Khoa học - Y dược

Thay thế BPA gây hại sức khỏe sinh sản của chuột (25/09/2018)

Hai mươi năm trước, Patricia Hunt, nhà sinh vật học sinh sản tại trường Đại học Washington, đã tiết lộ bisphenol A (BPA), hóa chất có trong nhựa, gây ra các vấn đề sinh sản ở chuột. Chẳng bao lâu, "BPA" đã trở thành một thuật ngữ phổ biến tại hộ gia đình và chai nước và bao bì không chứa BPA đã được nhắc đến ở khắp mọi nơi.

Ảnh: Các nhà khoa học phát hiện ra rằng nhựa không chứa BPA trong lồng nhốt chuột đã gây hại khả năng sinh sản của chuột.

Giờ đây, Hunt cùng chính nhóm nghiên cứu của ông đã trở lại với một nghiên cứu mới cho thấy các hợp chất thay thế BPA để tạo ra các sản phẩm không chứa BPA, cũng độc hại. Phát hiện này cho thấy nhóm bisphenol gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.

“Sức khỏe sinh sản đang bị nguy hiểm do bisphenol”, Linda Giudice, chuyên gia nội tiết sinh sản tại trường Đại học California nói. "Đây là phiền toái nhưng không bất ngờ. Các chất thay thế cùng thuộc một loại hợp chất và chúng có cơ chế hoạt động như nhau".

Thử nghiệm rủi ro

Trong khi tiến hành nghiên cứu cho một dự án khác, các nhà khoa học tại phòng thí nghiệm của ông Hunt đã nhận thấy những bất thường trong trứng và tinh trùng của những con chuột tại phòng thí nghiệm của họ rất giống với những gì mà họ phát hiện ở những con chuột được tiếp xúc với BPA nhiều thập kỷ trước. Dù nhóm nghiên cứu đã chuyển đổi nhựa trong cơ sở nghiên cứu của họ thành vật liệu không chứa BPA, nhưng hóa chất này ngay lập tức bị nghi ngờ.

Khi các nhà nghiên cứu phân tích hóa chất tạo thành nhựa bị hỏng trong lồng chuột, họ đã phát hiện ra BPA và BPS - hợp chất thay thế BPA xuất hiện trong nhiều vật dụng gia đình sau nghiên cứu sơ bộ. Đây là phát hiện nổi bật vì BPS không phải là một thành phần của nhựa được sử dụng tại cơ sở này. Rửa lồng đã bị gặm nhấm và các thiết bị nhựa khác đã làm phân hủy nhựa thành BPS và một hóa chất khác là diphenyl sulfone.

Vì vậy, nhóm nghiên cứu đã quyết định trực tiếp kiểm tra ảnh hưởng của những hóa chất này đến sức khỏe sinh sản ở chuột trong các thí nghiệm có sự kiểm soát. Khi xác định BPA, BPS và các hóa chất khác rò rỉ từ nhựa bị hư hại, thì các nhà khoa học đã thay thế tất cả các vật liệu nhựa trong cơ sở nghiên cứu của họ và mua những con chuột mới. Sau đó, họ cho chuột mang thai tiếp xúc với BPS, diphenyl sulfone và BPA.

Những con chuột cái tiếp xúc với BPS hoặc BPA có những bất thường về nhiễm sắc thể trong trứng của chúng, mặc dù số lượng BPA mà chúng phơi nhiễm, ít hơn một nửa mức mà Cơ quan Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ xác định là an toàn.

Hiệu ứng lâu dài

Vì BPS là chất thay thế phổ biến cho BPA, nên các nhà nghiên cứu sau đó đã đặt ra câu hỏi về ảnh hưởng mà các bisphenol khác gây ra cho sức khỏe sinh sản ở chuột. Nhóm nghiên cứu đã cho chuột đực mới sinh tiếp xúc BPA, BPS, diphenyl sulfone hoặc hai chất thay thế bisphenol phổ biến khác gồm BPF và BPAF với liều lượng tương tự. Kết quả là tất cả các bisphenol đã tạo ra bất thường nhiễm sắc thể trong tinh trùng chuột.

Ở những con chuột tiếp xúc với BPA và chất thay thế nó, tinh trùng có số lượng protein ít hơn, cho phép các nhiễm sắc thể thực hiện phân bào nhiễm sắc thể, quá trình phân chia tế bào tạo ra trứng và tinh trùng có sự khác biệt về di truyền. Các tế bào tinh trùng bị ảnh hưởng "có nguy cơ bị chết" và các ảnh hưởng vẫn tồn tại qua nhiều thế hệ. Phát hiện này bổ sung thêm bằng chứng ở giun, cá, động vật gặm nhấm trong các nghiên cứu ống nghiệm cho thấy thay thế bisphenol gây ra các tác hại tương tự như BPA.

Hy vọng 

Nhóm nghiên cứu cũng đã phát hiện ra rằng nếu chuột không tiếp xúc với bisphenol, những bất thường sinh sản sẽ biến mất ở thế hệ thứ tư hoặc ở thế hệ chắt là chuột đực của chuột bị ảnh hưởng. Các ảnh hưởng đó cũng kéo dài đến những thế hệ sau.

"Nếu loại bỏ được tất cả các bisphenol ra khỏi Trái đất, thì chúng ta có thể làm mất các ảnh hưởng này", ông Hunt nói.

Nguồn: N.P.D (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 21/9/2018