Khoa học - Y dược

Kích thích điện vùng não mới cho thấy sự hứa hẹn điều trị trầm cảm (20/12/2018)

Một nghiên cứu mới từ Đại học California, San Francisco - Hoa Kỳ đã phát hiện ra khi kích thích điện vùng não gọi là vỏ não orbitofrontal (OFC) dẫn đến những cải thiện tâm trạng đáng kể cho bệnh nhân bị trầm cảm từ cấp độ nhẹ đến năng. Kích thích não sâu (DBS) liên quan đến việc cấy ghép phẫu thuật được gọi là "máy tạo nhịp não". Thiết bị này được thiết kế để kích thích điện ở khu vực cụ thể của não và được sử dụng nổi bật giúp điều trị giảm chấn động liên quan đến bệnh Parkinson.

Tất cả các dấu chấm trên biểu thị các vị trí nơi các điện cực được cấy tạm thời như một phần của nghiên cứu mới về việc sử dụng DBS để điều trị trầm cảm (Ảnh: Chang Lab, UCSF. Animation của Ben Speidel)

Kích thích não sâu được nghiên cứu như cách để điều chỉnh các trường hợp nghiêm trọng của trầm cảm kháng trị, tuy nhiên, có nhiều nghiên cứu cho đến nay chưa mang lại kết quả thuyết phục. Một số nghiên cứu về sử dụng kích thích não sâu để điều trị trầm cảm chỉ tìm thấy sự khác biệt nhỏ giữa các đối tượng đang hoạt động và giả dược, và một số nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng công việc trước đó đã thất bại do nhắm sai vào vùng não. Nghiên cứu mới này đã đưa ra khu vực hiệu quả nhất của não bộ để kích thích não sâu nhắm đến trầm cảm bằng cách kiểm tra qua 25 bệnh nhân bị động kinh. Những bệnh nhân này được sắp xếp để phẫu thuật, sẽ tạm thời cấy các điện cực vào não để giúp các bác sĩ phẫu thuật xác định chính xác mô não cụ thể chịu trách nhiệm về các cơn động kinh của họ.

Trong khi cấy các điện cực này, nhóm nghiên cứu đã xác định mối tương quan giữa tâm trạng và kích thích não ở các vùng khác nhau. Một loạt các vùng não được cung cấp dòng điện nhẹ và bệnh nhân sẽ báo cáo những ảnh hưởng đến tâm trạng của họ. Điều thú vị là, trong hầu hết các trường hợp, kích thích não hầu như không ảnh hưởng đến tâm trạng của bệnh nhân. Tuy nhiên, sự kích thích của những vùng vỏ não: vùng cảm xúc (amygdala), vùng insula, và vùng trí nhớ (hippocampus) thường không có cải thiện tâm trạng đáng kể, nhóm nghiên cứu đã tiết lộ kết quả ấn tượng về tâm trạng khi vùng bên của vùng vỏ não ra quyết định (orbitofrontal cortex) được kích thích. Vùng não cụ thể này là một mục tiêu tương đối mới trong nghiên cứu trầm cảm. 

Một nghiên cứu đầu năm 2018 cho thấy vùng vỏ não OFC có vai trò quan trọng trong mối quan hệ giữa gián đoạn giấc ngủ và trầm cảm. Eddie Chang-Tác giả nghiên cứu cho biết: “OFC được gọi là một trong những vùng ít được hiểu nhất trong não, nhưng nó được kết nối rất đa dạng với các cấu trúc não khác nhau liên quan đến tâm trạng, trầm cảm và ra quyết định, làm cho nó có vị trí rất tốt để phối hợp hoạt động giữa cảm xúc và nhận thức. Chỉ vài phút kích thích nhẹ đối với OFC dẫn đến những cải thiện gần như ngay lập tức cho tâm trạng của bệnh nhân bị trầm cảm từ vừa đến nặng”. 

Đây là bước đầu của nghiên cứu, cần thêm thời gian để xác định rõ hơn về kết quả của những thử nghiệm này. Vì cấy ghép điện cực vào não người không phải là cách lý tưởng nhất để điều trị trầm cảm, nhưng ít nhất qua nghiên cứu này đã cung cấp thêm bằng chứng vào giả thuyết rằng trầm cảm và tâm trạng có thể được điều chỉnh hiệu quả bằng cách trực tiếp ảnh hưởng đến mạch não.

Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Current Biology.

Nguồn: N.T.T (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 10/12/2018