Khoa học - Y dược

Một số kháng sinh có sẵn có thể hỗ trợ điều trị u ác tính (17/10/2018)

Trong điều trị u ác tính, các tế bào khối u đôi khi phát triển khả năng kháng thuốc chống ung thư. Một nghiên cứu mới đây đặt ra vấn đề rằng liệu nhóm loại kháng sinh nào có sẵn có thể hỗ trợ, cung cấp thêm “hoả lực” để tăng cường các phương pháp điều trị hiện có?

Kháng sinh có thể tăng cường điều trị u ác tính.

Kháng sinh có thể tăng cường điều trị u ác tính.

U ác tính là một loại ung thư da phát triển từ melanocytes, là những tế bào tạo ra hắc tố cho da (những tế bào này cũng có thể hình thành nốt ruồi, không phải ung thư da). Đây là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ảnh hưởng đến phần lớn người trẻ tuổi. Nó chiếm khoảng 1% trong các loại ung thư da và mỗi năm các chuyên gia chẩn đoán sớm được hơn 90.000 ca mắc khối u ác tính mới ở Hoa Kỳ. Điều đáng lo ngại là, tỷ lệ khối u ác tính ngày càng gia tăng trong suốt 30 năm qua. Nhiều ca được điều trị thành công nhưng với tỷ lệ sự gia tăng đều như hiện nay, rất cần phải có các phương pháp điều trị bệnh hiệu quả nhất có thể. 

Ở khối u ác tính, các tế bào có các hoạt tính rất khác nhau; một số rất nhạy cảm với các phương pháp điều trị ung thư hiện có, chẳng hạn như ức chế BRAF và MEK, trong khi những tế bào khác nhanh chóng trở nên đề kháng với những loại thuốc này, hỗ trợ sự phát triển và lan rộng của khối u. Do vậy, tìm ra cách để giải quyết những tế bào ung thư khó chịu này là điều quan trọng nhất.

Trước đây, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng các tế bào khó điều trị nhất đã tạo ra một enzyme có mức độ rất cao có tên gọi là aldehyde dehydrogenase 1 (ALDH1). Căn cứ vào dấu hiệu này, nhóm nghiên cứu Viện Nghiên cứu Y học Di truyền và Y học Phân tử tại Trường Đại học Edinburgh, Vương quốc Anh đã tiến hành nghiên cứu, tìm ra cách ngăn chặn tế bào sản xuất ALDH1, và tiến xa hơn nữa là có thể loại bỏ và tiêu diệt tất cả các tế bào tiết ra mức ALDH1 cao. Các phát hiện của họ đã được công bố trên tạp chí Cell Chemical Biology.

Nhóm nghiên cứu đã tập trung vào một loại kháng sinh có tên là nifuroxazide. Nhóm kháng sinh này đã được cấp bằng sáng chế vào những năm 1960 và thường được sử dụng để điều trị viêm đại tràng và tiêu chảy.

Thuốc cũ, thủ thuật mới

Nhóm nghiên cứu cấy các mẫu u ác tính của người vào chuột và sau đó điều trị họ tiến hành điều trị bằng nifuroxazide. Nhóm nghiên cứu kỳ vọng, kháng sinh này sẽ chọn lọc và tiêu diệt các tế bào khối u có sản sinh ALDH1mức độ cao nhưng hoàn toàn không làm tổn thương các loại tế bào khác.

Tiếp đến, nhóm nghiên cứu thực hiện điều trị khối u này bằng các loại thuốc điều trị ung thư tiêu chuẩn - thuốc ức chế BRAF và MEK - nếu số lượng tế bào sản sinh ALDH1 nồng độ cao tăng lên và trở nên nhạy cảm đặc biệt với nifuroxazide. Nếu các nghiên cứu tiếp theo cho kết quả tương tự, nhóm nghiên cứu có thể sử dụng nifuroxazide kết hợp với các chất ức chế BRAF và MEK để loại bỏ các tế bào ung thư nguy hiểm hơn.

Nifuroxazide là một loại thuốc kháng sinh có hiệu quả điều trị tốt, nhưng vẫn còn nhiều trở ngại cần làm rõ trước khi ứng dụng nó để điều trị ung thư trong các thử nghiệm lâm sàng.

“Thật tuyệt vời bởi loại kháng sinh này được chấp thuận để sử dụng ở người, nhưng nó không được thiết kế như một loại thuốc ung thư, vì vậy chúng tôi vẫn cần phải tìm hiểu xem nó có an toàn và hiệu quả đối với ung thư ở người hay không, liều lượng an toàn là bao nhiêu?. Chúng tôi cũng cần phải đưa ra khái niệm về cách thức hoạt động của kháng sinh này và tái thiết kế nó để làm cho nó tốt hơn trong việc tiêu diệt ung thư”, Tiến sĩ Nathan Richardson, người đứng đầu ngành y học phân tử và tế bào tại Hội đồng Nghiên cứu Y khoa, bày tỏ vui mừng trước triển vọng này.

“Nghiên cứu này khai thác độ nhạy của một số tế bào ung thư đối với một loại kháng sinh hiện có và hy vọng tìm ra một phương pháp mới cho cả điều trị kết hợp và thiết kế thuốc điều trị riêng từng cá nhân”, ông nói. 

Kháng thuốc là một trở ngại đáng kể trong điều trị nhiều bệnh ung thư; tuy nhiên, nhóm nghiên cứu hy vọng cách tiếp cận này cũng có thể giúp các nhà nghiên cứu giải quyết các loại ung thư khác.

Nguồn: P.T.T (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 15/10.2018