Khoa học và đời sống

Năng lượng sinh khối: nguồn năng lượng xanh, sạch, bền vững (27/09/2023)

Một nhóm các nhà nghiên cứu đến từ Đại học New South Wales phát hiện đường hô hấp trên là nơi dễ tích tụ những hạt vi nhựa nhất.

Các nhà nghiên cứu sử dụng mô hình vi tính để tìm hiểu những khu vực trong đường hô hấp dễ bị ảnh hưởng bởi hít thở vi nhựa độc hại nhất. Và công bố phát hiện này trên tạp chí Physics of Fluids.

Mohammad S. Islam, tác giả chính của nghiên cứu ở Đại học New South Wales, Sydney, và cộng sự xây dựng một mô hình vi tính nhằm phân tích những mẩu nhựa nhỏ li ti thường di chuyển và tích tụ ở đâu bên trong đường thở. Thông qua phân tích sự tuần hoàn này trong điều kiện thở nhanh và chậm với 3 hình dáng mẩu nhựa (hình tròn, hình tứ diện và hình trụ), nhóm nghiên cứu nhận thấy các khối vi nhựa lớn nhất, cỡ 5,56 micron (bằng 1/70 bề rộng sợi tóc người), là loại nhiều khả năng mắc kẹt nhất. Nơi chúng có xu hướng trôi tới là đường hô hấp trên như khoang mũi và phía sau cổ họng.

Năm 2019, một nhóm nhà khoa học ước tính có tới 16,2 mẩu vi nhựa chui vào đường thở mỗi giờ, có nghĩa con người có thể hít thở lượng vi nhựa độc hại tương đương một chiếc thẻ tín dụng mỗi tuần. Islam và cộng sự dựa trên phát hiện đó để tính toán cách vi nhựa di chuyển quanh hệ hô hấp.

Vi nhựa (microplastic) là những mảnh nhỏ được hình thành từ quá trình phân hủy các sản phẩm nhựa như chai nhựa, túi nilon, đồ dùng bằng nhựa… thải ra môi trường. Loại hạt này có kích thước rất nhỏ, đường kính chỉ dưới 5mm.  Ngoài ra, hạt vi nhựa còn được sản xuất chủ động ở kích thước nhỏ trong các sản phẩm kem đánh răng, tẩy tế bào chết.

Hạt vi nhựa được tìm thấy ở nhiều nơi trên trái đất như đại dương, sông, rừng núi, đất, cơ thể động vật… Trong đó, loại hạt này được tìm thấy nhiều nhất ở môi trường nước như các sông, suối, ao, hồ, mạch nước ngầm… Nhiều loài động vật, thực vật vô tình ăn phải các hạt vi nhựa, vì đặc tính không tan và khó phân hủy nên các hạt này sẽ tích tụ lại trong cơ thể động vật, thực vật. Vi nhựa cũng có thể mang theo virus, vi khuẩn và nhiều hóa chất độc hại khác. Khi con người ăn phải chúng thì sẽ bị tích lũy hạt vi nhựa trong cơ thể và gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Các nhà nghiên cứu cho biết bước tiếp theo là tìm hiểu vi nhựa tích tụ bên trong phổi bằng cách nào thông qua xem xét những yếu tố như độ ẩm và nhiệt độ. Theo họ, vi nhựa đang trở nên ngày càng phổ biến. Hàng triệu tấn hạt vi nhựa nằm trong nước, không khí và đất. Sản xuất vi nhựa trên toàn cầu đang tăng vọt và mật độ vi nhựa trong không khí cũng tăng đáng kể.

Triệu Cẩm Tú (NASATI), tổng hợp 9/2023

Ngày cập nhật: 27/9/2023

https://vista.gov.vn/vi/news/khoa-hoc-doi-song/bo-phan-nao-tren-co-the-nguoi-de-tich-tu-vi-nhua-nhat-7383.html