Khoa học thường thức về hàng không học và khoảng không vũ trụ

Ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ đến năm 2030 tỉnh Bắc Kạn (20/05/2024)

Ngày 12/4/2016 Bộ KH&CN ban hành Quyết định số 838/QĐ-BKHCN phê duyệt Chương trình KHCN cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ giai đoạn 2016-2020, do Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện hàn lâm) chủ trì thực hiện.

Thực hiện Quyết định, Viện hàn lâm đã triển khai 38 đề tài KH&CN, trong đó có: 06 đề tài thực hiện từ năm 2016, 16 đề tài thực hiện từ năm 2017, 15 đề tài thực hiện từ năm 2018, 01 đề tài thực hiện từ năm 2019. Các đề tài triển khai thực hiện theo 03 hướng: nghiên cứu cơ bản 03 đề tài (8%); nghiên cứu phát triển công nghệ vệ tinh nhỏ: 08 đề tài (21%); nghiên cứu ứng dụng công nghệ vũ trụ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh: 26 đề tài (68%) và 01 đề tài xây dựng dự thảo Chiến lược vũ trụ đến năm 2030 (3%). Theo đánh giá tại Hội nghị trực tuyến Tổng kết Chương trình khoa học và công nghệ cấp Quốc gia về Công nghệ vũ trụ giai đoạn 2016-2020 thì Chương trình đã hoàn thành mục tiêu, nội dung, sản phẩm được phê duyệt, nhiều kết quả và sản phẩm đã được áp dụng và chuyển giao đào tạo cho các cơ sở, địa phương, nhất là trong lĩnh vực viễn thám và Gis. Kết quả của Chương trình là cơ sở để Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ đến năm 2030 theo Quyết định số 169/QĐ-TTg ngày 04/02/2021. Thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Kế hoạch số 227/KH-UBND ngày 05/4/2022 triển khai thực hiện Chiến lược phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, với một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

1. Mục tiêu chung

- Ứng dụng có hiệu quả thành tựu KH&CN vũ trụ phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh; đầu tư có trọng tâm, trọng điểm một số lĩnh vực có liên quan đến quốc phòng, an ninh, quản lý tài nguyên và môi trường, giám sát và hỗ trợ giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, cung cấp đa dạng dịch vụ cho người dân; nâng cao tiềm lực KH&CN, thúc đẩy phát triển mọi mặt kinh tế - xã hội của tỉnh.

- Thúc đẩy nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về tiềm năng phát triển sản xuất, kinh doanh, khởi nghiệp theo hướng đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực KH&CN vũ trụ;

- Triển khai các hình thức truyền thông phục vụ nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, địa phương về nội hàm, tiềm năng của KH&CN vũ trụ đối với phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền, bảo đảm an ninh trên địa bàn tỉnh.

2. Mục tiêu cụ thể

- Chủ động, kịp thời giám sát, hỗ trợ ra quyết định ứng phó với các hoạt động, biến đổi của thiên nhiên, các biến động xã hội trên địa bàn tỉnh.

- Bảo đảm tính thời sự dữ liệu bản đồ, hệ thống thông tin địa lý, dữ liệu tài nguyên, môi trường, nông lâm nghiệp, văn hóa du lịch phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý nhà nước, cung cấp nền tảng số cho phát triển đa dạng dịch vụ.

- Cung cấp một số dịch vụ viễn thông, định vị, dẫn đường, cảnh báo dựa trên dữ liệu vệ tinh cho người dân.

- Từng bước đào tạo đội ngũ khai thác cơ sở dữ liệu của tỉnh, các cơ sở dữ liệu chuyên ngành về quan sát trái đất, phát triển các dịch vụ xử lý dữ liệu từ vệ tinh.

3. Nhiệm vụ, giải pháp chính

(i) Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về phát triển và ứng dụng KH&CN vũ trụ

- Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến về nội dung, các thành tựu và ứng dụng của KH&CN vũ trụ đến đời sống kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh. Phổ biến các kiến thức chung về KH&CN vũ trụ phù hợp với từng đối tượng.

- Thường xuyên cập nhật xu hướng phát triển, thành tựu KH&CN vũ trụ để phục vụ công tác tuyên truyền và định hướng nhu cầu ứng dụng, phát triển trong các lĩnh vực trên địa bàn tỉnh.

- Cập nhật, tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển và ứng dụng KH&CN vũ trụ. Thúc đẩy, hỗ trợ các ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo, ứng dụng các thành tựu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư gắn với KH&CN vũ trụ.

