Khoa học - Y dược

Hormon căng thẳng thúc đẩy ung thư vú di căn (03/04/2019)

Từ lâu, người ta đã nghĩ rằng căng thẳng góp phần vào sự tiến triển của bệnh ung thư. Các nhà khoa học từ Đại học và Bệnh viện Đại học Basel đã giải mã được cơ chế phân tử liên kết di căn ung thư vú với hormone gây căng thẳng. Ngoài ra, họ phát hiện ra dẫn xuất tổng hợp của hormone gây căng thẳng, thường được sử dụng làm chất chống viêm trong liệu pháp ung thư, làm giảm hiệu quả của hóa trị liệu. Những kết quả này đến từ các mô hình ung thư vú có nguồn gốc từ chuột và có thể có ý nghĩa đối với việc điều trị bệnh nhân ung thư vú.

Tế bào ung thư trong quá trình phân chia tế bào. Ảnh: National Institutes of Health

Một trở ngại lớn trong điều trị ung thư vú di căn là hiện tượng không đồng nhất của khối u. Khi bệnh tiến triển, khối u trở nên đa dạng hơn và sự khác biệt giữa các tế bào ung thư có thể dẫn đến điều trị không triệt để. Do cơ chế cơ bản của hiện tượng này vẫn chưa rõ ràng, nhóm nghiên cứu của Giáo sư Mohamed Bentires-Alj từ Khoa Y sinh tại Đại học và Bệnh viện Đại học Basel đã nghiên cứu các tế bào của một dạng ung thư di căn cao được gọi là ung thư vú bộ ba âm tính (triple-negative breast cancer). Loại ung thư này kháng với các liệu pháp tiêu chuẩn khiến bệnh nhân có ít lựa chọn điều trị hơn.

Để khám phá sự không đồng nhất giữa các khối u và di căn, họ đã mô tả hoạt động của các gen trong mô hình chuột bị ung thư vú. Kết quả cho thấy, di căn làm tăng hoạt động của các thụ thể glucocorticoid (GR) là trung gian tác động cho hormone gây căng thẳng như cortisol.

Nồng độ của hormone căng thẳng cortisol và corticosterone cao hơn ở những con chuột có di căn. Các nhà khoa học cho thấy mức độ tăng của hormone gây căng thẳng này kích hoạt GR, làm tăng và không đồng nhất của các tế bào ung thư, và cuối cùng, rút ngắn thời gian sống sót. GR cũng làm trung gian tác dụng của các dẫn xuất tổng hợp của cortisol như dexamethasone được sử dụng rộng rãi để điều trị các tác dụng phụ của hóa trị. Nhóm nghiên cứu cho thấy ở những con chuột có tế bào di căn, hiệu quả của thuốc hóa trị paclitaxel bị giảm khi dùng kết hợp với dexamethasone. Những phát hiện này cho thấy nên thận trọng khi kê đơn hormone glucocorticoid cho bệnh nhân ung thư vú. Nghiên cứu cũng cho thấy ức chế GR có thể có lợi cho bệnh nhân và có thể dẫn đến sự phát triển các liệu pháp mới để chống lại sự di căn của ung thư vú.

Giáo sư Bentires-Alj nói: "Sự không đồng nhất của khối u là một trở ngại nghiêm trọng đối với trị liệu. Những phát hiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát căng thẳng ở bệnh nhân. Và đặc biệt là những người mắc bệnh ung thư vú bộ ba âm tính. Các kỹ thuật tập thể dục và thư giãn vừa phải đã được chứng minh là có tương quan với chất lượng cuộc sống được nâng cao và khả năng sống sót cao hơn ở bệnh nhân”. 

Nguồn: Đ.T.V (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 22/3/2019