Khoa học - Y dược

Phương pháp mới có thể quản lý vi rút HIV dễ dàng hơn (17/10/2018)

HIV/AIDS hiện vẫn được y học coi là căn bệnh thế kỷ. Tính đến cuối năm 2017, vẫn có tới 36 triệu người trên thế giới đang sống chung cùng HIV, và ước tính mỗi năm có thêm 1,8 triệu ca lây nhiễm mới được phát hiện. Sự nguy hiểm của virus HIV là không thể bàn cãi, và ngay cả với sự phát triển của y học hiện tại thì đây vẫn là căn bệnh chưa có thuốc chữa chính thức.

Một phương pháp điều trị kháng thể mới có thể khiến cho HIV rơi vào trạng thái ẩn trong nhiều tháng cùng một lúc, làm cho virus dễ quản lý hơn (Nguồn: Krisdog / Depositphotos)

HIV/AIDS hiện vẫn được y học coi là căn bệnh thế kỷ. Tính đến cuối năm 2017, vẫn có tới 36 triệu người trên thế giới đang sống chung cùng HIV, và ước tính mỗi năm có thêm 1,8 triệu ca lây nhiễm mới được phát hiện. Sự nguy hiểm của virus HIV là không thể bàn cãi, và ngay cả với sự phát triển của y học hiện tại thì đây vẫn là căn bệnh chưa có thuốc chữa chính thức. 

Nhiễm HIV cũng đồng nghĩa với việc lĩnh phải một bản án tử cho cuộc đời mình, tuy nhiên, dù căn bệnh này hiện không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể quản lý bệnh thông qua thuốc điều trị kháng vi rút (ART). Vấn đề đáng xem xét ở đây là nếu bệnh nhân HIV không tuân thủ đúng quy định nghiêm ngặt về việc uống thuốc điều trị, vi rút sẽ tái phát, dẫn đến các vấn đề về sức khỏe và tăng cơ hội lây lan sang người khác.

Các thử nghiệm lâm sàng mới ở người đã chỉ ra rằng loại thuốc gốc hai kháng thể tự nhiên được phát hiện ở một số người có thể khiến cho HIV rơi vào tình trạng ẩn giấu trong nhiều tháng. Những kháng thể này lần đầu tiên được xác định nhờ công trình nghiên cứu tìm hiểu tại sao một số người dường như lại có khả năng bảo vệ cơ thể chống lại HIV một cách tự nhiên. 

Khi thực hiện nghiên cứu ở những nhóm người này, nhóm các nhà nghiên cứu Trường Đại học Rockefeller đã xác định được hai kháng thể đặc biệt hỗ trợ cho hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại nhiễm trùng bằng cách nhắm vào một số protein trên bề mặt của virus có tên là 3BNC117 và 10-1074. 

Để bắt chước tác dụng của các kháng thể này, trước đây các nhà nghiên cứu sử dụng loại thuốc sẵn có được gọi là kháng thể trung hòa rộng rãi (bNAbs) nhưng loại thuốc này chỉ được xây dựng xung quanh một kháng thể. Do đó, nhóm nghiên cứu đã thiết kế ra thuốc bNAb, kết hợp từ 3BNC117 và 10-1074, hoạt động theo nhiều cách khác nhau bên trong cơ thể.

Các kết quả thu được sau khi thử nghiệm thuốc này trên động vật rất hứa hẹn do đó các nhà nghiên cứu đã bắt đầu thử nghiệm lâm sàng trên người. Cuộc thử nghiệm đầu tiên được thực hiện cho 9 người tham gia có phiên bản vi rút dễ bị tổn thương đối với cả hai kháng thể. Những bệnh nhân này sẽ ngừng điều trị ARV thông thường - điều này đã làm giảm virus xuống mức rất thấp trong máu - và thay vào đó được truyền thuốc bNAbs 3 lần, thời gian mỗi lần truyền cách nhau 3 tuần. 

Phương pháp điều trị mới này cho thấy đã ức chế được virut HIV trung bình suốt 21 tuần, có hai bệnh nhân cho kết quả tốt nhất với thời gian kéo dài hơn 6 tháng, sau khi kết thúc thời gian dùng thử thuốc, vi rút HIV không có biểu hiện sự hồi sinh. Nhóm nghiên cứu báo cáo rằng virus không phát triển tính kháng đối với việc điều trị ở bất kỳ bệnh nhân nào, bệnh nhận chỉ cảm thấy mệt mỏi nhẹ. 

Trong cuộc thử nghiệm thứ hai, nhóm nghiên cứu đã tiến hành một thử nghiệm tương tự cho 7 bệnh nhân HIV có viremic, có nghĩa là không giống như nhóm đầu tiên, virus vẫn đang tích cực lưu thông trong máu của họ. Việc điều trị bằng bNAbs cũng giữ cho virus được kiểm soát trong khoảng 3 tháng. Một lần nữa, không có sự kháng thuốc nào xuất hiện.

Từ hai thử nghiệm này, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những kháng thể đặc biệt này sẽ không hoạt động trên tất cả các chủng HIV, Do đó, kỹ thuật này cần điều chỉnh áp dụng các bNAbs khác nhau để nhắm vào các phiên bản virus khác nhau. Làm như vậy cũng có thể tăng thời gian hiệu quả của chúng.

Các nhà nghiên cứu cho biết,nếu phương pháp điều trị này thành công, nó có thể giúp kiểm soát vi rút tốt hơn giúp cho bệnh nhân HIV thoát khỏi việc phải tuân thủ nghiêm ngặt đơn thuốc hàng ngày của các phương pháp điều trị hiện nay. Các kỹ thuật hiện đang được nghiên cứu bao gồm liệu pháp gen và vắc xin có thể mang đến các liệu pháp chữa trị HIV mới. 

Nguồn: P.T.T (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 15/10/2018