Khoa học - Y dược

Vaccine AIDS lần đầu tiên được chính thức thử nghiệm lâm sàng trên người (22/10/2015)

Hồi năm 1984, nhà sinh học Robert Gallo đã phát hiện HIV là nguyên nhân gây bệnh AIDS và bây giờ, ông sẽ tiến hành thử nghiệm lâm sàng trên người một loại vaccine AIDS mà ông và các đồng nghiệp tại Viện virus IHV, Hoa Kỳ đã phát triển suốt 15 năm qua.

Việc tìm kiếm một loại vaccine chống lại HIV và bệnh AIDS đã được thực hiện liên tục trong từ nhiều thập kỷ qua. Thông thường, đặc trưng của vaccine là nó có chứa một dạng yếu của tác nhân gây bệnh hoặc protein trên bề mặt của nó và từ trước đến nay, đây luôn là một loại vũ khí hiệu quả giúp nhân loại chống lại các loại bệnh tật do vi khuẩn, virus gây ra.

Còn nhớ khi xưa bệnh đậu mùa đã được xóa bỏ từ một loại vaccine chưa virus gây bệnh đậu bò, giúp cứu sống hàng triệu mạng sống trên thế giới. Không lâu sau đó thì bại liệt cũng bị xóa sổ khỏi mặt đất và sắp tới, bệnh sởi cũng là một ứng cử viên sắp bị thanh toán. Tuy nhiên, HIV cho tới nay vẫn chưa có biện pháp tiêu diệt bằng tiêm chủng.

Giờ đây, tiến sĩ Robert Gallo cùng nhóm nghiên cứu tại IHV, Baltimore, Maryland tiến hành thử nghiệm lâm sàng trên người loại vaccine đầy hứa hẹn giúp chống lại AIDS. Hệ miễn dịch của con người có vẻ không thể chống lại sự lây nhiễm của HIV và từ đó tới nay, ngoại trừ 1 trường hợp duy nhất, thì chưa có ai được chữa lành.

HIV có khả năng biến đổi cực kỳ nhanh nhằm thoát khỏi sự truy quét của hệ miễn dịch và đây dường như là thách thức không thể vượt qua trong quá trình phát triển vaccine. Khi HIV xâm nhập vào cơ thể người, loại protein trên bề mặt của nó sẽ liên kết với 1 phân đoạn của một protein gọi là CD4 nằm trên tế bào bạch cầu. Từ điểm bám đầu tiên này, nó sẽ tiếp tục liên kết với 1 thụ thể thứ 2 nữa để ổn định hơn, cuối cùng là chiếm đóng hoàn toàn bạch cầu và tự sao chép.

Cách tiếp cận lần này của nhóm nghiên cứu là loại vaccine “chuỗi đơn đầy đủ” - trong đó có chứa 1 phiên bản của protein trên bề mặt HIV, đã được tinh chỉnh sinh học một cách đặt biệt để có thể liên kết với 1 vài phân đoạn chính xác trên thụ thể CD4. Bằng cách này, vaccine giúp hệ miễn dịch tạo ra các kháng thể có khả năng săn lùng và vô hiệu hóa tác nhân gây bệnh mà cụ thể là virus HIV.

Các kháng thể này sẽ gắn với protein trên bề mặt HIV khi nó đang trong trạng thái chuyển tiếp để thiết lập “chỗ đứng” trên tế bào bạch cầu, cuối cùng hủy bỏ quá trình lây nhiễm và chấm dứt hoàn toàn nó trước khi HIV có thể làm chủ thành công tế bào và nhân bản ra.

Được biết các nhà nghiên cứu đã mất 15 năm để có trong tay loại vaccine mang ra thử nghiệm lần này. Thử nghiệm lâm sàng là giai đoạn 1 trong dự án và sẽ được dẫn đầu bởi giáo sư sinh vật học và miễn dịch học George Lewis tại IHV. Thử nghiệm dự kiến sẽ được áp dụng trên 60 người và mục tiêu đơn giản chỉ là đánh giá mức độ an toàn, theo dõi phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với thuốc. Dù vậy, nhóm cho biết rằng đây mới chỉ là sơ khởi và còn phải có nhiều thử nghiệm khác được thực hiện trước khi áp dụng rộng rãi trên người.

Nguồn: vista.gov.vn (Tham khảo Science)