Khoa học - Y dược

Xét nghiệm mồ hôi ngón tay để phát hiện nồng độ thuốc chống loạn thần ở bệnh nhân (19/09/2023)

Thuốc chống loạn thần được sử dụng để điều trị cho các bệnh nhân cực kỳ dễ bị tổn thương. Việc duy trì một phác đồ điều trị là điều khó khăn đối với nhiều bệnh nhân, nhưng việc không dùng thuốc có thể dẫn đến nguy cơ cao khiến tình trạng sức khỏe của bệnh nhân sa sút. Thuốc chống loạn thần cũng gây ra các tác dụng phụ mạnh và xét nghiệm máu thường được sử dụng để hiệu chỉnh liều lượng thuốc dùng cho mỗi bệnh nhân và xác nhận rằng họ đang dùng thuốc theo liều khuyến cáo.

Tuy nhiên, xét nghiệm máu là thủ thuật xâm lấn và có thể gây khó chịu. Các nhà khoa học Anh hiện đã tìm ra cách kiểm tra nồng độ các loại thuốc chống loạn thần thông dụng trong mồ hôi từ dấu vân tay của bệnh nhân, mang lại giải pháp thay thế nhanh, thoải mái và thuận tiện hơn cho việc lấy máu để theo dõi bệnh nhân.

Xét nghiệm trong tầm tay của bạn

Các nhà khoa học biết rằng một số loại thuốc có thể được phát hiện trong mồ hôi từ đầu ngón tay mà không cần đến nhân viên y tế. Các mẫu mồ hôi ngón tay, không giống như máu, có thể được vận chuyển trong điều kiện nhiệt độ môi trường xung quanh.

Để kiểm tra sự hiện diện của thuốc chống loạn thần trong mồ hôi, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn 60 bệnh nhân dùng clozapine, quetiapine hoặc olanzapine, cũng như 30 người đối chứng không dùng thuốc. 11 bệnh nhân dùng clozapine cũng đồng ý cung cấp mẫu máu để kiểm tra mối tương quan giữa chỉ số mồ hôi ngón tay và chỉ số máu. Bệnh nhân được yêu cầu báo cáo liều lượng thuốc họ đang dùng và liều gần đây nhất.

Các nhà nghiên cứu đã thu thập các mẫu cả trước và sau khi những người tham gia rửa tay, vì bàn tay đã rửa, được coi là cung cấp hình ảnh rõ hơn về mồ hôi eccrine chảy ra từ đầu ngón tay. Bệnh nhân ấn đầu ngón tay vào giấy xốp trong 30 giây. Những mẫu này sau đó được thu thập và phân tích bằng phương pháp sắc ký lỏng khối phổ.

GS. Melanie Bailey, đồng tác giả nghiên cứu cũng yêu cầu sáu người không dùng thuốc sờ vào viên thuốc và nghiền nát thuốc, sau đó lấy dấu vân tay. Biện pháp kiểm soát này nhằm kiểm tra xem liệu xét nghiệm có thể bị ảnh hưởng khi bệnh nhân chạm vào thuốc hay không. Các nhà khoa học đã xác nhận độ tin cậy của phương pháp và phân biệt giữa sự xuất hiện của thuốc trong mồ hôi của bệnh nhân với trên tay bệnh nhân.

Phát hiện thuốc qua lấy dấu vân tay

Xét nghiệm đã phát hiện chính xác sự hiện diện của thuốc chống loạn thần ở mỗi bệnh nhân dùng chúng. Nó có hiệu quả nhất đối với clozapine, trong đó một phân tích thí điểm trên một nhóm nhỏ bệnh nhân cho thấy nồng độ chất chuyển hóa clozapine trong mồ hôi ngón tay có liên quan đến nồng độ được tìm thấy trong máu. Điều đó làm tăng khả năng thú vị là xét nghiệm cuối cùng sẽ định lượng được nồng độ clozapine trong mồ hôi của bệnh nhân thay vì chỉ phát hiện chúng.

Xét nghiệm cũng phát hiện quetiapine một cách nhất quán, mặc dù chỉ dựa vào một nhóm nhỏ bệnh nhân. Tín hiệu về olanzapine không mạnh bằng, nhưng tất cả các bệnh nhân dùng olanzapine đều cho kết quả dương tính với ít nhất một dấu vân tay được cung cấp trước khi rửa tay. Họ cũng dùng liều thấp hơn so với bệnh nhân dùng các loại thuốc khác.

Mặc dù thử nghiệm được sử dụng trong nghiên cứu bao gồm các mẫu được lấy sau khi rửa tay, làm mất thời gian và cần thêm phương tiện cho thử nghiệm, nhưng hiệu quả của các thử nghiệm trên dấu vân tay lấy từ bàn tay chưa rửa đã cho thấy điều này không cần thiết. Việc loại bỏ bước rửa tay sẽ giúp mọi người thực hiện các  xét nghiệm nhanh và dễ dàng hơn.

GS. Bailey cho biết thêm: “Chúng tôi hiện đang khám phá các phương pháp để định lượng nồng độ ma túy trong dấu vân tay và thời gian lấy mẫu tối ưu. Chúng tôi cũng rất quan tâm xem liệu dấu vân tay có thể được sử dụng để chẩn đoán bệnh hay không, ví dụ như từ các chất chuyển hóa được lắng đọng trong mẫu dấu vân tay”.

N.P.D (NASATI), theo https://Medicalxpress.com/news/2023-08-scientists-finger-antipsychotic-drugs-Patients.html, 8/2023