Khoa học - Y dược

Vi khuẩn sử dụng chất tẩy trắng gây viêm phổi (10/09/2019)

Theo một nghiên cứu của trường Đại học Umeå và Đại học Stockholm (Thụy Điển), vi khuẩn sử dụng hydro peroxit để làm suy yếu hệ miễn dịch và gây viêm phổi. Hydro peroxit còn được biết đến là chất tẩy trắng răng hoặc tóc, cũng như được dùng làm chất tẩy vết bẩn để làm sạch bề mặt và khử trùng vết thương.

Theo các nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications, các vi khuẩn xâm nhập cơ thể con người sử dụng hydro peroxide để làm suy yếu hệ thống miễn dịch và gây viêm phổi.

Nhóm nghiên cứu do ông Nelson Gekara dẫn đầu, chủ yếu tập trung nghiên cứu Streptococcus pneumoniae. Vi khuẩn này, thường được gọi là phế cầu khuẩn, là vi khuẩn phổ biến nhất gây viêm phổi nhưng cũng có thể gây viêm màng não hoặc nhiễm trùng huyết nặng. Ngoài ra, Streptococcus pneumoniae có thể mở đường cho các vi khuẩn khác tấn công, nên trở thành một trong những vi khuẩn nguy hiểm nhất trên thế giới. Bên cạnh đó, vi khuẩn này còn xuất hiện ở đường hô hấp trên của nhiều người với vai trò là một phần của hệ vi khuẩn bình thường mà không làm cho những người đó bị bệnh hoặc thậm chí họ không biết đến nó. Vì thế, điều quan trọng là phải hiểu cách phế cầu khuẩn ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của cơ thể.

Mục tiêu cuối cùng của bất kỳ vi khuẩn xâm nhập nào là sống yên ổn trong cơ thể người mà không gây phản ứng viêm mạnh có thể dẫn đến loại bỏ vi khuẩn hoặc gây hại cho chúng ta. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phế cầu khuẩn và các vi khuẩn khác làm được điều này bằng cách nhằm vào một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch là inflammasome. Inflammasome là các phức hợp protein, khi nhận ra các phân tử lạ, như được tìm thấy trong các vi khuẩn hoặc tế bào bị tổn thương, sẽ khởi động phản ứng tiêu diệt vi khuẩn và làm sạch các tế bào bị bệnh. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các vi khuẩn như pneumococci giải phóng khối lượng lớn hydro peroxit, gây bất hoạt các inflammasome và làm suy yếu hệ miễn dịch.

Trong các mô hình chuột, nhóm nghiên cứu đã quan sát thấy vi khuẩn bị điều khiển đã sản sinh ít hydro peroxit nên không thể làm bất hoạt inflammasome và do đó đã tạo ra một phản ứng viêm nhanh hơn giúp loại bỏ vi khuẩn khỏi phổi chuột một cách hiệu quả. Kết quả tiêm cho chuột một loại enzyme đặc biệt là catalase phá vỡ hydro peroxit, người ta có thể làm tăng các triệu chứng viêm, dẫn đến việc loại bỏ phế cầu phổi ra khỏi phổi nhanh hơn.

Ông Saskia Erttmann, đồng tác giả nghiên cứu cho biết: "Phản ứng viêm thường có ý nghĩa tiêu cực. Tuy nhiên, đối với cơ thể, viêm là một quá trình quan trọng để hệ miễn dịch chống lại vi khuẩn tấn công. Hầu hết các vi khuẩn sản xuất hydro peroxit với nhiều mức độ khác nhau. Các nghiên cứu của chúng tôi chứng minh hydro peroxit là chất ức chế của thành phần quan trọng trong bộ máy gây viêm cho thấy, cơ chế mà chúng tôi đã phát hiện là chiến lược phổ biến mà nhiều vi khuẩn sử dụng để phát triển mạnh trong cơ thể con người".

Nguồn: N.P.D (NASATI)/www.vista.gov.vn

Cập nhật: 06/10/2019