Khoa học - Y dược

Có thể dựa vào kết quả xét nghiệm máu để điều trị bệnh trầm cảm hiệu quả hơn (05/10/2016)

Xét nghiệm máu có thể giúp các bác sỹ điều chỉnh các liệu pháp điều trị bệnh trầm cảm, dựa vào kết quả xét nghiệm các bác sỹ có thể xác định loại thuốc nào có hiệu quả điều trị trầm cảm cao nhất trong từng bệnh nhân.

Theo một nghiên cứu gần đây, phân tích các mẫu máu có thể giúp các bác sỹ thấy rõ tình trạng viêm mức độ cao ở bệnh nhân, từ đó giúp họ căn nhắc những loại thuốc nào không có hiệu quả điều trị cho bệnh nhân. Một số nghiên cứu khác gần đây cũng phát hiện thấy mối liên quan giữa mức tăng tình trạng viêm và tỷ lệ thành công thấp trong điều trị. Việc xác định được mức độ tăng của viêm có thể giúp bác sỹ xem xét bệnh nhân nào cần điều trị tích cực sớm. 

Hiện nay, điều trị bệnh trầm cảm liên quan đến phương pháp thử và sai (process of trial and error), cùng với các loại thuốc điều trị đặc biệt do bác sỹ chỉ định trong thời gian hơn 12 tuần và theo dõi các mức độ cải thiện của bệnh nhân. Nếu không thấy đáp ứng điều trị tốt, các bác sỹ sẽ kê một loại thuốc mới hoặc các loại thuốc điều trị kết hợp cho đến khi thấy hiệu quả thì thôi.

“Nếu bệnh nhân không tiến triển tốt lên, các bác sỹ chỉ thay đổi loại thuốc và sau đó lại thay đổi với hy vọng loại thuốc đó sẽ có tác dụng tốt”. Carmine Pariante, giáo sư về tâm thần sinh học tại trường Đại học Kings (London), người đứng đầu nghiên cứu và phát triển thử nghiệm này, cho biết.

Trầm cảm là một trong những tình trạng rối loạn tâm thần phổ biến trên toàn cầu, với khoảng 350 triệu người trên thế giới bị mắc căn bệnh này. Mặc dù điều trị căn bệnh này có thể khác nhau, liệu pháp điều trị phổ biến nhất, đặc biệt ở các nước công nghiệp phát triển, là chỉ định dùng các loại thuốc chống trầm cảm.

Tuy nhiên, ước tính có một nửa số bệnh nhân trầm cảm là không đáp ứng với thuốc chống trầm cảm sử dụng lần đầu tiên. Những loại thuốc này bao gồm thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin lọc như Zoloft (sertraline), Paxil (paroxetine) và Prozac (fluoxetine).

“Xét nghiệm máu có thể cắt bỏ những loại thuốc dùng điều trị trầm cảm cho những người không đáp ứng tốt với những loại thuốc đó”, Pariante cho biết.

Để kiểm tra hiệu quả của xét nghiệm máu, nhóm nghiên cứu đã xét nghiệm máu của 140 bệnh nhân trầm cảm trước khi họ bắt đầu một quá trình điều trị. Họ đã kiểm tra các chỉ dấu sinh học trong máu của những bệnh nhân này là MIF và (IL)-1 β - và phát hiện thấy 2 chỉ dấu sinh học này ở 1/3 số bệnh nhân trong nghiên cứu có biểu hiện đáp ứng viêm ở mức vượt trên ngưỡng cho phép.

1/3 số này sau đó không đáp ứng với bất kỳ loại thuốc sử dụng lần đầu. “Chúng tôi xác định được chính xác 100% khi bệnh nhân không đáp ứng thuốc sử dụng lần đầu”, Pariante cho biết. “1/3 số bệnh nhân này cần chỉ định các biện pháp điều trị phức tạp hơn”. Và những người có mức viêm thấp nhất đáp ứng tốt điều trị. 

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng cho biết do quy mô thử nghiệm ở phạm vi nhỏ, vì vậy cần áp dụng phương pháp xét nghiệm này trên lâm sàng tại các bệnh viện để thấy rõ tiềm năng thực sự của nó.

“Chúng tôi muốn kiểm tra tiềm năng của phương pháp xét nghiệm máu của chúng tôi để cải thiện chất lượng chăm sóc điều trị cho bệnh nhân”, Pariante cho biết.

Hiện nay, nhóm nghiên cứu đang tiếp tục tiến hành nghiên cứu vai trò quan trọng của tình trạng viêm bằng cách kiểm tra tiềm năng của các loại thuốc chống viêm kết hợp với các thuốc chống trầm cảm để cải thiện quá trình điều trị. 

Mối liên quan giữa viêm và trầm cảm ở mức độ nghiêm trọng đã được biết đến nhờ vào các nghiên cứu trước đây của Pariante và các chuyên gia khác trong lĩnh vực tâm thần học.

“Nghiên cứu này cũng xác định rõ sự liên kết giữa viêm và trầm cảm”, Eva Redei, giáo sư về tâm thần học và vật lý và khoa học hành vi tại Trường Đại học Northwestern, cho biết.

Tuy nhiên trong nghiên cứu này, nhóm của cô đã sử dụng phương pháp xét nghiệm máu để xác định các chỉ số liên quan đến trầm cảm, bao gồm các chỉ dấu để chẩn đoán chính xác một ai đó bị mắc bệnh trầm cảm.

Nhóm nghiên cứu cũng đã sử dụng “các chỉ dấu sinh học máu cơ bản để phân biệt những bệnh nhân mắc trầm cảm từ những người khỏe mạnh không bị mắc căn bệnh này. Tuy nhiên, một vài chỉ dấu sinh học của những người này cũng có liên quan đến viêm”, cô cho biết.

“Hai chỉ số sinh học của nghiên cứu này có thể dự đoán hiệu quả điều trị của thuốc điều trị trầm cảm”, Redei nói.

Cho đến nay, những phát hiện này vẫn còn hạn chế, tuy nhiên nó đã cung cấp những hướng đi mới để có thể cải thiện các liệu pháp điều trị trong tương lai.

Nguồn: www.vista.gov.vn