Khoa học - Y dược

Một số vi khuẩn đường ruột có thể cảnh báo về bệnh Alzheimer rất lâu trước khi các triệu chứng đầu tiên bắt đầu (07/07/2023)

Hệ vi sinh vật đường ruột là tập hợp các vi sinh vật, bao gồm vi khuẩn, vi-rút và nấm trong ruột. Có quần thể vi khuẩn đa dạng được cho là quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của chúng ta. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, hệ vi sinh vật đường ruột cũng có thể chứa những vi khuẩn có hại cho sức khỏe.

Trong bệnh Alzheimer, hai loại protein được gọi là amyloid-beta và tau tích tụ bất thường trong não. Sự hiện diện của chúng dẫn đến mất trí nhớ đặc trưng và suy giảm nhận thức liên quan đến căn bệnh này, với các triệu chứng ngày càng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Người ta biết rằng amyloid-beta và tau bắt đầu tích tụ từ rất lâu trước khi xuất hiện những triệu chứng của bệnh Alzheimer. Ở giai đoạn này (được gọi là "giai đoạn tiền lâm sàng") mà các nhà nghiên cứu đã thấy những thay đổi trong hệ vi sinh vật đường ruột. Họ đã tìm thấy sự khác biệt rõ rệt trong cấu hình hệ vi sinh vật đường ruột của người lớn tuổi có và không có dấu hiệu của bệnh Alzheimer giai đoạn tiền lâm sàng. Ở những người có dấu hiệu của bệnh Alzheimer giai đoạn tiền lâm sàng, sự khác biệt trong hệ vi sinh vật đường ruột dường như có liên quan đến sự tích tụ các protein amyloid-beta và tau trong não.

Các bác sĩ hiện đang dựa vào kết quả của những xét nghiệm chẩn đoán khác nhau để đánh giá xem ai đó có thể mắc bệnh Alzheimer tiền lâm sàng hay không. Nhiều nhà nghiên cứu đã kết hợp những kết quả này với dữ liệu hệ vi sinh vật đường ruột của người tham gia và đưa nó vào thuật toán máy học, một chương trình máy tính có thể đưa ra dự đoán dựa trên dữ liệu mà bạn cung cấp. Họ phát hiện ra rằng dữ liệu hệ vi sinh vật đường ruột đã cải thiện khả năng chẩn đoán chính xác bệnh Alzheimer tiền lâm sàng của thuật toán. Điều này vẫn đúng ngay cả khi không bao gồm tất cả dữ liệu thử nghiệm chẩn đoán.

Một số xét nghiệm chẩn đoán bệnh Alzheimer giai đoạn tiền lâm sàng có thể gây khó chịu, chẳng hạn như chọc dò tủy sống hoặc dựa vào các công nghệ hình ảnh đắt tiền, chẳng hạn như máy quét cộng hưởng từ (MRI), được biết là không đồng đều trên toàn cầu. Ý tưởng phân tích hệ vi sinh vật đường ruột, vốn chỉ cần mẫu phân, để đánh giá nguy cơ phát triển bệnh của họ. Là cách xác định bệnh không xâm lấn, dễ tiếp cận hơn để xác định những người có nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer ở ​​giai đoạn sớm hơn, cho phép họ có thêm thời gian để lập kế hoạch và chuẩn bị cho tương lai.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sự cải thiện mà nghiên cứu tìm thấy trong việc dự đoán bệnh Alzheimer tiền lâm sàng bằng cách bao gồm dữ liệu hệ vi sinh vật đường ruột là khá khiêm tốn. Vì vậy, trong khi phân tích dữ liệu hệ vi sinh vật đường ruột có thể bổ sung cho các phương pháp chẩn đoán bệnh Alzheimer tiền lâm sàng hiện có, thì nó vẫn chưa thể thay thế chúng.

Kết quả cho thấy, một số loài được phát hiện có liên quan đến các dấu hiệu của bệnh Alzheimer tiền lâm sàng trước đây được cho là có lợi cho sức khỏe con người. Một trong số đó được xác định là một loại vi khuẩn có tên là Faecalibacterium prausnitzii (F. prausnitzii), trong nghiên cứu trước đây, loại vi khuẩn này được phát hiện là phổ biến hơn trong hệ vi sinh vật đường ruột của những người không mắc bệnh Alzheimer so với những người mắc bệnh. Điều quan trọng là phải nhận ra rằng không phải tất cả những người có dấu hiệu của bệnh Alzheimer tiền lâm sàng sẽ tự phát triển thành bệnh Alzheimer. Có thể có những thay đổi đối với hệ vi sinh vật đường ruột xảy ra trong các giai đoạn sau của bệnh, chẳng hạn như mất F. prausnitzii.

Mặc dù có thể kết luận rằng các vi khuẩn đường ruột được xác định là có liên quan đến các dấu hiệu của bệnh Alzheimer tiền lâm sàng cũng đang góp phần phát triển bệnh, nhưng nghiên cứu này không cung cấp bất kỳ bằng chứng nào về mối quan hệ nhân quả. Tuy nhiên, nếu một kết nối có thể được thiết lập, sẽ mở ra một khả năng thú vị là các phương pháp điều trị bệnh Alzheimer trong tương lai có thể nhắm vào các vi khuẩn trong ruột của chúng ta.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2023-06-microbiome-gut-microbes-alzheimer-disease.html, 26/6/2023

Ngày cập nhật: 03/7/2023

https://vista.gov.vn/news/khoa-hoc-y-duoc/mot-so-vi-khuan-duong-ruot-co-the-canh-bao-ve-benh-alzheimer-rat-lau-truoc-khi-cac-trieu-chung-dau-tien-bat-dau-6932.html