Khoa học - Y dược

Các nhà nghiên cứu cải thiện hiệu quả điều trị ung thư (01/11/2018)

Gần đây, các chuyên gia tại trường Đại học Nghiên cứu hạt nhân quốc gia (MEPhI) đã phối hợp với các nhà nghiên cứu tại trường Đại học Nantes và Đại học Reims Champagne-Ardenne ở Pháp để phát triển một hệ thống vi mô dựa vào chấm lượng tử, cho phép sàng lọc hiệu quả các chất ức chế của enzym để sửa chữa tổn thương ADN trong các tế bào ung thư nhằm đáp ứng liệu pháp xạ trị và thuốc chống ung thư. Hướng phát triển mới này sẽ làm tăng đáng kể hiệu quả điều trị ung thư. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Scientific Reports.

Ảnh: CC0 Public Domain

Hiệu quả điều trị của nhiều loại thuốc ung thư dựa vào khả năng gây tổn thương cho ADN, bao gồm phá vỡ sợi đôi ADN (DSB), được sửa chữa nhờ sự trợ giúp của các enzym đặc biệt. Kết quả nghiên cứu mới nhất cho thấy các protein sửa chữa ADN làm cho các tế bào khối u kháng thuốc và bức xạ. Do đó, việc tìm cách ngăn chặn enzym sửa chữa tổn thương ADN do quá trình điều trị gây ra, đã trở thành một trong những lĩnh vực tiến bộ nhất để tăng hiệu quả điều trị ung thư.

Các nhà nghiên cứu tại MEPhI cho rằng để tạo ra các chất ức chế enzym mới, cần phát triển một công cụ hiệu quả cao để phát hiện các chất ức chế hoạt động mạnh nhất và đánh giá hiệu quả của chúng.

"Chúng tôi đã tạo ra một hệ thống vi mô dựa vào các chấm lượng tử, được dùng làm thẻ huỳnh quang để đánh giá những thay đổi trong protein kinase phụ thuộc vào ADN (DNA-PKcs hoặc kinase) nhằm phản ứng với tổn thương ADN", Igor Nabiyev, giáo sư tại Đại học Reims Champagne-Ardenne nói. "Chúng tôi đã phát hiện ra rằng việc sử dụng các chấm lượng tử làm thẻ huỳnh quang cho phép theo dõi tác động của các chất ức chế đến hoạt động của enzym để ứng phó với tổn thương ADN".

Ngày nay, hầu hết các hệ thống vi mô sử dụng thuốc nhuộm hữu cơ làm thẻ huỳnh quang. Tuy nhiên, loại thuốc nhuộm này thường có độ nhạy thấp và bất ổn do sự suy giảm khả năng phát quang. Dữ liệu gần đây đã chứng minh các tinh thể nano bán dẫn phát quang mạnh hay các chấm lượng tử, là lựa chọn thay thế triển vọng cho thuốc nhuộm hữu cơ.

Tính chất quang học của các chấm lượng tử là duy nhất. Ngoài khả năng chống sự suy giảm khả năng phát quang, các chấm lượng tử có hiệu suất lượng tử rất cao và khả năng phát quang cao kỷ lục. Điều đó mở ra hướng xác nhận tiền lâm sàng đối với các hệ thống vi mô dựa vào chấm lượng tử để sàng lọc các chất ức chế kinase, giúp sản xuất các loại thuốc mới.

Kinase DNA-PKcs đóng vai trò thiết yếu trong việc phát triển khả năng chống hóa trị và phản xạ của khối u, do đó, rất quan trọng trong cơ chế sửa chữa ADN. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy việc ức chế DNA-PKcs bằng các phân tử nhỏ cho phép các loại ung thư khác nhau như u xương ác tính (osteosarcoma), cũng như u thần kinh đệm, ung thư vú, phổi và đại tràng nhạy với bức xạ hoặc hóa trị.

Các nhà khoa học hy vọng sự phát triển và sàng lọc các chất ức chế kinase DNA-PKcs có thể cải thiện hiệu quả của các liệu pháp điều trị ung thư dựa vào việc gây tổn thương ADN hiện nay. Nghiên cứu có triển vọng được sử dụng làm công cụ sàng lọc chất ức chế kinase nhằm cải thiện hiệu quả điều trị ung thư.

Nguồn: N.T.T (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 24/10/2018