Khoa học xã hội và Nhân văn

Các nhà khoa học chiết xuất men từ gốm cổ, tái tạo loại bia 5.000 năm tuổi (07/06/2019)

Khi kiểm tra các mảnh vỡ của bình đất sét đã từng được dùng để đựng bia và rượu mật ong cách đây vài nghìn năm, các nhà nghiên cứu Israel đã phát hiện ra các cụm men ẩn nấp trong các lỗ kích thước nano của những mảnh vỡ đó. Để chiết xuất men lâu ngày không hoạt động, các nhà khoa học đã nhờ đến sự hỗ trợ của các nhà sản xuất rượu vang có kinh nghiệm về rượu cổ đựng trong bình đất sét.

Nhà sản xuất bia Shmuel Nakai (R) của Israel rót bia cổ trong quán Biratothy của ông ở Jerusalem. Ảnh của Debbie Hill / UPI.

Các nhà khảo cổ đã xác định các mảnh đất sét tương ứng với một số giai đoạn lịch sử, bao gồm triều đại của vua Pharaoh Narmer ở Ai Cập, người trị vì vùng đất Judea trong khoảng thời gian từ 3100 đến 3050 năm trước Công nguyên. Nhóm nghiên cứu cũng đã xác định và chiết xuất men từ những mảnh gốm có niên đại tương ứng với thời vua Aramean Hazael trị vì từ năm 842 đến 800 trước Công nguyên. Một số bình đất sét có niên đại là giai đoạn cai trị Judea của người ba tư trong thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên cũng được sử dụng để tách men bia cổ.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng khu vực Cận Đông có lịch sử sản xuất bia lâu đời. Trong nghiên cứu, tổng cộng sáu chủng nấm men khả thi đã được phân lập từ các mảnh gốm và được sử dụng để ủ số ít các loại bia.

"Điều kỳ diệu lớn nhất ở đây là các cụm nấm men tồn tại trong bình đất sét hàng nghìn năm, chỉ chờ được khai quật và phát triển", Ronen Hazan, nhà nghiên cứu tại trường Đại học Hebrew nói. "Men cổ này cho phép chúng tôi tạo ra loại bia giúp phân biệt giữa bia Philistine và bia Ai Cập cổ đại".

Trước đây, các nhà khoa học đã tạo ra nhiều loại bia lấy cảm hứng từ các thành phần của đồ uống cổ đại có cồn, nhưng các nhà nghiên cứu Israel khẳng định đây là lần đầu tiên men cổ đại được sử dụng để sản xuất bia cổ.

Vì các nhà nghiên cứu chỉ có thể phân lập được vài chủng men, nên khó xác định điểm tương đồng giữa loại bia được sản xuất và uống với các loại bia được tiêu thụ trong thời cổ đại. Các loại bia được ủ và tiêu thụ vài nghìn năm trước có khả năng được tạo ra bằng cách sử dụng hàng chục loại men từ sự kết hợp độc đáo của các loại ngũ cốc cổ. Tuy nhiên, kỳ tích sản xuất bia 5.000 năm tuổi là rất lớn.

Theo Hazan, “nghiên cứu của chúng tôi rất quan trọng đối với lĩnh vực khảo cổ học thực nghiệm, lĩnh vực tìm cách tái tạo lại quá khứ. Bên cạnh đó, nghiên cứu còn cung cấp công cụ mới để kiểm tra các phương pháp cổ xưa và cho phép thưởng thức hương vị của quá khứ”.

Nguồn: N.P.D (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 07/6/2019