Tin KH & CN Hải Phòng

Nghiên cứu thử nghiệm chế phẩm chứa anthraquinone từ cốt khí củ (Polygonum cuspidatum) kết hợp nano TiO2 trong phòng trừ bệnh do nấm gây ra trên cây dưa tại thành phố Hải Phòng (30/06/2025)

Sáng 29/6, Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng tổ chức Hội nghị tư vấn đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp thành phố: “Nghiên cứu thử nghiệm chế phẩm chứa anthraquinone từ cốt khí củ (Polygonum cuspidatum) kết hợp nano TiO2 trong phòng trừ bệnh do nấm gây ra trên cây dưa tại thành phố Hải Phòng”. Nhiệm vụ do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển công nghệ cao chủ trì thực hiện, TS. Phạm Quang Dương làm chủ nhiệm.

Quang cảnh Hội đồng tư vấn, đánh giá nghiệm thu.

Triển khai đề tài, nhóm nghiên cứu tiến hành khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chiết xuất anthraquinone từ mẫu cốt khí củ tạo cao chiết bao gồm: dung môi chiết, nhiệt độ chiết, thời gian chiết, tỉ lệ dung môi/nguyên liệu chiết. Kết quả cho thấy, dung môi chiết hiệu quả là methanol với hiệu suất chiết là 29,4%, nhiệt độ tối ưu là 65°C trong thời gian 24h với tỉ lệ nguyên liệu/dung môi là 2,4/1. Với 2.5 kg cốt khí củ nhóm nghiên cứu ngân chiết thu được 30g cao chiết n-hexane, 250g cao chiết ethyl acetate, hàm lượng emodin trong cặn từ 0.676-0.737%. Quá trình phân lập xác định được 04 hợp chất anthraquinone gồm: physcion, emodin, physcion-8-O-B-D-glucopyranoside và emodin-8-0-B-D-glucopyranoside. Nhóm nghiên cứu tiến hành tổng hợp TiO₂ ở dạng lỏng đạt kích cỡ tiểu phân trong khoảng 100nm và dạng rắn đạt kích cỡ tiểu phân trong khoảng 300nm, các tiểu phân tách rời. Qua phân tích hiệu quả của chế phẩm đối với một số nấm gây bệnh trên cây dưa nhóm nghiên cứu đã xây dựng quy trình bào chế chế phẩm chứa anthraquinone và nano TiO₂ (ANTE). Chế phẩm sinh học ANTE thu được là thể đồng nhất, có màu nâu đậm, bảo quản ở nhiệt độ thường sau thời gian dài không bị đóng cặn ở đáy bình, có sự ổn định với thế zeta: -50,4 mV, kích thước hạt 510nm. Thử nghiệm đánh giá hiệu quả khả năng phòng bệnh phấn trắng, bệnh giả sương mai do nấm gây ra trên cây dưa Kim cô nương giai đoạn cây con cho thấy, sau 10 ngày phun chế phẩm ANTE ở nồng độ 1/400 cho hiệu quả giảm bệnh 62.34% đối với xử lý bệnh phấn trắng và 68,70% đối với bệnh giả sương mai. Thử nghiệm trên cây dưa giai đoạn cây con ở diện rộng 500 m² cho hiệu quả giảm bệnh khá rõ: 71.07% sau 21 ngày phun chế phẩm ANTE ở nồng độ 1/400.

Chế phẩm anthraquinone-nano TiO₂ là sản phẩm khoa học công nghệ cao sẽ góp phần bổ sung vào sự đa dạng của các sản phẩm bảo vệ thực vật thảo mộc trên thị trường, bảo vệ được cây dưa, cây dưa vàng khỏi các bệnh phấn trắng và bệnh giải sương mai, giúp cây trồng khỏe mạnh và kháng bệnh. Công nghệ tạo ra từ đề tài nghiên cứu sẽ được chuyển giao cho doanh nghiệp sản xuất phân bón và thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn thành phố hoặc lân cận.

Với kết quả trên, Hội đồng khoa học thống nhất nghiệm thu kết quả thực hiện nhiệm vụ sau khi Ban chủ nhiệm đề tài chỉnh sửa bổ sung một số nội dung sau: bổ sung tính độc và tính an toàn sau khi sử dụng chế phẩm; bổ sung phần đánh giá hiệu quả kinh tế của đề tài; thống nhất sử dụng từ ngữ địa phương trong đề tài… Cuối cùng cần rà soát, chỉnh sửa lỗi chế bản để hoàn thiện báo cáo./.

Phương Anh