Khoa học - Y dược

Một số vi khuẩn tồn tại lâu hơn nhờ thuốc kháng sinh (11/10/2024)

Theo một nghiên cứu mới của các nhà khoa học Anh, thuốc kháng sinh có thể giúp một số vi khuẩn sống lâu hơn.

Cho đến nay, mọi người vẫn cho rằng thuốc kháng sinh thông dụng điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, sẽ tiêu diệt vi khuẩn hoặc ngăn chặn chúng phát triển. Tuy nhiên, các nhà khoa học Anh lần đầu tiên đã chứng minh được rằng thuốc kháng sinh thực sự có thể mang lại lợi ích cho vi khuẩn và bảo vệ chúng khỏi bị chết. Cụ thể, một số vi khuẩn không phát triển trong phòng thí nghiệm cho đến khi chúng được điều trị bằng kháng sinh.

Tình trạng kháng kháng sinh đã khiến một số loại kháng sinh không phát huy hiệu quả vì vi khuẩn thay đổi để phản ứng với việc sử dụng các loại thuốc này. Theo các chuyên gia, điều này đồng nghĩa với việc không điều trị được các bệnh nhiễm trùng có thể là nguyên nhân gây tử vong lớn nhất trên toàn cầu vào năm 2050.

Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (PNAS) nêu rõ một số loại kháng sinh có thể làm giảm căng thẳng và giúp ngăn ngừa sự suy giảm của quần thể vi khuẩn khi chúng đang chết dần. Có nghĩa là nhiều vi khuẩn tồn tại lâu hơn so với quần thể không được điều trị bằng kháng sinh.

GS. Robert Beardmore, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Nghiên cứu bắt đầu khi chúng tôi nhận ra rằng, thật đáng ngạc nhiên, một số chủng vi khuẩn không phát triển trong phòng thí nghiệm cho đến khi chúng tôi xử lý chúng bằng kháng sinh. Đây là bằng chứng đầu tiên cho thấy kháng sinh có thể thúc đẩy sự sống sót của vi khuẩn. Để giải quyết tình trạng kháng kháng sinh trên toàn thế giới, chúng ta cần hiểu sâu hơn về tác động của những loại thuốc này đối với sự cân bằng của hệ sinh thái vi khuẩn, giống như hệ sinh thái trong hệ vi sinh đường ruột hoặc trong các con sông bị ô nhiễm thuốc kháng sinh. Nghiên cứu của chúng tôi cung cấp bằng chứng về những tác dụng phụ chưa từng có nhưng chúng tôi chỉ không biết cách thuốc kháng sinh đang thay đổi sự cân bằng của quần thể vi khuẩn trong những bối cảnh đó”.

Vi khuẩn trải qua các giai đoạn phát triển nhanh chóng, thỉnh thoảng có những giai đoạn chúng ngừng sinh trưởng vì thiếu chất dinh dưỡng, khiến chúng chết. Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa hiểu rõ cách kháng sinh tác động đến quần thể vi khuẩn trong những giai đoạn đó. Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra E.coli trong các thí nghiệm tại lab. Kết quả là thuốc kháng sinh nhắm vào ribosome – nhà máy giúp tế bào sản sinh protein từ ADN – làm chậm quá trình sinh trưởng của vi khuẩn. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh cũng ngăn không để vi khuẩn chết, có nghĩa là vi khuẩn sống sót lâu hơn.

TS. Emily Wood cho rằng: “Nhiều loại kháng sinh làm chậm quá trình sinh trưởng của vi khuẩn, nhưng chúng tôi nhận thấy chúng có thể giúp vi khuẩn vượt qua những căng thẳng do thiếu dưỡng chất đáng ra khiến chúng chết, thì cuối cùng lại giúp chúng sống sót. Trong các thí nghiệm, điều này xảy ra vì kháng sinh là chất chống oxy hóa, nghĩa là chúng giúp tế bào xử lý một số chất thải mà vi khuẩn tạo ra khi sinh trưởng. Điều quan trọng là vi khuẩn kháng kháng sinh mà chúng tôi thử nghiệm, không thu được lợi ích tương tự, do đó, trong nghiên cứu của chúng tôi, việc điều trị không thúc đẩy khả năng kháng thuốc, là điều bất thường. Bước tiếp theo chúng tôi sẽ đo lường cách những phát hiện này làm thay đổi động thái của các cộng đồng vi khuẩn đa loài”.

Nguồn: N.P.D (NASATI),

Ngày cập nhật: 11/10/2023

https://vista.gov.vn/vi/news/cac-linh-vuc-khoa-hoc-va-cong-nghe/mot-so-vi-khuan-ton-tai-lau-hon-nho-thuoc-khang-sinh-7508.html