Khoa học và đời sống

Giấc ngủ chất lượng bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng (27/05/2025)

Giấc ngủ là một quá trình sinh học thiết yếu, có vai trò quan trọng đối với cả sức khỏe tinh thần lẫn thể chất. Bên cạnh việc hỗ trợ ghi nhớ, cải thiện khả năng tập trung, thúc đẩy phục hồi cơ thể và tăng cường sức khỏe tim mạch, giấc ngủ chất lượng kéo dài khoảng 7–8 tiếng mỗi đêm còn giúp củng cố hệ miễn dịch.

Một số nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm. Khi các bệnh nhiễm trùng ước tính là nguyên nhân gây ra 18,4% số ca tử vong trên toàn cầu, việc xác định các yếu tố nguy cơ;  đặc biệt là các yếu tố có thể thay đổi được; đóng vai trò rất quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Nhằm hiểu rõ hơn mối liên hệ giữa giấc ngủ và nguy cơ nhiễm trùng, các nhà khoa học tại Đại học Y Nam Phương Trung Quốc đã thực hiện một nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ cơ sở dữ liệu sức khỏe nổi tiếng của Anh – UK Biobank. Kết quả nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Translational Psychiatry, cho thấy rằng những người có mô hình giấc ngủ lành mạnh ít có nguy cơ phải nhập viện vì các bệnh nhiễm trùng.

Tác giả nghiên cứu Hong-Min Li và Xi-Ru Zhang cho biết: “Các hành vi giấc ngủ là yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh đối với bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, hiện vẫn còn ít nghiên cứu đánh giá tác động tổng hợp của nhiều yếu tố giấc ngủ đến nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng”.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã phân tích dữ liệu của 397.523 người trưởng thành được lưu trữ trong UK Biobank, bao gồm thông tin về thói quen giấc ngủ và tình trạng nhập viện vì bệnh nhiễm trùng. Kết quả cho thấy, những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm với chất lượng giấc ngủ tốt có nguy cơ nhập viện vì nhiễm trùng thấp hơn đáng kể.

Nhóm nghiên cứu định nghĩa "mô hình giấc ngủ lành mạnh" dựa trên 4 tiêu chí: thời lượng ngủ hợp lý (7–8 giờ mỗi ngày), nhịp sinh học buổi sáng, không bị mất ngủ và không buồn ngủ quá mức vào ban ngày.

Trong thời gian theo dõi trung vị kéo dài 13,5 năm (khoảng trải giữa 12.4-14.2), đã ghi nhận 60.377 trường hợp nhập viện vì các bệnh nhiễm trùng. Phân tích cho thấy điểm số giấc ngủ lành mạnh có mối liên hệ nghịch với nguy cơ nhập viện vì tất cả các loại nhiễm trùng, theo xu hướng phụ thuộc liều lượng: càng tuân thủ nhiều hành vi ngủ lành mạnh thì nguy cơ càng giảm.

Cụ thể, mỗi điểm tăng thêm trong thang điểm giấc ngủ lành mạnh tương ứng với việc giảm 9% nguy cơ nhập viện vì nhiễm trùng huyết (HR = 0,91; KTC 95%, 0,89–0,93) và giảm 20% nguy cơ nhập viện vì nhiễm trùng gan (HR = 0,80; KTC 95%, 0,74–0,87).

Nhóm nghiên cứu ước tính rằng nếu tất cả người tham gia đều tuân thủ đủ bốn hành vi ngủ lành mạnh, hơn 10% số ca nhập viện vì nhiễm trùng có thể đã được ngăn ngừa. Mối liên hệ bảo vệ này đặc biệt rõ rệt ở phụ nữ và những người dưới 65 tuổi.

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc cải thiện chất lượng giấc ngủ có thể là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng. Đồng thời, nghiên cứu cũng mở ra hướng đi mới cho các chương trình can thiệp y tế cộng đồng và các nghiên cứu tiếp theo nhằm làm sáng tỏ thêm mối quan hệ sinh học giữa giấc ngủ và hệ miễn dịch./.

Đ.T.V (NASTIS), theo https://medicalxpress.com/news/, 2025

Ngày cập nhật: 23/05/2025

https://www.vista.gov.vn/vi/news/cac-linh-vuc-khoa-hoc-va-cong-nghe/giac-ngu-chat-luong-bao-ve-co-the-khoi-nhiem-trung-11329.html