Khoa học và sản xuất

Kỹ thuật nuôi lươn sinh sản bán nhân tạo (24/09/2015)

Sinh sản lươn bán nhân tạo là kỹ thuật đơn giản phù hợp với các hộ dân có diện tích nhỏ, giúp người nuôi chủ động nguồn giống trong sản xuất, từ đó đảm bảo năng suất cũng như chất lượng lươn sau này.

Chuẩn bị bể nuôi

Dùng bạt để làm bể nuôi, thành bể được buộc chặt với cọc tre hoặc gỗ, chiều cao bể từ 0,8-1m, bể nên là hình chữ nhật (kích thước 4m x 15m hoặc 4m x 20m).

Sau khi dựng bể xong, lấy đất sét xếp xung quanh thành bể (chú ý đất cao hơn mặt nước bể khoảng 10-15cm), độ dày đất 0,4-0,5m, diện tích đất xếp chiếm 50% diện tích bể (giữa bể không cho đất).

Cấp nước vào bể, tiến hành thả lươn. Bể có ống nước cấp vào và ống nước ra (chú ý bố trí ống nước cấp vào và ống nước ra đối diện nhau, tốt nhất theo chiều dài bể, khoảng 30-40cm).

Mặt bể có thể thả bèo tây, hoặc cây trúc nhỏ, bó thành bó xếp trên mặt nước để che nắng và ngăn ánh sáng, đồng thời làm nơi trú ẩn của lươn. Bố trí từ 8-10 khoảng trống để làm chỗ cho lươn ăn.

Điều kiện môi trường nuôi

Bố trí dây nilon trong bể nuôi dựa theo vách bể, để tạo nơi trú ẩn cho lươn. Dây nilon được cột lại thành búi, dài khoảng 40-50cm và bố trí chiếm 30-40% diện tích đáy bể. Mức nước trung bình từ 7-10cm; mật độ bố trí 200-300 con/m². Nguồn nước sử dụng không bị ô nhiễm bởi các loại chất thải công, nông nghiệp và kim loại.

 Chỉ tiêu của các yếu tố môi trường nước ương như sau:

Chọn lươn cái

Lươn nuôi được 4-5 tháng, tiến hành chọn lươn cho đẻ. Chọn con đều cỡ, khỏe mạnh, không bị bệnh, màu sắc tươi sáng, quan sát con cái thấy trứng trong bụng. Mật độ lươn cho đẻ thả 25-30 con/m² bể.

Cho lươn sinh sản

Làm tổ cho lươn trên nền đất, bằng cách khoét nhiều tổ hình trụ dọc theo thành bể, đường kính 30cm, chiều sâu hết độ dày của đất, dưới đáy đặt ống nhựa phi 60mm thông ra giữa bể, phía trên dùng một viên ngói để che kín miệng tổ, thay nước 1 lần/ngày để kích thích lươn phát dục.

Ấp trứng và nuôi lươn bột

Sau khi thấy lươn đã đẻ trứng, có thể để trứng nguyên tại tổ để trứng tự nở, hoặc có thể hớt bọt trứng đưa vào chậu ấp nhân tạo (chú ý phải giữ nguyên trứng trong bọt). Khi đưa vào chậu bổ sung sục khí 24/24 giờ, thay nước 1 lần/ngày, sau 7-10 ngày trứng nở.

Lươn bột nở sau 7 ngày, bố trí giá thể bằng tơ dứa hay nilon cho lươn bột trú. Khi lươn được 20-25 ngày tuổi, đưa ra bể để nuôi lươn giống, mật độ nuôi từ 1.500-2.000 con/m². Khi lươn giống đạt kích cỡ 50-60 con/kg có thể bán lươn giống cho các cơ sở nuôi lươn thương phẩm. Tỷ lệ sống của lươn bột lên giống nếu chăm sóc tốt có thể đạt 60-70%.

Quản lý và chăm sóc

Loại thức ăn sử dụng là thức ăn tươi sống (trùn quế, cá tạp, ốc, hến..…) phối trộn thức ăn công nghiệp 26-30% đạm với tỷ lệ 70% thức ăn tươi sống và 30% thức ăn công nghiệp. Khẩu phần ăn 10-15%/ tổng trọng lượng lươn nuôi/ngày và tần suất cho ăn 2 lần/ngày (sáng – chiều). Định kỳ bổ sung men tiêu hóa, premix, vitamin C chống sốc 2 lần/tuần nhằm tăng cường sức đề kháng cho lươn trong giai đoạn này.

Thường xuyên theo dõi lượng thức ăn thừa trong sàn sau khi cho ăn 1 giờ, nhằm điều chỉnh lượng thức ăn thích hợp. Định kỳ 1 tuần/lần nên tạm ngưng cho ăn 1 ngày trước khi tăng lượng thức ăn: tăng 15-25%  so với lượng thức ăn của kỳ trước. Định kỳ 2 tuần/lần phân cỡ lươn giống nhằm nâng cao tỷ lệ sống và hạn chế sự cạnh tranh mồi trong cùng một quần đàn. Chế độ thay nước 1 ngày/lần; hòa nước muối tạt khắp bể với liều lượng 30-50 gram/m² đáy bể trước khi cấp nước vào bể.

Thời gian ương dưỡng ước khoảng 60-75 ngày, kích cỡ đạt 25-30 gam/con; tỷ lệ sống ước khoảng 60-80% tùy thuộc vào điều kiện chăm sóc của hộ nuôi. Tạm ngưng cho ăn 1 ngày trước khi chuyển sang bể nuôi thương phẩm, phân cỡ và bố trí vào bể nuôi với mật độ thích hợp tùy thuộc vào loại giá thể sử dụng. Tùy theo điều kiện từng vùng hộ nuôi sử dụng các loại giá thể khác nhau: Đất, bao chứa đất-gạch, chà, mùn bã thực vật, dây ni lon.

Nguồn: Hội nông dân tỉnh Hưng Yên