Khoa học - Y dược

Ung thư và béo phì: Nguyên nhân một phần do các tế bào miễn dịch bị tắc (22/11/2018)

Béo phì là một yếu tố nguy cơ đối với bệnh ung thư, nhưng cho đến nay các nhà nghiên cứu mới chỉ ra được cơ chế chính xác đằng sau mối liên kết này. Nghiên cứu mới xem xét đánh giá cấp độ béo phì có thể làm giảm khả năng tấn công các tế bào khối u của hệ miễn dịch.

Tại Hoa Kỳ, béo phì ở mức cao nhất mọi thời đại

Béo phì có thể làm hệ miễn dịch giảm khả năng tấn công các tế bào khối u.

Theo Viện Y tế Quốc gia, khoảng 2/3 người lớn ở Hoa Kỳ bị béo phì hoặc thừa cân. Béo phì làm tăng nguy cơ phát triển một số bệnh ảnh hưởng tới sức khỏe, bao gồm bệnh tiểu đường tuýp 2, tăng huyết áp, bệnh tim mạch và bệnh thận. Tương tự như vậy, béo phì làm tăng nguy cơ phát triển một số bệnh ung thư, bao gồm ung thư nội mạc tử cung, ung thư gan, ung thư tuyến tụy và ung thư đại trực tràng.

Trên thực tế, các nhà điều tra ước tính có khoảng 40% ca chẩn đoán ung thư mới có liên quan đến béo phì. 

Mặc dù mối liên hệ giữa béo phì và nguy cơ ung thư hiện đã được ghi nhận rõ ràng, tuy nhiên các nhà khoa học không hiểu rõ tại sao mối quan hệ này tồn tại. Họ cho rằng, rất có thể có một số cơ chế nào đó khiến cho thừa cân, béo phì tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư. Lấy ví dụ, các tế bào mỡ giải phóng hoocmon và các yếu tố tăng trưởng giúp cho các tế bào của cơ thể chúng ta phân chia liên tục để thay thế tế bào bị chết, bị hỏng. Sự gia tăng này ngẫu nhiên tạo ra các tế bào ung thư. Tuy nhiên, đây không phải là bức tranh đầy đủ thể hiện rõ quá trình này.

Nghiên cứu gần đây của nhóm nghiên cứu Trường Đại học Trinity College Dublin (Vương quốc Anh) và Trường Đại học Y Harvard và Bệnh viện Phụ Sản và Bệnh viện Brigham (Boston, MA) do Lydia Lynch, phó giáo sư về miễn dịch học tại Trường Đại học Trinity College Dublin đứng đầu đã bổ sung thêm những bằng chứng về mối liên hệ giữa chất béo trong cơ thể và bệnh ung thư. Những phát hiện này của họ đã được công bố trên tạp chí Nature Immunology gần đây.

“Mặc dù nhận thức của cộng đồng đối với ung thư và béo phì tăng lên, nhưng tỷ lệ béo phì và các bệnh liên quan vẫn tiếp tục tăng mạnh. Do đó, cần khẩn cấp phải tìm ra các cơ chế lý giải tại sao thừa cân, béo phì tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư và các bệnh liên quan khác để từ đó có các chiến lược ngăn chặn sự phát triển của chúng”, Lydia Lynch nói. 

Nhóm nghiên cứu cảm thấy rất hào hứng khi quan sát ảnh hưởng của béo phì đến sự giảm sát miễn dịch. Đây là một quá trình trong đó hệ thống miễn dịch săn tìm các tế bào ung thư hoặc tiền ung thư và phá hủy chúng trước khi chúng có thể gây hại. Họ đặc biệt tập trung nghiên cứu vào các tế bào diệt tự nhiên (NK) - là một loại bạch huyết bào gây độc cho tế bào quan trọng trong miễn dịch tự nhiên, có khả năng tiêt diệt hiệu quả các tế bào ung thư.

Đặc biệt, các nhà nghiên cứu tập trung điều tra các tế bào tự sát (NK), một loại tế bào máu trắng được biết là dẫn đầu sự chống lại các tế bào khối u. Họ sử dụng các tế bào miễn dịch lấy từ người và chuột trong một loạt các thí nghiệm chuyên sâu.

Họ thấy rằng ở những người bị béo phì, cơ chế tế bào của tế bào NK bị chất béo làm tắc nghẽn. Mặc dù các tế bào NK vẫn có thể tìm thấy và liên kết với các tế bào khối u nhưng chúng bị mất khả năng tiêu diệt tế bào khối u.

Trong các thí nghiệm khác, họ đã bổ xung chất cản trở tích tụ chất béo để giúp cho tế bào NK phát huy khả năng của nó. Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã chứng minh cho thấy bằng việc khiến các tế bào NK bị tắc nghẽn này bị rối loạn trao đổi chất, chúng sẽ có thể tự phục hồi lại khả năng tiêu diệt tế bào ung thư của chính nó. Điều này cung cấp hy vọng một ngày nào đó có thể phát triển phương pháp điều trị dựa sự hiểu biết này.

“Kết quả của chúng tôi làm nổi bật các con đường chuyển hóa miễn dịch như là một mục tiêu đầy hứa hẹn để đảo ngược các khuyết tật miễn dịch trong béo phì. Chúng tôi kiến nghị, việc tái lập trình trao đổi chất của các tế bào tự sát tự nhiên (tế nào NK) để kích hoạt khả năng chống ung thư của chúng và cải thiện kết quả trong quá trình điều trị. Đây cũng là một trong những nghiên cứu đầu tiên xem xét tác động của bệnh béo phì lên giám sát miễn dịch”, Giáo sư Lydia Lynch cho biết. 

Nguồn: P.T.T (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 21/11/2018