Khoa học xã hội và Nhân văn

Dấu chân đầu tiên của động vật trên trái đất? (01/11/2018)

Vào ngày 20 tháng 7 năm 1969, Neil Armstrong đặt dấu chân đầu tiên lên mặt trăng, ghi dấu cột mốc quan trọng của lịch sử loài người. Tuy nhiên sự kiện lịch sử này cũng gợi cho các nhà khoa học một suy nghĩ khá tương đồng, vậy khi nào động vật để lại dấu chân đầu tiên trên trái đất?

Ảnh: NIGP, các đường rãnh và hang đào được khai quật tại chỗ từ kỉ Ediacaran

Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã báo cáo phát hiện dấu chân hóa thạch của các phần phụ của động vật trong thời kỳ Ediacaran (khoảng 635-541 triệu năm trước) ở Trung Quốc. Đây được coi là dấu chân hóa thạch động vật đầu tiên. Nghiên cứu được công bố trên Science Advances vào ngày 6 tháng 6 năm 2018. 

Động vật lưỡng cư như động vật chân đốt (arthropods) và giun (annelids) đã ghép nối các phần phụ và là một trong những loài động vật đa dạng nhất hiện nay và trong quá khứ địa chất. Chúng thường được cho là đột nhiên xuất hiện trong vụ nổ “Cambrian Explosion” khoảng 541-510 triệu năm trước, mặc dù từ lâu người ta đã nghi ngờ rằng tổ tiên tiến hóa của chúng bắt nguồn từ thời Ediacaran. Cho đến những phát hiện hiện nay, tuy nhiên, không có hồ sơ hóa thạch của những phần phụ động vật đã được tìm thấy trong thời kỳ Ediacaran.

Các nhà nghiên cứu từ Viện Địa chất và cổ Sinh vật học Nam Kinh thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, và Virginia Tech tại Hoa Kỳ đã nghiên cứu các đường mòn và hang được phát hiện trong Thành phần Ediacaran Shibantan của kỉ tiền Edicaran (được gọi là Dengying Formation, khoảng 551-541 triệu năm trước) trong khu vực Hẻm núi Yangtze Nam Trung Quốc. Các đường rãnh có phần bất thường, bao gồm hai hàng dấu ấn được sắp xếp theo hàng hoặc nhóm lặp lại. 

Các đặc tính của đường rãnh chỉ ra rằng chúng được tạo ra bởi các động vật lưỡng cư, chúng có các phần phụ được ghép nối giúp nâng cao phần thân lên trên mặt trầm tích nước. Các đường rãnh dường như được kết nối với hang, cho thấy rằng các loài động vật có thể định kỳ đào vào trầm tích và thảm vi sinh vật, có lẽ là để khai thác oxy và thực phẩm.

Những hóa thạch dấu vết này là bằng chứng được coi là sớm nhất về các phần phụ của động vật và là kỷ lục mới về hóa thạch đầu tiên của động vật với các phần phụ từ kỷ Cambri đầu đến cuối thời kỳ Ediacaran. Tuy nhiên, các hóa thạch phần thân của những con vật đã tạo ra những dấu vết này vẫn chưa được tìm thấy. Có lẽ phần thân đã không thể trở thành hóa thạch.

Nguồn: Đ.T.N (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 18/10/2018