Nuôi trồng thủy, hải sản

Phòng và trị bệnh trùng mỏ neo trên cá

Bài trích giới thiệu dấu hiệu nhận biết, các tác nhân gây bệnh và cách thức phân bố, lan truyền bệnh trùng mỏ neo ở cá. Từ đó đưa ra các phương pháp phòng và trị bệnh: giữ gìn môi trường ao, dùng lá xoan, dùng thuốc tím,…

1. Dấu hiệu bệnh lý

- Trùng ký sinh trên toàn bộ phần phía ngoài cơ thể cá như da, vây, đuôi, mắt, mũi, xoang miệng và mang, hút chất dinh dưỡng và gây nên những vết thương chảy máu. - Cá bị cảm nhiễm trùng mỏ neo, thường gầy yếu, ngứa ngáy khó chịu, bơi lội chậm chạp, khả năng bắt mồi giảm dần. Đối với cá hương, cá giống bị Lernaea ký sinh, cơ thể bị dị hình, uốn cong, bơi lội mất thăng bằng và chết rải rác tới hàng loạt. Một số trùng mỏ neo ký sinh trong miệng, làm miệng cá sưng lên và không đóng kín được, không ăn được.

2. Tác nhân gây bệnh

- Gây bệnh là giống Lernaea gây nên, ký sinh trên cá nuôi ở Việt Nam thường gặp một số loài Lernaea polymorpha, L. Cyprinacea, L. Ctenopharyngodontis. Cơ thể dài từ 6-12 mm, con đực nhỏ hơn con cái. Đầu có đôi sừng có hình dạng giống mỏ neo đâm sâu vào cơ thể ký chủ. Sau khi giao phối, con đực sống tự do trong nước vài ngày rồi chết, trong khi con cái lại sống ký sinh trên cá

3. Phân bố và lan truyền bệnh

- Lernaea là các ký sinh trùng ngoại ký sinh trên da, vẩy, mang, hốc mũi, mắt, miệng của nhiều loài cá, gặp ký sinh trên cá nước ngọt nhiều hơn cá nước mặn. Gặp ở ao nuôi cá con, ao nuôi cá thịt và ao nuôi cá bố mẹ nước ngọt; gặp ở một số loài cá như trắm cỏ, mè trắng, mè hoa, cá chép, cá diếc và một số cá khác.

- Bệnh xảy ra quanh năm và có tỷ lệ cảm nhiễm cao. Nhiệt độ thích hợp cho trùng mỏ neo phát triển từ 18-30 độ C.

4. Phòng và trị bệnh

* Phòng bệnh:

- Giữ nước ao sạch, không dùng nguồn nước ở các ao cá bệnh đưa vào ao nuôi vì trong các ao đó có nhiều ấu trùng Nauplius và Metanauplius sống tự do.

- Dùng lá xoan bón lót xuống ao trước khi thả cá với số lượng 0.2-0.3kg/m³ nước để diệt ấu trùng Lernaea.

* Trị bệnh:

- Dùng lá xoan 0,4-0,5kg/m³nước bón vào ao nuôi cá bị bệnh. Do lá xoan phân huỷ nhanh tiêu hao nhiều oxy và thải khí độc, nhất là mùa hè nhiệt độ cao, do đó phải theo dõi cấp nước kịp thời khi cần thiết.

- Dùng thuốc tím KMnO4 nồng độ 10-12 ppm tắm từ 1-2 giờ, ở nhiệt độ 20-30 độ C.

- Hoặc dùng Seaweed 2-2.5 lít/1.000 m³ nước, mỗi tuần xử lý 1 lần, trong 2 tuần..

61611-ntm.001525_benh-trung-mo-neo-tren-ca.pdf