Khoa học - Y dược

Chiết xuất hoạt chất chống viêm và kháng khuẩn từ vỏ quả na (04/04/2018)

Vỏ quả na là phế thải thực phẩm, do đó việc phát triển được quy trình phân lập hiệu quả acid kaurenoic từ vỏ quả na có cả ý nghĩa kinh tế và môi trường.

Acid kaurenoic là hoạt chất có nhiều tác dụng sinh học như chống viêm, kháng khuẩn, chống tăng sinh và khối u.

Hợp chất này còn có giá trị làm các tác nhân dược thiên nhiên trong điều trị bệnh viêm, nhiễm khuẩn và ung thư.

Acid kaurenoic cũng là nguyên liệu đầu để sinh tổng hợp đường Stevia dành cho bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường và phytohormon gibberellin dùng cho nông nghiệp xanh.

Nghiên cứu chiết xuất hoạt chất acid kaurenoic từ vỏ quả na bằng phương pháp hóa học là công trình của nhóm nghiên cứu thuộc Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia, do PGS.TS. Phan Minh Giang đứng đầu, thực hiện.

Vỏ na là phế thải thực phẩm. Trước đây, chưa có quy trình công nghệ tách chiết acid kaurenoic từ vỏ của nó. Do đó, việc phát triển được quy trình để phân lập hiệu quả acid kaurenoic từ vỏ quả na có ý nghĩa kinh tế và môi trường.

Theo PGS-TS Phan Minh Giang, hiện chưa có phương pháp chiết chọn lọc acid kaurenoic.

Thông thường, để chiết được acid kaurenoic tinh khiết, các nhà khoa học pha hai chất lỏng thông thường để thu lấy acid kaurenoic tổng hợp. Sau đó, sử dụng phương pháp sắc kí để lấy acid kaurenoic tinh khiết.

Phương pháp mới do nhóm nghiên cứu của PGS Giang phát triển được đánh giá mang lại chất lượng và hiệu quả kinh tế cao hơn.

Cụ thể, các nhà khoa học tinh chiết acid kaurenoi qua 4 bước: Xử lý nguyên liệu vỏ quả na giàu hàm lượng acid kaurenoic; Chiết nguyên liệu theo độ phân cực để thu nhận acid kaurenoic và các thành phần trung tính khác từ vỏ quả na; Chiết acid - base, tách acid kaurenoic khỏi các thành phần trung tính khác và tinh chế sản phẩm nhận được; Phân tích sản phẩm nhận được.

Phương pháp chiết acid kaurenoic mới từ nguyên liệu phế thải vỏ quả na đơn giản, thân thiện với môi trường và có hiệu quả kinh tế do phương pháp có thể được thực hiện ở nhiệt độ phòng, và sử dụng các dung môi hữu cơ có nhiệt độ sôi thấp do đó dễ dàng quay vòng được dung môi.

Phương pháp cũng sử dụng các hệ thiết bị đơn giản do đó dễ dàng nâng qui mô sản xuất. Qui trình chiết xuất acid-base chỉ yêu cầu hai bước chiết hai pha lỏng, các bước của qui trình đều có thể được kiểm soát bằng phân tích sản phẩm.

Công trình đã giành nhiều giải thưởng quốc tế như Huy chương Vàng về lĩnh vực Công nghệ Sinh học, Y học Sức khỏe và Hóa học của National Research Council of Thailand, Huy chương Bạc của China Business Strategic Alliance tại Triển lãm Quốc tế về Phát minh và Kinh doanh Hồng Kông.

Năm 2017, công trình được cấp bằng sáng chế.

Nguồn: Báo KH&PT

Cập nhật: 28/3/2018