Khoa học - Y dược

Kết hợp thuốc mới chặn nguồn năng lượng của tế bào ung thư (15/01/2019)

Tế bào ung thư cần một lượng lớn năng lượng để phát triển, và có một loại phân tử đặc biệt quan trọng với quá trình thu hút năng lượng, chuyển đổi thành dinh dưỡng cho các tế bào này. Nghiên cứu mới của trường Đại học Basel đã mô tả một hỗn hợp thuốc có tác dụng làm ngưng hoạt động của phân tử, làm cho tế bào ung thư suy yếu và chết dần.

Hình ảnh một tế bào ung thư hiển thị trên kính hiển vi điện tử.

Ảnh: Đại học Basel, Viện Khoa học nano Thụy Sĩ/Sinh học

Từ hai năm trước, các nhà nghiên cứu phân tử tại trường Đại học Basel đã phát hiện ra một loại thuốc tiểu đường thông dụng có khả năng kết hợp với một loại thuốc tăng huyết áp được áp dụng cách đây 50 năm để ức chế sự phát triển của khối u. Metfomin đã được chứng minh có tính chất chống ung thư, nhưng phải kết hợp với syrosingopine nó mới có tác dụng thực sự.

Nhóm đang thử nghiệm trên chuột để tìm hiểu thêm về cách thức làm chậm sự phát triển của tế bào ưng thư, và tác động đến phân tử NAD+ vốn đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình chuyển đổi dinh dưỡng thành năng lượng. NAD+ phát sinh từ con đường của 2 tế bào, metffomin được dùng để chặn một trong hai con đường này. Con đường còn lại sẽ bị chặn ở một số điểm quan trọng bằng syrosingopine.

Để có thể chuyển hoá năng lượng cho tế bào ung thư, NADH phải liên tục sản xuất ra NAD+. Điều thú vị là cả metformin và syrosingopine đều có khả năng ngăn chặn sự sản xuất NAD+ nhưng lại bằng hai cách khác nhau.

Sự trao đổi chất của nhiều loại tế bào ung thư phụ thuộc vào quá trình thuỷ phân glycogen, sản sinh năng lượng bằng cách phân giải tế bào glucozơ thành lactate. Nhưng nếu có quá nhiều lactate, nó sẽ gây tắc nghẽn trong con đường này, khi đó các tế bào ung thư sẽ có phản ứng đẩy bật lactate bằng các tế bào vận chuyển. Tác dụng chống ung thư của syrosingopine là ngăn chặn không cho các tế bào này hoạt động bình thường.

Các nhà khoa học phát hiện ra rằng syrosingopine ngăn chặn hiệu quả hai loại tế bào vận chuyển lactate quan trọng nhất và theo đó làm ngừng quá trình chuyển đổi NADH thành NAD+.

Sự ứ đọng lactate gây ra bởi syrosingopine, khi kết hợp với metformin sẽ chặn đứng hoàn toàn khả năng sản suất NAD+ của tế bào. Và lượng NAD+ suy giảm đồng nghĩa với không đủ năng lượng cung cấp, khiến tế bào ung thư chết dần.

Nhóm mô tả nghiên cứu là một phát hiện quan trọng, do hiện nay không có loại thuốc nào có thể chặn các tế bào vận chuyển trong hai con đường trên. Những khả năng mới này có thể dẫn đến phương thức điều trị ung thư mới tiêu diệt tế bào bệnh từ từ, và một cách dùng hoàn toàn khác cho một loại thuốc đã được phát triển trong thập kỷ 50.

Bài báo về nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Cell Reports.

Nguồn: P.K.L (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 03/01/2019