Khoa học - Y dược

Phương pháp xét nghiệm máu mới có thể phát hiện ung thư đã di căn hay chưa (26/01/2022)

Các nhà nghiên cứu ung thư đã phát triển được một phương pháp xét nghiệm máu mới có thể nâng cao chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân. Xét nghiệm này là xét nghiệm đầu tiên không chỉ có thể phát hiện sự hiện diện của ung thư mà còn cả di căn khắp cơ thể của nó, thường phân loại theo các giai đoạn ung thư.

Để thực hiện xét nghiệm, các nhà nghiên cứu đưa mẫu máu vào một ống thủy tinh dài để phân tích cộng hưởng từ hạt nhân, sử dụng sóng vô tuyến và từ trường cao để tạo ra "dấu vết" của các chất chuyển hóa có trong máu © Oxford Cancer

Hiện nay, những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ung thư thông thường đều phải tiến hành chụp hình ảnh và xét nghiệm trước khi các bác sĩ đưa ra kết luận chẩn đoán chính xác nó có di căn sang bộ phận nào khác của cơ thể hay không. Khi ung thư đã di căn sẽ được gọi là ung thư di căn.

Việc này cung cấp thêm các thông tin cho quá trình điều trị. Những bệnh nhân có khối u ở một khu vực sẽ được cung cấp phương pháp điều trị cục bộ, chẳng hạn như phẫu thuật, còn những người bị ung thư đã di căn sẽ cần điều trị toàn thân như hóa trị hoặc liệu pháp hormone.

Xét nghiệm mới này, do các nhà nghiên cứu tại Trường Đại học Oxford phát triển, sử dụng một kỹ thuật mới gọi là chuyển hóa NMR (NMR metabolomics), xác định sự hiện diện các dấu ấn sinh học được gọi là chất chuyển hóa trong máu. Đây là những chất hóa học nhỏ mà cơ thể chúng ta sản xuất một cách tự nhiên.

James Larkin, bác sĩ chuyên khoa ung thư, thành viên của nghiên cứu giải thích, Chất chuyển hóa là các phân tử nhỏ bất kỳ trong máu như glucose, axit lactic hoặc axit amin. Mô hình chính xác của các chất chuyển hóa có trong máu của một người sẽ thay đổi tùy thuộc vào những gì đang diễn ra trong cơ thể họ, chất gì đó bị ảnh hưởng bởi bệnh tật như là bệnh ung thư.

Điều quan trọng là xét nghiệm có thể cho biết liệu bệnh ung thư của một người đã di căn hay chưa. Những bệnh nhân ung thư di căn sẽ có cấu trúc chuyển hóa nhất định khác với bệnh nhân ung thư khu trú hoặc với người không bị ung thư.

Larkin cho biết, công nghệ chuyển hóa NMR có thể mở ra nhiều con đường mới để phát hiện bệnh, không chỉ trong ung thư mà còn trong các bệnh lý khác.

“Giờ đây, chúng tôi mới bắt đầu hiểu được cách các chất chuyển hóa được tạo ra bởi khối có thể sử dụng làm dấu ấn sinh học để phát hiện chính xác bệnh ung thư. Chúng tôi đã chứng minh được công nghệ này có thể xác định thành công liệu bệnh nhân đa xơ cứng có đang tiến triển đến giai đoạn sau của bệnh hay không, ngay cả trước khi các bác sĩ lâm sàng có thể cho biết. Thật thú vị là, công nghệ này cũng cho thấy nhiều hứa hẹn tiềm năng trên nhiều loại bệnh, bao gồm cả những bệnh thường bị nhầm lẫn với bệnh đa xơ cứng, chẳng hạn như viêm thần kinh tủy xương, cũng như các bệnh khác như viêm loét đại tràng”, Ông nói.

“Mặc dù chỉ mới thực sự bắt đầu sơ khai về những gì có thể làm được với công nghệ này nhưng chúng tôi đặt nhiều hy vọng vào những khám phá trong tương lai khi chúng tôi khám phá những gì có thể làm được”, Larkin cho biết.

Nhóm nghiên cứu nói rằng xét nghiệm mới của họ sẽ hỗ trợ cho cả những bệnh nhân có các triệu chứng không đặc trưng cho bệnh ung thư một bộ phận cơ thể cụ thể. Trong khi bệnh nhân có một số triệu chứng, chẳng hạn như có khối u, các bác sỹ sẽ yêu cầu phải xét nghiệm ung thư ngay lập tức nhưng có những triệu chứng khác có thể bị bỏ sót hoặc không được chẩn đoán trong một thời gian. Họ hy vọng rằng những bệnh nhân có các triệu chứng không cụ thể này, chẳng hạn như mệt mỏi hoặc sụt cân, có thể được xét nghiệm ung thư tươn tự như một phần của xét nghiệm máu định kỳ.

Larkin cho biết: “Bước tiếp theo của nhóm nghiên cứu là gây quỹ cho một công ty spinout từ Trường Đại học Oxford và tiến hành xét nghiệm xác nhận lâm sàng cho các bệnh nhân từ nhiều địa điểm trên khắp Vương quốc Anh tham gia thử nghiệm. Số lượng này sẽ là 2000 - 3000 bệnh nhân trong vòng hai đến ba năm tới, tùy thuộc vào mỗi giai đoạn đầu tư tài trợ thành công. Thử nghiệm này sẽ tạo bằng chứng căn cứ giúp chúng tôi có thể đệ trình lên các cơ quan quản lý, như MHRA, để được phê duyệt lâm sàng”.

“Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra một xét nghiệm ung thư mà bất kỳ bác sĩ gia đình nào cũng có thể áp dụng. Chúng tôi nghĩ rằng phân tích chuyển hóa trong máu sẽ cho phép phân loại chính xác, kịp thời và hiệu quả chi phí đối với những bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh ung thư và có thể cho phép bệnh nhân được ưu tiên hơn dựa trên thông tin bổ sung sớm mà xét nghiệm này cung cấp về bệnh của họ”, Tiến sĩ Fay Probert, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết.

Nguồn: P.T.T/vista.gov.vn

Ngày cập nhật: 19/01/2022

 https://vista.gov.vn/news/cac-linh-vuc-khoa-hoc-va-cong-nghe/phuong-phap-xet-nghiem-mau-moi-co-the-phat-hien-ung-thu-da-di-can-hay-chua-4613.html