Tin KH & CN Hải Phòng

Giải pháp phòng chống thiếu máu dinh dưỡng (thiếu sắt, vitamin A) ở trẻ tuổi bú mẹ tại ngoại thành Hải Phòng (20/01/2016)

Thiếu máu dinh dưỡng là tình trạng bệnh lý xảy ra khi hàm lượng hemoglobin trong máu thấp hơn bình thường do thiếu một hay nhiều vi chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tạo máu như sắt, axit folic, vitamin B12, vitamin A, vitamin nhóm B. Thiếu máu dẫn đến giảm phát triển trí tuệ, vận động, giảm sức đề kháng các bệnh nhiễm trùng, giảm khả năng học tập, hoạt động thể lực, tăng nguy cơ sinh non ở phụ nữ có thai, trẻ em chậm tăng trưởng và làm ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế - xã hội. Để khắc phục tình trạng thiếu máu ở trẻ dưới 2 tuổi đang diễn ra phổ biến ở Việt Nam nói chung và Hải Phòng nói riêng, các cán bộ Trường Đại học Y Dược Hải Phòng đã triển khai thực hiện đề tài “Thực trạng thiếu máu dinh dưỡng (thiếu sắt, vitamin A), các yếu tố liên quan, giải pháp phòng chống thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ tuổi bú mẹ tại ngoại thành Hải Phòng”. Đề tài được Hội đồng KH&CN cấp thành phố đánh giá sáng 17/1/2016 tại Sở KH&CN.

Các tác giả tiến hành nghiên cứu trên 637 trẻ từ 0 đến 24 tháng tuổi tại 5 xã của huyện Kiến Thụy gồm: Đại Hà, Hợp Đức, Ngũ Đoan, Đoàn Xá, Tân Trào và 3.725 trẻ cùng độ tuổi như trên, sinh sống ở các huyện, đến khám tại Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng trong 2 năm (2006-2007). Nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ thiếu máu ở trẻ em ngoại thành Hải Phòng chiếm 62,4%, chủ yếu là thiếu máu nhẹ; tỷ lệ này giảm dần theo độ tuổi. 78,4% trẻ em thiếu máu, thiếu sắt trên cộng đồng. Tỷ lệ trẻ thiếu vitamin A chiếm 34,5%, cao nhất ở giai đoạn tập ăn dặm (từ 6 đến 12 tháng tuổi). Các yếu tố liên quan đến tình trạng thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ là do: mẹ làm ruộng, mẹ mang thai lao động trung bình hoặc nặng, sức khỏe mẹ yếu khi mang thai, thai già tháng, trẻ sinh nhẹ cân.

Nhóm tác giả cũng tiến hành áp dụng giải pháp can thiệp trong thời gian 6 tháng, bằng cách cho 130 trẻ từ 0 đến 24 tháng tuổi thuộc 4 xã (Đại Hà, Ngũ Đoan, Đoàn Xá, Tân Trào) của huyện Kiến Thụy uống bổ sung sớm vitamin A liều cao 3 tháng/lần và bổ sung sắt dự phòng hàng ngày. Kết quả so sánh với 130 trẻ thuộc nhóm đối chứng (cũng thuộc 4 xã trên, sử dụng phác đồ bổ sung vitamin A theo chương trình cũ và tuyên truyền cho các bà mẹ về chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ, phòng chống thiếu máu) cho thấy, nhóm can thiệp có những cải thiện rõ rệt hơn về chiều cao, cân nặng, giảm tỷ lệ mắc bệnh; tỷ lệ thiếu máu dinh dưỡng (vitamin A và sắt) cũng giảm rõ rệt hơn.

Trên cơ sở các nghiên cứu đã thực hiện, các tác giả đề tài kiến nghị, ngoài việc bổ sung sớm vitamin A liều cao 3 tháng/lần và bổ sung sắt hàng ngày liều dự phòng cho trẻ ở những vùng thiếu máu, thiếu vitamin A phổ biến, cần áp dụng thêm các giải pháp can thiệp khác để làm tăng hàm lượng retinol huyết thanh của trẻ, qua đó làm giảm tỷ lệ thiếu vitamin A như: bổ sung vitamin A kết hợp với vi chất dinh dưỡng khác như kẽm, acid folic và/hoặc thời gian bổ sung kéo dài hơn; bên cạnh đó duy trì và tăng cường giáo dục dinh dưỡng về cách nuôi dưỡng trẻ bằng sữa mẹ và thức ăn dặm. Đồng thời, đề xuất các giải pháp: cải thiện chế độ ăn, đa dạng hóa bữa ăn cho trẻ; bổ sung viên sắt cho các đối tượng có nguy cơ cao; tăng cường sắt vào thực phẩm; phối hợp với các chương trình chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng chống nhiễm khuẩn, vệ sinh môi trường, phòng chống nhiễm giun.

Kết quả nghiên cứu của đề tài được Hội đồng KH&CN cấp thành phố đánh giá cao nhờ ý nghĩa thực tiễn và khả năng ứng dụng trong thực tế.

Thu Nga