Khoa học và sản xuất

Kỹ thuật giâm cành (17/05/2017)

         Giâm cành là một trong những phương pháp nhân giống vô tính, được sử dụng khá rộng rãi trong nghề trồng trọt, nhất là trong sản xuất cây ăn quả, cây công nghiệp..., và cả trồng cây cảnh.

Đây là biện pháp sử dụng các đoạn cành bánh tẻ (hom giống)và tác động bằng kỹ thuật nông học là chính, để các yếu tố sinh học bên trong hom giống được đổi thay, có khả năng sinh ra rễ và thân mới, tức là một cây mới hoàn chỉnh có thể tự sinh trưởng, phát triển cho sản phẩm.

Cũng như các phương pháp nhân giống vô tính khác, giâm cành có ưu điểm cơ bản là giữ được hầu hết các đặc điểm của cây giống (cây mẹ), tức là cây mới được tạo ra không bị phân ly, biến dị. Đây là đặc tính rất quý trong việc chọn tạo giống mới.

1. Chuẩn bị hom giống.

Trước hết, phải chọn được những cây đầu dòng làm giống theo tiêu chuẩn giống cây trồng quốc gia. Trên cây đầu dòng, chọn những cành bánh tẻ ngoài mặt tán, vừa mới ổn định sinh trưởng, vỏ cành đang chuyển màu nâu, không bị sâu bệnh để cắt thành các hom giống.

2. Chuẩn bị vườn ươm giâm hom.

Chọn khu đất cao, khuất gió, gần nguồn nước tưới và đường vận chuyển, độ dốc không quá 5%. Chọn loại đất đỏ vàng, có độ pH 4,5-6,0, tơi xốp. Đất được cày cuốc sâu 25-30cm, làm nhỏ, lên luống cao 10-20cm, rộng 1-1,2m, luống cách nhau 50cm, làm rãnh. Trên mặt luống rải chất nền dày 10-12cm. Chất nền là cát non sạch hoặc 2/3 cát non + 1/3 mùn cưa đã ngâm nước vôi trong, phơi khô hoặc đất đỏ vàng lấy ở dưới lớp đất mặt 10-20cm.

Làm dàn che trên và xung quanh các luống vườn ươm, gồm các khung cột đỡ cao 1,6-1,8m. Phía trên lớp bằng lá lau, phên nứa, có thể lợp bằng ni lông đục các lỗ nhỏ. Xung quanh che kín bằng cót hoặc phên nứa....

Nhiều nơi giâm hom bằng các túi bầu bằng nilông 12-18 cm, dưới đáy đục 6-8 lỗ và lót bằng hỗn hợp gồm 1/2 đất mặt được sàng sạch cộng với 1/2 phân chuồng hoai mục, phía trên đổ một lớp đất đỏ vàng dày 5-7cm. Các túi bầu cũng xếp thành các luống và làm dàn che.

3. Cắt và cắm hom

- Cắt cành giống vào những ngày râm, mát, mưa nhẹ hoặc sáng sớm, chiều mát. Cắt xong, phun nước lã và đặt đứng vào các xô chậu có nước cao 5cm, che đậy. Đem ngay về vườn ươm, cắt thành các hom dài 5-7cm có 2-4 lá. Có thể cắt bớt một phần phiến lá để tránh bốc hơi nước. Cắt hom xong phải cắm giâm ngay.

Hiện nay, trước khi giâm, các hom được xử lý bằng một trong các chất kích thích ra rễ như -NAA, IBA rồi mới cắm.

4. Cắm hom vào luống

Cứ 1m² cắm 160 hom với mật độ 6x10cm; để mặt lá cách mặt đất 1cm, nén chặt đất và tưới ngay. Cắm vào túi bầu: 1-2 hom/túi. Chất nền có độ ẩm 80-85%.

5. Thời gian giâm hom

Cây chè: cắt cành giâm hom từ tháng 6-7 đến cuối thu. Cây ăn quả: giâm vào các tháng 2-4 và tháng 9-10.

Sau khi cắm hom cho tới khi ra rễ, cần luôn giữ ẩm trong vườn ươm, tưới phun mưa hàng ngày, trừ khi trời mưa. Nhiệt độ thích hợp là 21-25⁰C. Sau 1 tháng thì tưới 3-5 ngày/lần. Sau 3 tháng thì 7-15 ngày/lần tùy theo thời tiết.

Điều chỉnh ánh sáng vườn ươm: sau 3-5 tháng, tách dần dàn che từ 1/3 đến 1/2. Trên 6 tháng: bỏ dàn che.

6. Bón thúc

Sau khi cắm hom 1,5-2 tháng, bón thúc bằng nước phân chuồng pha loãng 0,5%, sau 4-5 tháng pha 1%. Ngoài ra, bón thúc bằng phân khoáng: cứ 1m² mặt luống bón với lượng tăng dần: sau 2 tháng: 5g urê + 4gsupe lân + 7g kali, sau 4 tháng: 14g ure + 6g supe lân + 10g kali; sau 6 tháng: 18g ure + 8g supe lân + 14g kali.

7. Xuất vườn trồng mới

Đối với cây chè: cây cao 20cm đường kính gốc 3-4mm, có 6-8 lá thật, khoảng 6 tháng tuổi. Đối với cây ăn quả: cây cao 40-60cm, có 2 cành lá cấp 1 trở lên, đường kính gốc 5-6mm. Trồng mới theo quy trình kỹ thuật của từng loại cây.

Nguồn: Sở NN&PTNT Hà Nội