Khoa học - Y dược

Kỹ thuật chụp ảnh mới đảm bảo loại bỏ hoàn toàn khối u ung thư (27/05/2017)

Trong số một phần tư triệu phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú mỗi năm ở Hoa Kỳ, khoảng 180.000 người phải trải qua phẫu thuật để cắt mô ung thư trong khi vẫn bảo tồn nhiều mô khỏe mạnh. Tuy nhiên, chưa có phương pháp nào khẳng định toàn bộ mô ung thư đã được loại bỏ thành công trong quá trình phẫu thuật. Phân tích theo tiêu chuẩn vàng phải mất ít nhất 1 ngày, thời gian này quá dài để bác sỹ phẫu thuật có thể chờ trước khi khép lại một ca mổ. Kết quả là khoảng một phần tư số phụ nữ đã trải qua phẫu thuật cắt u vú, lại phải phẫu thuật lần hai vì một phần khối u vẫn còn sót lại.

Nhưng, giờ đây, các nhà nghiên cứu tại Trường Y thuộc Đại học Washington và Viện Công nghệ California đã phát triển được công nghệ quét mẫu u và cung cấp những hình ảnh chi tiết với độ chính xác đủ để kiểm tra xem một khối u đã được loại bỏ hoàn toàn hay chưa.

Công nghệ mới được gọi là chụp ảnh quang âm, mất ít thời gian hơn so với các kỹ thuật phân tích thông thường. Nhưng cần thực hiện thêm nghiên cứu trước khi công nghệ có tốc độ đủ nhanh để được sử dụng trong phẫu thuật. Nghiên cứu đã được công bố vào ngày 17/5 trên tạp Science Advances.

Deborah Novack, phó giáo sư y học và là đồng tác giả nghiên cứu cho biết: "Đây là ý tưởng cho thấy chúng tôi có thể sử dụng kỹ thuật chụp ảnh quang âm trên mô vú và thu được những hình ảnh giống như bằng các phương pháp nhuộm truyền thống mà không cần xử lý mô”.

Các nhà khoa học đang nghiên cứu để giảm thời gian quét mẫu xuống còn gần 10 phút, đủ nhanh để được sử dụng trong phẫu thuật. Phương pháp phân tích tiêu chuẩn vàng hiện nay dựa vào việc bảo tồn mô và sau đó nhuộm mô để dễ dàng quan sát các tế bào, không nhanh hơn vì nó được phát triển lần đầu tiên vào giữa thế kỷ 20.

Đối với những khối u rắn trong hầu hết các bộ phận của cơ thể, bác sĩ sẽ phải sử dụng kỹ thuật cắt lạnh để kiểm tra nhanh khối u cần cắt bỏ trong quá trình phẫu thuật. Họ xác định đường viền mỏng của tế bào bình thường xung quanh khối u. Những tế bào ác tính nằm ở rìa cho thấy các bác sĩ phẫu thuật đã bỏ qua một phần khối u, làm tăng cơ hội tái phát bệnh. Tuy nhiên, kỹ thuật cắt lạnh không hoạt động tốt trên các mẫu mỡ như từ vú, vì vậy, bác sĩ phẫu thuật cần phải hoàn thành thủ thuật cắt u vú mà không biết chắc chắn về mức độ thành công.

Hiện nay, sau khi phẫu thuật, mẫu vật được gửi đến nhà nghiên cứu bệnh học để cắt lát mẫu, nhuộm và kiểm tra rìa của các tế bào ác tính dưới kính hiển vi. Kết quả được gửi lại cho bác sĩ phẫu thuật trong vòng một vài ngày. Để tăng tốc quá trình này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một hiện tượng gọi là hiệu ứng quang âm. Khi chùm ánh sáng của bước sóng phù hợp tác động đến một phân tử, một phần năng lượng được hấp thụ và sau đó giải phóng dưới dạng âm thanh trong phạm vi sóng siêu âm. Các sóng âm đó có thể được phát hiện và sử dụng để tạo ra một hình ảnh.

Nhóm nghiên cứu đã kiểm tra kỹ thuật mới bằng cách quét các lát khối u cắt từ ba bệnh nhân ung thư vú. Để so sánh, họ đã nhuộm mẫu theo quy trình tiêu chuẩn. Hình ảnh quang âm có tất cả các đặc trưng chính phù hợp với các mẫu đã nhuộm. Cấu trúc mô và các chi tiết dưới tế bào như kích thước của hạt nhân rõ nét.

PGS. Novack cho rằng: "Đó là mô hình của các tế bào - mô hình tăng trưởng, kích thước và mối quan hệ của chúng với tế bào khác - cho chúng tôi biết đây là mô thường hay mô ác tính. Nhìn chung, những hình ảnh quang âm có nhiều đặc trưng tương tự như hình ảnh chúng ta nhìn thấy với phương pháp nhuộm tiêu chuẩn, có nghĩa là chúng ta có thể sử dụng cùng một tiêu chuẩn để giải thích các hình ảnh quang âm. Chúng tôi không cần phải đưa ra tiêu chí mới".

Sau khi xác định kỹ thuật quang âm tạo ra hình ảnh có thể sử dụng được, các nhà khoa học đang nghiên cứu để giảm thời gian quét. TS. Lihong Wang, đồng tác giả nghiên cứu cho rằng: "Chúng tôi hy vọng có thể đẩy nhanh quá trình này. Trong nghiên cứu, chúng tôi chỉ có một kênh duy nhất phát xạ ánh sáng. Nếu bạn có nhiều kênh, bạn có thể quét song song và làm giảm thời gian chụp ảnh. Một cách khác để tăng tốc độ là bắn tia laser nhanh. Mỗi xung laser mang lại cho bạn một điểm dữ liệu. Xung laser nhanh đồng nghĩa với việc thu thập dữ liệu nhanh hơn”.

Nguồn: vista.gov.vn