Tin KH & CN Hải Phòng

Dự báo sâu bệnh cây trồng, sử dụng trí tuệ nhân tạo phục vụ nông nghiệp (29/05/2025)

Trong bối cảnh ngành nông nghiệp chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu kinh tế của thành phố Hải Phòng, diện tích đất canh tác ngày càng bị thu hẹp do quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ngành nông nghiệp Hải Phòng đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải chuyển mình. Việc chuyển đổi sang mô hình nông nghiệp công nghệ cao, trong đó ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), được xác định là chìa khóa để xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Quang cảnh Hội nghị.

Sáng ngày 28/5, Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng đã tổ chức Hội đồng tư vấn phê duyệt thuyết minh nhiệm vụ nghiên cứu khoa học cấp thành phố cho đề tài “Dự báo sâu bệnh cây trồng, sử dụng trí tuệ nhân tạo phục vụ nông nghiệp”.

Đề tài do PGS.TS Dương Xuân Biên làm chủ nhiệm, Học viện Kỹ thuật Quân sự là cơ quan chủ trì thực hiện, Phó Giám đốc Sở KH&CN Phạm Thị Sen Quỳnh làm Chủ tịch Hội đồng. Đây là một trong những nhiệm vụ thuộc Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới đến năm 2025 của thành phố Hải Phòng, nhằm ứng dụng các tiến bộ khoa học hiện đại vào sản xuất nông nghiệp. Mục tiêu của đề tài là thiết kế, chế tạo hệ thống dự báo sớm sâu hại cây trồng sử dụng mô hình AI giúp nông dân phát hiện và phòng ngừa sâu bệnh kịp thời góp phần phần phần phát triển nông nghiệp bền vững Hải Phòng.

Nhóm nghiên cứu dự kiến thực hiện nhiệm vụ trong 24 tháng với các nội dung chủ yếu sau: Nghiên cứu thu thập thông tin về một số cây trồng và sâu bệnh; Nghiên cứu, thiết kế tính toán và lựa chọn hệ quang chụp ảnh và cảm biến; Nghiên cứu, thiết kế chế tạo bộ thu hút sâu bệnh; Nghiên cứu, xây dựng mô hình AI giúp nhận dạng, phân loại sâu bệnh; Nghiên cứu, thiết kế thiết bị thu thập và truyền dẫn dứ liệu không dây; Lắp ráp tổng thể sản phẩm; Vận hành thử nghiệm và đánh giá hệ thống thu hút sâu bệnh thông minh; Xây dựng quy trình lắp ráp, vận hành và tài liệu hướng dẫn sử dụng thiết bị.

PGS.TS Dương Xuân Biên, đại diện nhóm nghiên cứu trình bày báo cáo thuyết minh trước Hội đồng.

Các thành viên Hội đồng đánh giá tính cấp thiết cũng như hiệu quả thực tiễn của đề tài trong việc ứng dụng công nghệ cao, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) trong giám sát và dự báo sâu bệnh cây trồng. Đây là bước tiến công nghệ mang ý nghĩa thực tiễn, giúp nông dân phát hiện sớm sâu hại, kịp thời đưa ra biện pháp xử lý hiệu quả, từ đó hạn chế thuốc trừ sâu sản xuất nông nghiệp góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Đề tài còn góp phần hỗ trợ các cơ quan chức năng trong việc xây dựng chính sách bảo về cây trồng và định hướng phát triển nông nghiệp bền vững; Giúp người dân nâng cao nhận thức về công nghệ số trong nông nghiệp, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số và xây dựng nền nông nghiệp thông minh, bền vững theo định hướng phát triển của thành phố và cả nước.

Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa hiệu quả triển khai, Hội đồng đề nghị nhóm nghiên cứu bổ sung, làm rõ những nội dung trọng tâm sau: Trước hết, cần điều chỉnh tên đề tài cho sát với phạm vi nghiên cứu và đối tượng phục vụ, cụ thể là “Nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo để dự báo sâu hại lúa phục vụ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn thành phố”. Đồng thời, nhóm nghiên cứu cần có đánh giá cụ thể về thực trạng sản xuất nông nghiệp và tình hình sâu bệnh hại lúa trên địa bàn thành phố, đặc biệt là mức độ thiệt hại do sâu bệnh gây ra, để xác lập cơ sở thực tiễn cho đề tài nghiên cứu. Bên cạnh đó, cần làm rõ tính mới, tính ưu việt của đề tài so với các nghiên cứu hiện có, từ đó khẳng định củng cố giá trị khoa học và thực tiễn của đề tài.

Hội đồng cũng lưu ý nhóm nghiên cứu việc xác định rõ đối tượng cây trồng (lúa) và đối tượng côn trùng chính gây hại cho lúa nằm trong phạm vi nghiên cứu, đồng thời gắn kết đề tài với định hướng chính sách phát triển nông nghiệp công nghệ cao của thành phố trong giai đoạn hiện nay. Nhóm nghiên cứu cần tăng cường phối hợp với các chuyên gia, nhà khoa học uy tín trong lĩnh vực nông nghiệp, cả trong và ngoài địa phương, nhằm nâng cao chất lượng khoa học và tính ứng dụng của sản phẩm nghiên cứu.

Về mặt kỹ thuật, đề tài cần tính toán hợp lý mật độ bố trí thiết bị, diện tích pin mặt trời và nguồn năng lượng dự phòng cho hệ thống, đảm bảo tính ổn định và khả năng hoạt động liên tục ngoài thực tế. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên sâu phục vụ hệ thống dự báo, vận hành thử nghiệm, hiệu chỉnh và xây dựng tài liệu hướng dẫn sử dụng cũng là những yếu tố then chốt, góp phần nâng cao hiệu quả và khả năng nhân rộng mô hình. Cuối cùng, Hội đồng khuyến nghị nhóm nghiên cứu nên tổ chức các hội thảo chuyên đề để lấy ý kiến đóng góp từ chuyên gia để hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn, đảm bảo đề tài có tính khả thi cao và sát với yêu cầu thực tế sản xuất nông nghiệp của thành phố.

Nhóm nghiên cứu đồng ý thu ý kiến đóng góp của Hội đồng và sẽ tiến hành chỉnh sửa, hoàn thiện thuyết minh đề tài trong thời gian sớm nhất. Trên cơ sở đó, Sở KH&CN sẽ tổng hợp, trình Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt để triển khai thực hiện. Với định hướng rõ ràng, cơ sở khoa học vững chắc và tiềm năng ứng dụng rộng lớn, đề tài được kỳ vọng sẽ tạo ra bước đột phá trong ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp tại Hải Phòng, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển nông nghiệp thông minh, bền vững của thành phố trong thời kỳ chuyển đổi số./.

Chiêu Minh