Khoa học - Y dược

Parkinson có thể sớm được điều trị bằng thuốc huyết áp (17/07/2018)

Isradipine là loại thuốc chống tăng huyết áp, đang là một phương pháp mới giúp điều trị tiềm năng cho bệnh Parkinson. Cho đến nay, vẫn chưa rõ liệu việc dùng thuốc trong cơ thể có mang lại lợi ích như nhau hay không và nghiên cứu mới chỉ ra rằng nó có tác dụng. Isradipine là chất ức chế kênh canxi dùng để điều trị chứng tăng huyết áp. Những kết quả nghiên cứu trước đây, cho thấy dùng thuốc có tỷ lệ mắc bệnh Parkinson thấp hơn, vì vậy các nhà khoa học muốn kiểm tra nó chặt chẽ. Các xét nghiệm khác cho thấy thuốc bảo vệ các tế bào thần kinh sản xuất dopamin bị ảnh hưởng ở bệnh Parkinson.

Nghiên cứu mới cho thấy việc điều trị chuột bằng thuốc bảo vệ các tế bào thần kinh dopaminergic của loài gặm nhấm có tác dụng. Giáo sư D. James Surmeier và nhóm nghiên cứu đến từ Hoa Kỳ, đã cho chuột dùng isradipine trong 7-10 ngày. Sau đó, họ sử dụng kỹ thuật chụp ảnh định lượng được gọi là kính hiển vi quét bằng laser hai photon, và đo lượng canxi bên trong các tế bào thần kinh sản xuất dopamine. Các xét nghiệm cho thấy thuốc đã làm giảm mức canxi trong các tế bào này. Điều này rất quan trọng vì các kênh canxi kích thích ty thể của các tế bào thần kinh dopaminergic, đôi khi làm cho các tế bào não này hoạt động quá mức.

Giáo sư Surmeier cho biết: Điều này xảy ra do vai trò tiến hóa của các tế bào thần kinh dopaminergic. Những tế bào này là chìa khóa để kích hoạt các vùng não chịu trách nhiệm cho phản ứng nhanh, rất hữu ích trong các tình huống "chống lại hoặc bỏ chạy". Tuy nhiên, để hoàn thành vai trò năng lượng lớn này, các tế bào thần kinh này cần phải giữ cho ty thể hoạt động hết công suất ở mọi thời điểm. Ty thể là các bào quan nhỏ bên trong những tế bào chịu trách nhiệm biến chất béo và chất dinh dưỡng thành năng lượng, hoặc nhiên liệu cho tế bào. 

Nhưng trong nghiên cứu này, isradipin ức chế các kênh canxi, làm chậm hoạt động của ty lạp thể và giảm sản xuất các hợp chất độc hại. Ngoài ra, sau khi điều trị bằng isradipin, ty thể của các tế bào thần kinh sản xuất dopamine có mức độ oxy hóa thấp hơn những tế bào không được điều trị. Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng mất cân bằng oxi hóa cao trong các tế bào thần kinh dopaminergic đã phá huỷ ty thể của tế bào. Tuy nhiên, khi chuột được điều trị bằng isradipine làm giảm tổn thương ty thể này. 

Giáo sư Surmeier nói: “Chúng tôi đã giảm thiểu thiệt hại cho ty thể để các tế bào thần kinh dopaminergic trông giống như các tế bào thần kinh không bị mất trong bệnh Parkinson. Và điều quan trọng hơn cả là thuốc không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào”. Những phát hiện này củng cố nỗ lực của một thử nghiệm lâm sàng toàn quốc hiện đang thử nghiệm isradipine ở người. Cuộc thử nghiệm, gọi là STEADY-PD, hiện đang trong giai đoạn thứ ba và nó đang được thực hiện tại Đại học Y Northwestern và 50 địa điểm khác tại Hoa Kỳ. Những dữ liệu này cung cấp thêm lý do chính đáng tiền lâm sàng cho nghiên cứu giai đoạn III đang diễn ra của isradipine ở bệnh nhân. Chúng ta cần thận trọng vì nhiều loại thuốc đã thất bại, nhưng nếu thành công, isradipine sẽ là thuốc đầu tiên chứng minh khả năng làm chậm sự tiến triển của bệnh Parkinson. 

Nghiên cứu này đã được công bố trên Tạp chí Journal of Clinical Investigation. 

Nguồn: N.T.T (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 10/7/2018