Khoa học - Y dược

Kiểm tra hơi thở giúp chẩn đoán bệnh Parkinson sớm (07/08/2018)

Các nhà khoa học ở Israel đã phát triển thành công phương pháp xét nghiệm hơi thở có thể giúp phát hiện và chẩn đoán sớm bệnh Parkinson.

Nhóm nghiên cứu Viên Công nghệ Technion Israel trước đó đã chỉ cho thấy rằng xét nghiệm hơi thở này có thể phát hiện ra bệnh nhân bị bệnh Parkinson đang được điều trị. 

Trong một báo cáo công bố trên tạp chí ACS Chemical Neuroscience mới đây, nhóm nghiên cứu cho biết phương pháp xét nghiệm phân tích các phân tử trong hơi thở này có thể phát hiện ra bệnh Parkinson giai đoạn đầu ở những người chưa từng được điều trị và chẩn đoán mắc bệnh. 

Phương pháp xét nghiệm này hiệu quả hơn so với phương pháp xét nghiệm sử dụng khứu giác để chẩn đoán bệnh và chỉ kém hiệu quả hơn chút so với phương pháp quét siêu âm não. Trong khi các thành quả có được hiện nay vẫn cần phải nghiên cứu sâu hơn nữa, nhóm nghiên cứu tin rằng, phương pháp xét nghiệm này có thể dùng như một thiết bị sàng lọc di động mà không cần sự trợ giúp của các chuyên gia y tế. 

Parkinson là một bệnh thoái hóa phá hủy mô não và ảnh hưởng đến vận động. Nó có bốn triệu chứng chính như là: cứng khớp, run rẩy, chậm chạp và các vấn đề với sự phối hợp và cân bằng. Các vấn đề khác cũng có thể phát triển khi bệnh tiến triển, bao gồm mệt mỏi, khó khăn về lời nói, giấc ngủ bị gián đoạn, các vấn đề về trí nhớ và trầm cảm.

Bệnh này phức tạp, nhiều dạng khác nhau và triệu chứng phát ra ở mỗi người khác nhau. Tuy nhiên, có một vài đặc điểm phổ biến, một trong những đặc điểm chính đó là các tế bào sản xuất dopamine bị chết bên trong vùng não có tên gọi là substantia nigra.

Rất nhiều tế bào sản xuất dopamine bị chết trước khi xuất hiện các triệu chứng bệnh Parkinson. Có khoảng 10 triệu người sống chung với bệnh Parkinson trên toàn thế giới, trong đó có 1 triệu người ở Hoa Kỳ. Mặc dù Parkinson có thể ảnh hưởng đến cả phụ nữ và nam giới nhưng căn bệnh này phổ biến nhiều hơn ở nam giới. 

Phân tích hơi thở như một cách để chẩn đoán bệnh đã có từ lâu. Từ thời Hy Lạp cổ đại, các bác sĩ đã đánh hơi hơi thở của bệnh nhân để hỗ trợ chẩn đoán bệnh. 

Ngoài carbon dioxide, nitơ và oxy, hơi thở của chúng ta chứa hơn 100 hợp chất dễ bay hơi với số lượng có thể phản ánh được tình trạng sức khỏe của chúng ta.

Giống như nhiều nhóm nghiên cứu ở những nơi khác trên thế giới, nhóm các nhà khoa học tại Viện Công nghệ Technion Israel hiện đang nỗ lực phát triển các cách để chẩn đoán các loại bệnh từ thành phần hóa học của hơi thở. Họ rất thành thạo chuyên môn trong việc áp dụng công nghệ nano và trí thông minh nhân tạo để phát triển phân tích hơi thở như một công cụ chẩn đoán.

Trong năm 2017, cùng với các đồng nghiệp từ các trung tâm quốc tế khác, nhóm nghiên cứu cho biết họ đã sử dụng "nano thông minh nhân tạo" để chẩn đoán và phân loại được 17 bệnh bằng cách phân tích "hơi thở" của hơn 1.000 bệnh nhân trong một công trình nghiên cứu hợp tác.

Xét nghiệm mới phát hiện được bệnh Parkinson giai đoạn sớm

Thiết bị kiểm tra hơi thở mới này chứa một loạt 40 cảm biến được làm từ ống nano cacbon hoặc hạt nano vàng.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng thiết bị mới để kiểm tra hơi thở của 29 bệnh nhân mới được chẩn đoán mắc bệnh Parkinson và chưa bắt đầu điều trị. Họ cũng đã xét nghiệm cho 19 người khỏe mạnh ở độ tuổi tương tự, những người này không mắc bệnh. 

Kết quả cho thấy mảng cảm biến này có thể phát hiện ra những bệnh nhân Parkinson giai đoạn đầu với độ nhạy là 79%, độ đặc hiệu là 84% và độ chính xác là 81%.

Điều này tương ứng với độ nhạy cảm của 93% và 62%, độ đặc hiệu 90% và 89, và độ chính xác của 92% và 73% của các phương pháp quét não và sử dụng khứu giác. 

Độ chính xác, độ đặc hiệu và độ nhạy là tiêu chuẩn đánh giá phương pháp chẩn đoán này. Các kết quả thu được khi áp dụng công cụ chẩn đoán mới này có tính chính xác cao.

Độ chính xác là khả năng phân biệt chính xác giữa các đối tượng bị bệnh và khỏe mạnh. Tính đặc hiệu là khả năng xác định chính xác các đối tượng khỏe mạnh và độ nhạy là khả năng xác định chính xác các đối tượng bị bệnh.

“Chẩn đoán sớm bệnh Parkinson là rất quan trọng bởi vì nó ảnh hưởng đến sự lựa chọn phương pháp điều trị và nó chịu mức độ lớn về các lỗi chẩn đoán sai”, các tác giả nghiên cứu lưu ý. Ngoài ra, bệnh được phát hiện sớm, tạo ra nhiều cơ hội điều trị giúp ngăn ngừa tổn thương thần kinh não. 

Nguồn: P.T.T (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 03/8/2018