Khoa học kỹ thuật và công nghệ

Ngành bán dẫn ở Đông Nam Á: Tiềm năng và cơ hội phát triển trong bối cảnh toàn cầu (12/05/2025)

Trong bối cảnh công nghệ toàn cầu ngày càng phát triển, ngành công nghiệp bán dẫn đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy sự chuyển mình của các ngành công nghiệp khác. Tại Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, các quốc gia trong khu vực đang nỗ lực xây dựng chiến lược thu hút đầu tư vào ngành này, nhằm nâng cao vai trò và vị thế của mình trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Sự chuyển dịch các công ty công nghệ từ Trung Quốc sang Đông Nam Á, đặc biệt là trong bối cảnh các căng thẳng chính trị và thuế quan, đang mở ra nhiều cơ hội lớn cho các quốc gia như Việt Nam, Malaysia, và Singapore. Đây là cơ hội để khu vực này không chỉ phát triển mà còn trở thành trung tâm sản xuất công nghệ bán dẫn quan trọng.

Ngành công nghiệp bán dẫn có một vai trò to lớn trong sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong các lĩnh vực như điện tử tiêu dùng, viễn thông, dữ liệu và các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI). Theo báo cáo của PricewaterhouseCoopers (PwC), ngành bán dẫn đã là động lực thúc đẩy sự chuyển đổi trong nhiều ngành công nghiệp trong suốt hơn 70 năm qua và dự báo sẽ đạt doanh thu lên tới 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Điều này tạo ra cơ hội lớn cho các quốc gia Đông Nam Á trong việc thu hút đầu tư vào ngành này.

Trong khi các thị trường truyền thống như Trung Quốc đang đối mặt với căng thẳng thương mại và các chính sách thuế quan nghiêm ngặt từ các quốc gia như Mỹ, các quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Malaysia và Singapore đang vươn lên để thay thế Trung Quốc trở thành điểm đến lý tưởng cho các nhà đầu tư bán dẫn. Mặc dù những thách thức như thiếu hụt nhân lực và sự cạnh tranh gay gắt vẫn tồn tại, nhưng chính phủ các quốc gia này đã và đang tích cực xây dựng các chính sách hỗ trợ, bao gồm các ưu đãi thuế và chính sách khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực này.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp các quốc gia Đông Nam Á thu hút đầu tư vào ngành bán dẫn là sự phát triển mạnh mẽ của hệ sinh thái khởi nghiệp trong khu vực. Các quốc gia như Singapore và Việt Nam đang tích cực hợp tác với các công ty tư nhân, các tổ chức giáo dục và các viện nghiên cứu để thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D) trong ngành bán dẫn.

Việt Nam, với chiến lược phát triển bán dẫn quốc gia, đang không ngừng khuyến khích các sáng kiến nghiên cứu và phát triển nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và gia tăng giá trị gia tăng trong ngành bán dẫn. Các chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng cho nguồn nhân lực trong ngành bán dẫn cũng đang được chú trọng tại Việt Nam và các quốc gia trong khu vực.

Bên cạnh đó, các công ty lớn trong ngành như Intel, GlobalFoundries và Infineon đã quyết định mở rộng hoặc thiết lập cơ sở tại Malaysia và Singapore. Điều này chứng tỏ khu vực này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các công ty bán dẫn quốc tế, khi các cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực chất lượng cao được cải thiện đáng kể.

Dù có nhiều cơ hội, ngành bán dẫn ở Đông Nam Á cũng phải đối mặt với một số thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là thiếu hụt nhân lực lành nghề. Theo thống kê từ International Data Corporation (IDC), nguồn nhân lực được đào tạo bài bản là yếu tố sống còn đối với sự thành công của ngành. Các quốc gia như Malaysia và Việt Nam đang tập trung vào việc cải thiện hệ thống đào tạo nghề và nâng cao kỹ năng cho người lao động trong ngành bán dẫn.

Ngoài ra, tình trạng căng thẳng địa chính trị giữa các quốc gia lớn, đặc biệt là cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, đang tạo ra sự bất ổn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này khiến các công ty phải tìm kiếm các nguồn cung ứng và cơ sở sản xuất thay thế. Các quốc gia Đông Nam Á đã bắt đầu tận dụng cơ hội này để trở thành một phần không thể thiếu trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.

Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), blockchain và tự động hóa cũng mang đến cơ hội lớn để nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm thiểu tình trạng thiếu hụt lao động. Đặc biệt, công nghệ AI sẽ giúp tăng cường tính minh bạch trong chuỗi cung ứng, đồng thời tạo ra các giải pháp thay thế cho công nhân qua việc áp dụng robot và tự động hóa.

Để tận dụng những cơ hội này, các quốc gia Đông Nam Á đã đưa ra các chiến lược phát triển ngành bán dẫn. Chính phủ các quốc gia trong khu vực đã đưa ra các chính sách ưu đãi thuế, khuyến khích đầu tư vào R&D và hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trong ngành bán dẫn. Ví dụ, tại Singapore, Fujifilm đang hợp tác với Viện Vi điện tử của A*STAR để nghiên cứu và phát triển các vật liệu mới cho quy trình sản xuất bán dẫn. Điều này giúp tạo ra một hệ sinh thái R&D mạnh mẽ, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong ngành.

Việt Nam cũng đã công bố chiến lược bán dẫn quốc gia, nhằm thu hút các công ty sản xuất bán dẫn và các nhà cung cấp công nghệ cao vào thị trường trong nước. Chương trình khuyến khích đầu tư và các sáng kiến xanh cũng giúp các nhà đầu tư có thể tham gia vào các dự án bền vững, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Ngành bán dẫn tại Đông Nam Á đang trên đà phát triển mạnh mẽ, với sự tăng trưởng nhanh chóng của hệ sinh thái khởi nghiệp và sự tham gia của các nhà đầu tư quốc tế. Dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự hỗ trợ từ chính phủ và tiềm năng công nghệ, khu vực này đang dần khẳng định vị thế của mình trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu. Các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, Malaysia và Singapore, đang nắm bắt cơ hội để trở thành trung tâm sản xuất bán dẫn quan trọng trong thập kỷ tới, đóng góp vào sự chuyển mình của nền kinh tế toàn cầu./.

P.A.T (tổng hợp)

Ngày cập nhật: 08/05/2025

https://www.vista.gov.vn/vi/news/khoa-hoc-ky-thuat-va-cong-nghe/nganh-ban-dan-o-dong-nam-a-tiem-nang-va-co-hoi-phat-trien-trong-boi-canh-toan-cau-11236.html