(ii) Nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ

- Triển khai một số nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh xây dựng cơ sở dữ liệu về bản đồ, thông tin địa lý GIS, dữ liệu tài nguyên môi trường, nông lâm nghiệp, khí tượng thủy văn, văn hóa du lịch phục vụ cho chuyển đổi số; phối hợp triển khai nghiên cứu với các Chương trình khoa học vũ trụ quốc gia, đảm bảo an toàn an ninh xã hội, định hướng ứng dụng gắn với các hoạt động của người dân trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn;

- Triển khai nghiên cứu phát triển ứng dụng gắn liền với hình thành, phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp theo hướng đổi mới sáng tạo dựa trên các công nghệ ưu tiên nghiên cứu, phát triển và ứng dụng để chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư;

- Tham gia tổ chức các sự kiện, chương trình, hoạt động về KH&CN vũ trụ trên địa bàn tỉnh.

(iii) Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật

- Tham gia thực hiện đề án xây dựng và phát triển năng lực định vị dẫn đường quốc gia trên địa bàn tỉnh.

- Từng bước đầu tư hoàn thiện hạ tầng của tỉnh đồng bộ với hạ tầng quốc gia về hệ thống thông tin địa lý, viễn thám phục vụ công tác quản lý tài nguyên và môi trường, giám sát và hỗ trợ giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, giám sát lãnh thổ, các công trình trọng yếu cấp tỉnh.

(iv) Phát triển nguồn nhân lực

Tham gia các khóa đào tạo về kỹ năng cho công tác hoạch định chính sách, thực thi quản lý nhà nước, hỗ trợ khởi nghiệp theo hướng đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực KH&CN vũ trụ.

(v) Phát triển thị trường

- Xây dựng hệ sinh thái, khuyến khích hình thành doanh nghiệp theo hướng đổi mới sáng tạo dựa trên sản phẩm, dịch vụ mới từ KH&CN vũ trụ kết hợp với các công nghệ ưu tiên nghiên cứu, phát triển và ứng dụng để chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

- Triển khai cơ chế hỗ trợ khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia, các cơ sở dữ liệu chuyên ngành về quan sát Trái đất, khuyến khích phát triển các dịch vụ xử lý dữ liệu từ vệ tinh, ảnh viễn thám.

- Triển khai, cụ thể hóa, nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù thúc đẩy chuyển giao công nghệ, sản phẩm có tính lưỡng dụng giữa dân sự và quốc phòng, an ninh phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh.

(vi) Hợp tác quốc tế

Tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực KH&CN vũ trụ phục vụ phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của tỉnh.

Trên cơ sở Kế hoạch, UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ triển khai cụ thể cho một số cơ quan, đơn vị có liên quan, như: Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục - Đào tạo, Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Nội vụ, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Trường Cao Đẳng Bắc Kạn, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh; Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Công an tỉnh, UBND các huyện, thành phố; Giao Sở Khoa học và Công nghệ làm đầu mối tiếp nhận những thông tin phản ánh, tổng hợp báo cáo UBND tỉnh, Bộ KH&CN theo quy định.

Trong 02 năm 2022-2023, ngành KH&CN tập trung tuyên truyền, phố biến tới các cấp, ngành, địa phương nắm được những nội dung cơ bản về ứng dụng KH&CN vũ trụ vào thực tiễn sản xuất và đời sống; triển khai một số nhiệm vụ KH&CN như: Xây dựng Hệ thống thôn tin ngành nông nghiệp phục vụ công tác quản lý và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, ứng dụng công nghệ GIS online xây dựng hệ thống tin cơ bản tích hợp trên cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Kạn, xây dựng hệ thống thông tin HTX trực tuyến phục vụ công tác quản lý nhà nước và phát triển kinh tế tập thể, xây dựng cơ sở dữ liệu ngành khoa học v.v. Trong thời gian tới, ngành KH&CN tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh triển khai một số nhiệm vụ như: xây dựng cơ sở dữ liệu về tài nguyên môi trường, thông tin địa lý GIS, văn hóa du lịch gắn với các khu di tích lịch sử, khu bảo tồn thiên nhiên; phát động chương trình ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ cho các trường học, đoàn thanh niên trên địa bàn tỉnh v.v.

Hy vọng, kết quả ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ thực sự góp phần tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh tại địa phương trong giai đoạn 2021-2030.

(Kế hoạch 277/KH-UBND ngày 05/4/2022 của UBND tỉnh Bắc Kạn được đăng tại Mục Quy hoạch, Kế hoạch khoa học và công nghệ dài hạn của trang website Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn).

Nguyễn Văn Tấp - Trưởng phòng QLCN&CN

Ngày cập nhật: 10/03/2023

 https://sokhcn.backan.gov.vn/tin-tuc-su-kien/tin-tuc-su-kien/ung-dung-khoa-hoc-va-cong-nghe-vu-tru-den-nam-2030-tinh-bac-kan