Tin KH & CN trong nước

Ứng dụng công nghệ thông tin đối phó với biến đổi khí hậu (24/02/2012)

Tại hội thảo ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) nhằm nâng cao mức độ an toàn phát triển kinh tế xã hội diễn ra mới đây do Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam (NISCI) - Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Trung tâm hợp tác quốc tế về tin học hóa Nhật Bản (CICC) - Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tổ chức, các chuyên gia cho rằng việc ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cảnh báo sớm để hạn chế thiệt hại về thiên tai là một giải pháp hữu hiệu để đối phó với thảm họa.

Hiện nay, ở hầu hết các địa phương tại Việt Nam, hoạt động giám sát môi trường, cảnh báo thiên tai vẫn được tiến hành theo phương thức thủ công kém hiệu quả. Mỗi khi xảy ra vấn đề về môi trường, cách thức phổ biến nhất là lấy mẫu mang về trung tâm thử nghiệm, sau thời gian khá dài hàng chục ngày mới đưa ra kết quả. Khi đó, mẫu đã khác xa so với thực tế, nhiều trường hợp sự cố môi trường, thiên tai đã xảy ra trước khi có thể đưa ra cảnh báo cho người dân. Việc trang bị hệ thống giám sát môi trường, cảnh báo thiên tai với công nghệ hiện đại chưa được các tỉnh, thành quan tâm đúng mức.

Ngay như tại Thanh Hóa, một địa phương năm nào cũng bị bão lũ, thiên tai tàn phá, ước tính tổng giá trị thiệt hại do bão lũ gây ra trong 15 năm qua lên tới 6.000 tỷ đồng, nhưng theo chia sẻ của ông Trần Duy Bình, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Thanh Hóa: Hiện tại, mạng lưới trạm khí tượng, thủy văn, đo mưa trên địa bàn tỉnh còn thưa nên một số địa bàn xung yếu ở ven biển, khu dân cư thuộc miền núi không cảnh báo được thiên tai bão lũ, sạt lở. Đặc biệt, hệ thống quan trắc của tỉnh hiện không có các loại thiết bị để đo sóng biển, thủy triều, dòng chảy, dòng bùn cát, sạt lở đất... nên thiếu số liệu nhằm tính toán quy luật xói lở, bồi tụ bờ biển. Bên cạnh đó cũng chưa xây dựng được cơ sở dữ liệu thống nhất về thiên tai, cũng như thiếu cơ sở số liệu để tính hết được quy luật của thiên tai. Do vậy, cần thiết phải lắp đặt các thiết bị dự báo để nâng cao khả năng dự báo phục vụ công tác quản lý giảm nhẹ thiên tai, thông tin bão lũ cần được tự động và chuyển nhanh hơn về cơ sở.

Theo chia sẻ của các chuyên gia Nhật Bản, sau thảm họa động đất, sóng thần và rò rỉ phóng xạ tại Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima số 1, chính phủ Nhật Bản càng coi trọng hơn việc thiết lập bản đồ thiên tai, lũ lụt, cải tổ các hệ thống ứng dụng CNTT phục vụ cảnh báo sớm để hạn chế thiệt hại về thiên tai. Nhiều hệ thống thống giám sát, cảnh báo đã được triển khai thực tế tại Nhật. Điển hình như Hệ thống cảnh báo lũ lụt và Hệ thống cảnh báo sóng thần của công ty Hiatchi, có thể đưa ra kết quả dự báo có ngay sau 10-15 giây kể từ khi thu thập được dữ liệu. Hay hệ thống cảnh báo sớm động đất của Công ty NEC cũng đưa ra những cảnh báo nhanh và chi tiết về thời gian rung chấn, cường độ ở từng khu vực. Những hệ thống phòng ngừa rủi ro thảm họa thiên tai này đang được cung cấp cho Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (GMA)…

Ông Hoàng Lê Minh, Giám đốc NISCI cho biết, trong thời gian gần đây, lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam và lãnh đạo các Bộ Truyền thông và Nội vụ Nhật Bản, Bộ Kinh tế Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI) cũng đã có nhiều chuyến viếng thăm, trao đổi với nhau về việc hợp tác và cùng đi đến thống nhất quan điểm chung xây dựng các chương trình hợp tác đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong các vấn đề giám sát và bảo vệ môi trường, phòng chống và giảm nhẹ thiên tai, tiết kiệm năng lượng và chống biến đổi khí hậu. Trong đó, NISCI được giao nhiệm vụ là đầu mối thúc đẩy hoạt động hợp tác nghiên cứu và chuyển giao các công nghệ mới trong lĩnh vực CNTT từ Nhật Bản vào Việt Nam trong vấn đề này.

Một số dự án đang được phối hợp triển khai thí điểm tại một số địa phương như dự án thí điểm xây dựng hệ thống hạ tầng mạng giám sát môi trường, cảnh báo và giảm nhẹ thiên tai tại Đà Nẵng và Cần Thơ đảm bảo hoạt động 24h/7ngày, có thể hoạt động trong hoàn cảnh khó khăn, khắc nghiệt, không có người chăm sóc, bảo dưỡng thường xuyên, không có nguồn điện lưới ổn định. Mô hình thí điểm sử dụng giải pháp tích hợp hệ thống cảm biến (sensor system) với hạ tầng mạng truyền dữ liệu không dây băng rộng mắt lưới (wireless mesh network) và giải pháp quản lý truy cập dữ liệu trên nền tảng điện toán đám mây.Hệ thống có chức năng thu thập thông tin, đo đạc lượng mưa, tốc độ gió, lượng nước… phục vụ cảnh báo. Đồng thời, xác định vùng hứng chịu thiên tai, truyền tải thông tin hình ảnh dữ liệu bằng camera gắn sẵn để truyền thông tin về trung tâm. Sau khi thí điểm thành công, các địa phương sẽ căn cứ trên nhu cầu và xây dựng dự án xin nguồn vốn hỗ trợ từ ODA Nhật Bản.

Nguồn: Kinh tế Việt Nam