Khoa học - Y dược

Enzyme ức chế chủ chốt có thể ngăn ngừa tăng cân ở tuổi trung niên (06/05/2017)

Một nghiên cứu mới đây của nhóm nghiên cứu thuộc Viện Tim-Phổi-Huyết học Quốc gia đã cho thấy một enzyme có thể chịu trách nhiệm liên quan đến tình trạng tăng cân ở độ tuổi trung niên.

Mặc dù béo phì thường có thể được ngăn ngừa bằng một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục nhiều, nhưng đôi khi chúng ta liên tục tăng cân mặc dù bản thân đã hết sức nỗ lực trong việc kiểm soát cân năng. Đặc biệt, người ta có khuynh hướng tăng cân theo độ tuổi của họ, đặc biệt là bị béo ở vùng quanh bụng, dẫn đến có khả năng bị thừa cân. Hiện tượng thường được gọi là tăng cân ở độ tuổi trung niên.

Tại Hoa Kỳ và trên toàn cầu hiện có hàng tỷ người đang phải vật lộn với tình trạng tăng cân và béo phì. Theo báo cáo của Trung tâm ngăn ngừa và kiểm soát bệnh tật cho thấy, có hơn 1 phần 3 dân số Mỹ mắc bệnh béo phì, và theo ước tính của Tổ chức Sức Khỏe Thế giới thì hiện trên toàn thế giới có gần 2 tỷ người trưởng thành bị thừa cân.

Trên thực tế, ước tính cân nặng trung bình của người trưởng thành ở Mỹ tăng 30 pao khi ở độ tuổi trong khoảng từ 20 đến 50 tuổi mặc dù thực tế là họ có xu hướng ăn ít hơn trong giai đoạn này.

Nghịch lý này đã thu hút sự quan tâm của nhóm nghiên cứu Viện Y tế Quốc gia (NIH). Họ đã quyết định tiến hành nghiên cứu tìm hiểu cơ chế đằng sau sự tăng cân ở tuổi trung niên. Đứng đầu nghiên cứu là tiến sĩ Jay H. Chung, cũng là người đứng đầu Phòng thí nghiệm nghiên cứu tuổi tác và béo phì tại Viện Tim - Phổi - Huyết học của NIH. Các kết quả nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Cell Metabolism.

Tiến sỹ Chung cùng nhóm nghiên cứu đã nghiên cứu các biến đổi hóa sinh xảy ra ở loài động vật có độ tuổi trung bình tương đương với 45 tuổi ở người. Khi kiểm tra những động vật này, Chung và nhóm nghiên cứu phát hiện thấy enzyme - có tên gọi là DNA-dependent protein kinase (DNA-PK) - ngày càng trở nên có biểu hiện hoạt động tích cực hơn theo độ tuổi. Hơn nữa, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện thấy rằng DNA-PK đã chuyển hóa các chất dinh dưỡng thành chất béo và làm giảm số lượng các ty thể xuống.

Các ty thể được xem là những nhà máy năng lượng của các tế bào. Chúng là những ngăn nhỏ bên trong tế bào, giữ vai trò chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và phân hủy các chất thải. Chúng chịu trách nhiệm sản xuất tới 90% năng lượng mà tế bào cần phát triển, và chúng cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc hủy diệt các tế bào khác.

Khi chúng ta trẻ, trong cơ thể càng có nhiều ty thể. Nhưng từ trung niên trở đi, số lượng ty thể sẽ bắt đầu giảm dần. Khi số lượng ty thệ bị giảm thấp xuống quá mức có thể dẫn đến các chứng bệnh béo phì, và khi chức năng ty thể bị rối loạn sẽ liên quan đến việc làm suy giảm khả năng và độ hưng phấn trong rèn luyện sức khỏe.

Để hiểu rõ vai trò của enzyme DNA-PK, tiến sỹ Chung và nhóm nghiên cứu đã tiến hành nghiên cứu tác động của enzym này trên hai nhóm chuột. Cả hai nhóm chuột thí nghiệm này được nhóm nghiên cứu cho ăn theo chế độ ăn nhiều chất béo, nhưng chỉ có một nhóm được bổ sung thuốc ức chế có khả năng ngăn chặn enzym DNA-PK, trong khi đó nhóm kia thì không.

Kết quả là, nhóm được bổ sung thuốc ức chế DNA-PK có trọng lượng ít hơn 40% so với nhóm không dùng thuốc. Ngoài ra, thuốc ức chế này còn tăng hưng phấn vận động và giảm tỷ lệ béo phì và bệnh tháo đường tuýp 2 ở những con chuột béo phì và nó cũng làm gia tăng số lượng ty thể trong các cơ xương của chuột.

Nghiên cứu có thể mở đường cho loại thuốc giảm cân mới

Bệnh béo phì là yếu tố nguy cơ của rất nhiều bệnh mãn tính. Các nhà nghiên cứu cho rằng những phát hiện của họ có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như bệnh tim, ung thư và bệnh Alzheimer.

Theo tác giả đứng đầu nghiên cứu, Tiến sỹ Jay H. Chung. cho biết: “DNA-PK là một trong những yếu tố làm gia tăng sự trao đổi chất, giảm chất béo tích lũy và tăng hưng phấn rèn luyện thân thể. Việc chứng minh được cơ chế mới này rất quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe cho cộng đồng”.

Mặc dù chúng ta còn lâu nữa mới có thể phát triển được chất ức chế DNA-PK tương tự ở người, nhưng Tiến sĩ Chung cho rằng nghiên cứu mới này có thể mở đường cho việc phát triển một loại thuốc giảm cân hiệu quả. Ông cũng nhấn mạnh về nhận thức của xã hội hiện nay đối với sự tăng cân ở độ tuổi trung niên. Nghiên cứu này cũng khuyên mọi người nên có chế độ ăn uống khỏe mạnh và thường xuyên tập thể dục.

Nguồn: vista.gov.vn