức chuẩn cho chim yến sinh sống, làm tổ, sinh sản và phát triển.

3. Ánh sáng trong nhà yến

Ánh sáng trong nhà yến là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của chim yến trong nhà khi về tổ. Qua nghiên cứu, nhận thấy chim yến có xu hướng thích những góc tối. Khi nhà mới xây dựng đưa vào hoạt động qua theo dõi cho thấy chim lần đầu tiên vào nhà thường vào chỗ góc tối, kín đáo, ấm. Yếu tố này có thể điều chỉnh dễ dàng khi tiến hành thiết kế và thi công nhà yến.

4. Hướng nhà và hướng lỗ chim ra vào

Từ kinh nghiệm nuôi cho thấy hầu hết các nhà yến có xu thế đặt hướng nhà theo hướng Đông - Tây, hoặc Nam - Bắc. Điều này có thể giải thích như sau: Việc chọn hướng nhà, hướng lỗ chim ra vào nhà yến không chỉ tránh tác động về các vật, kiến trúc, không gian xung quanh nhà yến như cây lớn, nhà liền kề mà còn giảm bức xạ nhiệt vào nhà. Do đó, nhà thiết kế phải tính đến đường bay của chim yến khi bay vào trong các phòng ở trong nhà. Điều này giải thích vì sao có những nhà cùng một vùng miền nhưng khác hướng lỗ chim ra vào nhà yến.

5. Kích thước vòng đảo lượn trong nhà

Nhà yến thường được thiết kế thành các phòng, có phòng bay lượn cho chim chung với khu vực thông tầng, kích thước tối thiểu cho phòng lượn là 5x4 m, kích thước ô thông giữa các tầng tối thiểu là 4x4 m

Khi thiết kế vòng đảo lượn cho chim, cần chú ý sự liên hệ có tính hệ thống giữa khu vực đảo lượn bên ngoài nhà yến (nhất là ngay vị trí lỗ chim yến ra vào nhà) và vòng đảo lượn bên trong nhà ngay khi chim vào nhà (chuồng cu), đến đường di chuyển đảo lượn thông tầng, vào các phòng. Để tạo điều kiện tốt nhất thì vòng đảo lượn tại các điểm bên ngoài, bên trong lỗ ra vào, trong phòng ở của chim phải bằng nhau tối thiểu là 4x4 m

6. Hệ thống giá tổ

Đây là nơi để chim yến sinh sống và làm tổ, thông thường các giá tổ được làm bằng gỗ hoặc lam bê tông. Giá tổ được gắn trực tiếp vào trần nhà tạo thành các ô ngang để chim thấy an tâm đeo bám sinh sống và làm tổ. Các tấm giá tổ này thường có kích thước rộng từ 15 cm - 30 cm, dày từ 2 – 3 cm. Tùy vào điều kiện khí hậu từng vùng và kiểu thiết kế, xây dựng nhà yến mà người tư vấn, lắp đặt sử dụng kích thước giá tổ cho phù hợp. Cách lắp đặt giá tổ trong nhà yến là một yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của căn nhà yến, lắp theo chiều ngang tạo thành ô dài vuông góc với đường chim bay để tạo khoảng ấm tối trên giá tổ cho chim dễ đậu bám.

7. Hệ thống âm thanh

Hệ thống âm thanh chim yến để tạo tiếng kêu bầy đàn, là tín hiệu dẫn đường cho chim yến biết nơi ở của chúng và dẫn dụ chim về nhà yến. Cần lựa chọn tiếng chim yến phù hợp với từng vùng miền.

Hệ thống âm thanh là một tổ hợp bao gồm máy phát âm thanh (máy phát đầu CD, đầu phát gắn thẻ nhớ USB, thẻ nhớ MP3…), dây dẫn âm thanh, hệ thống loa (Loa nóc, loa lỗ, loa dẫn đường, loa trong phòng), bộ điều khiển âm thanh theo thời gian trong ngày, theo mùa sinh sản của chim trong năm. Âm thanh phân thành âm thanh bên ngoài nhà yến có tác dụng dẫn dụ, loa chuyên dụng nhưng phải đảm bảo đúng quy định dưới 70dB, còn bên trong nhà yến là hệ thống âm thanh hỗn hợp như là âm thanh thực của gia đình nhà yến.

8. Hệ thống tạo ẩm, thông gió

Đối với các thông số kỹ thuật về nhiệt độ, độ ẩm, sự thông thoáng trong nhà yến là yêu cầu rất cần thiết nên hệ thống tạo ẩm, thông gió là công cụ hỗ trợ đắc lực. Đây là cách thức điều tiết có chủ ý của chuyên gia kỹ thuật trong quá trình vận hành chăm sóc nhà yến. Để tác động điều tiết theo mong muốn của mình về nhiệt độ, độ ẩm trong nhà yến.

9. Kỹ thuật vận hành nhà yến

 Vận hành nhà yến là công việc kiểm tra, theo dõi, điều chỉnh các thông số kỹ thuật quan trọng của nhà yến đảm bảo trong biên độ lý tưởng, giảm tối thiểu biến động theo thời gian hay do môi trường tác động. Các thông số kỹ thuật cần kiểm soát là nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, âm thanh nhà yến, kỹ thuật sử dụng hóa chất tạo mùi cho nhà yến. Ngoài ra còn phải biết cách vận hành, sử dụng các thiết bị phụ trợ như: máy phát âm thanh, máy tạo ẩm, máy hút gió, máy bơm, phát điện… Nhiều nhà yến khi nghiên cứu cho thấy, những nhà nào được chăm sóc đầy đủ, thường xuyên thì hiệu quả nhanh hơn và cao hơn. Công tác chăm sóc nhà yến nhằm đảm bảo cho các thông số kỹ thuật về môi trường sinh sống của chim luôn ổn định và đạt tiêu chuẩn như yêu cầu đặt ra thì chim ở ổn định và sinh sản làm tổ nhanh hơn. Việc chăm sóc còn phát hiện các loại thiên địch đe dọa sự sinh tồn của chim yến để có phương án xử lý kịp thời.

9577-ntm.002433_ky-thuat-nuoi-chim-yen-trong-nha.pdf

Công ty Yến sào Khánh Hòa