Khoa học và sản xuất

Phương pháp tự chế thuốc trừ sâu sinh học góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng nông sản (17/08/2017)

           Hiện nay, việc sử dụng các hóa chất bảo vệ thực vật có nguồn gốc hoá học đã làm ô nhiễm môi trường (đất, nước, không khí), mất cân bằng sinh học trong tự nhiên.

Bên cạnh đó, các loại thuốc trừ sâu có nguồn gốc hóa học tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch hại cây trồng do thuốc tiêu diệt các loài thiên địch có ích trên đồng ruộng và để lại dư lượng trong các loại nông sản tiêu dùng hàng ngày…

Vì vậy, việc dùng các loại cây cỏ có chứa chất độc làm thuốc trừ sâu vừa có tác dụng tiêu diệt sâu hại cây trồng, vừa khắc phục những mặt trái của thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học.

Đây cũng chính là cơ sở nhằm tạo ra các sản phẩm nông nghiệp an toàn cho người tiêu dùng, góp phần làm tăng chất lượng nông sản trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế. 

Phương pháp nhận biết những loài cây cỏ có chứa chất độc

- Quan sát chất dịch nhựa của cây, nếu dịch cây có mùi nồng, làm da người bị dị ứng nóng, hoặc mẩm ngứa thì dịch cây đó có chứa chất độc (như cây dây mật, hạt củ đậu, vỏ cây xoan ta…).

- Ngửi mùi: Những cây có chứa chất độc đều có mùi nồng, hắc, cay, khó ngửi (như lá và vỏ cây xoan, lá cây thuốc lá, thuốc lào, cây cà độc dược…).

- Theo dõi những loài động vật sống quanh cây (nhện, kiến….), nếu không có những động vật nhỏ sống quanh cây và dùng cây làm thức ăn, có thể nhận định cây đó có chứa chất độc và có thể dùng cây đó làm thuốc trừ sâu (riêng cây thuốc lá, thuốc lào vẫn có sâu xanh và rệp gây hại).

Phương pháp thu hái những cây cỏ làm thuốc trừ sâu: 

- Tùy từng loại cây và các bộ phận chứa chất độc của cây, có loài chứa chất độc ở rễ (cây dây mật…), có cây chứa chất độc ở hạt (hạt na, hạt củ đậu…), có cây chứa chất độc ở lá và thân (cây xoan, cây thuốc lá , thuốc lào….).

- Cần căn cứ vào những đặc điểm trên của cây và có biện pháp thu hái khi các bộ phận của cây có hàm lượng độc tố cao nhất, nhằm tăng hiệu quả diệt trừ sâu hại của thuốc.

Phương pháp chế biến: 

Sau khi thu hái cây có chứa độc tố, có thể dùng biện pháp thủ công mà mọi người đều có thể làm được như sau:

- Ngâm lấy nước: Ngay sau khi thu hái cần rửa sạch, thái nhỏ ngâm trong nước (dùng thau chậu…) sau đó đậy kín. Thời gian ngâm tùy thuộc loại cây, thường từ 1-2 ngày. Trong lúc ngâm có thể đảo mạnh tay để độc tố thoát ra hòa tan vào nước. Ngâm xong gạn lấy nước trong, bỏ bã.

- Nấu: Sau khi thu hái rửa sạch cây cỏ, thái nhỏ cho vào nồi đun sôi từ 1-2 giờ. Nấu xong gạn lấy nước trong để dùng, khi phun hòa thêm với nước lã.

- Ép lấy nước: Rửa sạch, thái nhỏ cây cỏ, ngâm vào nước lã từ 10 - 15 phút rồi xay nát và ép lấy nước. Phương pháp này thích hợp với những cây có chứa nhiều dịch chất độc như rễ, lá cây xoan ta, rễ  cây dây mật…

* Chú ý: Những thuốc được chế biến từ cây cỏ không được để lâu sẽ mất tác dụng diệt sâu, khi nào cần dùng mới thu hái và chế biến.

Phương pháp sử dụng: 

- Tùy theo đối tượng sâu hại trên từng loại cây trồng, ta sử dụng nồng độ đặc hoặc loãng khác nhau.

- Khi pha chế, các loại thuốc trừ sâu từ cây cỏ, có thể cho thêm ít xà phòng hoặc dầu khoáng nhằm làm tăng độ bám dính của thuốc.

- Những loại thuốc chế biến từ cây cỏ rất phù hợp để tiêu diệt các loại sâu hại rau màu nhằm tạo ra các sản phẩm rau an toàn cho người tiêu dùng, ngoài ra có thể dùng trừ sâu hại trên các cây trồng khác như lúa, ngô, đậu tương…

Nguồn: Sở NN&PTNT Hưng Yên