Trồng trọt

Kỹ thuật trồng nhãn tím

Kỹ thuật trồng cây nhãn tím khá đơn giản, nhưng lại đem lại nhiều lợi ích về kinh tế bởi nó là hàng "độc và lạ". Hướng dẫn kỹ thuật trồng cây nhãn tím: cách thức nhân giống, kỹ thuật chiết cành, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây.

Kỹ thuật trồng cây nhãn tím khá đơn giản, nhưng lại đem lại nhiều lợi ích về kinh tế bởi nó là hàng "độc và lạ". Nhãn tím được phát hiện tại nhà một người nống dân ở tỉnh Sóc Trăng nên còn được gọi là nhãn tím Sóc Trăng. Theo người phát hiện ra giống nhãn này cho biết cách đây 10 năm, một cây nhãn long trong vườn nhà ông đâm ra 1 nhánh lá khác biệt so với lá nhãn thông thường màu xanh, hoa cũng có màu tím và trái cũng có màu tím.

1. Hình thức nhân giống

Được biết, việc trồng và chăm sóc giống nhãn mới này cũng không quá khó, để tự nhiên một năm cây cho thu hoạch 2 vụ vào tháng 6 và Tết Nguyên đán. Giống nhãn tím Sóc Trăng đã xuất hiện hơn mười năm nhưng ở hiện tại nó vẫn còn rất hạn chế về số lượng là do việc nhân giống cây chỉ có hiệu quả nhất với hình thức chiết cành.

Cây giống sử dụng hình thức chiết cành sẽ đảm bảo được hoàn toàn các đặc tính của cây bố mẹ. Nhiều người lấy hạt nhãn tím để nhân giống nhưng đều thất bại. Lúc đầu, hạt nảy mầm, có được vài lá rồi cũng héo rũ; có người trồng không héo nhưng thân, cành, lá mọc ra xanh um, không còn là nhãn tím nữa. 

2. Kỹ thuật chiết cành

Chiết cành là phương pháp nhân giống phổ biến nhất vì cây chiết có nhiều ưu điểm như mau cho trái, cây con giữ được đặc tính tốt của cây mẹ. Chọn cây mẹ có năng suất cao, ổn định, có phẩm chất tốt, ít sâu bệnh. Chọn cành bánh tẻ (tiếp giáp phần già và phần non), không sâu bệnh từ nửa tán cây trở lên ngọn. Nếu chọn cành trong tán cây, cành vượt, thì sẽ lâu ra rễ, cây con khi đem đi trồng sẽ chậm phát triển.

Dùng dao bén khoanh vỏ đoạn cành định chiết, bề rộng vết khoanh 1-2cm, cách ngọn cành 0,5-1m tùy theo giống. Đối với giống sinh trưởng mạnh thì chiết cành nhỏ, ngắn, còn giống sinh trưởng chậm thì chiết cành lớn hơn. Bóc hết vỏ đoạn cành vừa khoanh, cạo sạch rồi dùng lá nhãn hoặc nylon quấn kín đoạn khoanh lại, một tuần sau lấy nylon ra và bó bầu. Bầu đất có thể làm bằng rơm trộn bùn non hoặc rễ bèo, xơ dừa, tro trấu mục,…

Sau 2-2,5 tháng kể từ khi bó bầu ta thấy rễ mọc ra, khi rễ có màu vàng nâu là có thể cắt xuống giâm trong bầu đất hoặc giỏ tre, 15-30 ngày sau cây con sẽ ra đọt non trở lại. Đợi đến khi đọt này già đi mới đem trồng. Bầu đất để giâm cây con nên trộn với xơ dừa, một ít phân chuồng hoai mục giúp cây mau bén rễ. Cành chiết trước khi vô bầu đất nên được cắt bớt lá, mỗi cành chỉ chừa 2-3 cặp lá chét.

3. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây

Nên trồng nhãn trên mô đất, đất trong mô trộn với 10-15kg phân chuồng hoai, tro trấu, 0,5kg phân lân và nên chuẩn bị mô từ 15-30 ngày trước khi trồng. Mô đất đắp thành hình tròn rộng 60-80cm, cao 50-70cm. Khoảng cách trồng tùy thuộc vào đất đai và mô hình trồng, có thể chọn khoảng cách thích hợp là 6x5m, 6x6m, tương đương khoảng 300-350cây/ha.

Cách trồng: Khoét lỗ trên mô vừa với bầu cây con, đặt bầu cây vào lỗ sao cho cổ rễ bằng hoặc thấp hơn mặt đất 2-3cm, lấp đất lại vừa khuất mặt bầu, ém đất xung quanh gốc, cắm cọc để buộc cây con vào (để tránh rễ bị lung lay dễ làm đứt rễ, cây con phát triển kém, nếu đứt nhiều rễ, cây sẽ chết) và tưới đẫm nước, sau đó tưới thường xuyên giữ ẩm cho cây.

Trong 2 năm đầu, hàng năm cần đắp thêm đất khô vào chân mô, giúp mô cao hơn, rộng hơn. Tới năm thứ 3 trở đi, hàng năm nên vét bùn bồi thêm một lớp mỏng 2-3cm ngay sau khi làm gốc, bón phân, nếu trồng nhãn trên đất thịt pha sét thì hàng năm nên bón thêm phân hữu cơ giúp đất thông thoáng hơn, tạo điều kiện tốt cho bộ rễ phát triển.

Nhãn rất cần nước, nếu được tưới đầy đủ nhãn sẽ phát triển nhanh, ra hoa, kết trái tốt. Nhưng nhãn là cây chịu úng kém nên cần có hệ thống thoát nước trong mùa mưa. 

Tỉa cành, tạo tán: Sau thu hoạch cần tiến hành tỉa bỏ những cành sâu bệnh, cành bị che khuất trong tán cây, cành vượt,… đồng thời bấm tỉa những cành vừa được thu trái để giúp cây ra tược non đồng loạt.

4. Thu hoạch

Nên thu hoạch quả vào ngày trời tạnh ráo, vào buổi sáng và buổi chiều, tránh thu hoạch vào đúng giữa trưa khi trời quá nóng. Không cắt trụi hết cành lá của cây vì có thể ảnh hưởng đến khả năng nảy lộc vụ sau. Khi thu hoạch quả, nên có thang và sử dụng kéo cắt chùm quả để tránh gãy cành.

Giống nhãn này không chỉ có màu sắc kỳ lạ, mà còn có mùi vị thơm và năng suất tốt hơn giống nhãn long (nhãn trắng) thuần. Đặc biệt, nhãn tím Sóc Trăng có khả năng kháng một số loại bệnh phổ biến trên cây nhãn.

5654-ntm.002679_ky-thuat-trong-nhan-tim.pdf

Ninh Lan