Khoa học - Y dược

Thiết bị cảm biến mồ hôi phát hiện phản ứng với căng thẳng về thể chất, cảm xúc và dược lý (22/10/2025)

Hầu hết mọi người đều nhận thức rõ về tác động của căng thẳng mãn tính trong thế giới hiện đại. Trong khi một số loại căng thẳng có thể tốt, như loại căng thẳng mà cơ thể bạn cảm thấy trong một buổi tập luyện cường độ cao, căng thẳng kéo dài hoặc mãn tính có thể dẫn đến vô số vấn đề sức khỏe, bao gồm lo lắng, bệnh tim và viêm nhiễm. Và, ở quy mô lớn hơn, tỷ lệ căng thẳng mãn tính cao trong dân số làm tăng gánh nặng cho hệ thống y tế công cộng.

Nguồn: Science Advances (2025).

Theo dõi phản ứng căng thẳng có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn và quản lý căng thẳng, nhưng căng thẳng rất khó để đo lường và theo dõi một cách khách quan và chính xác. Hormone căng thẳng dao động suốt cả ngày, nhưng các phương pháp đánh giá căng thẳng hiện tại dựa vào báo cáo chủ quan của bản thân, nhịp tim hoặc các thiết bị cảm biến đeo được chỉ đo cortisol một cách không liên tục. Rất khó để có được một bức tranh đầy đủ về phản ứng căng thẳng của một người và các tác động lâu dài của nó với các phương pháp hiện tại này.

Tuy nhiên, gần đây các nhà khoa học đã phát triển được một thiết bị gọi là "Stressomic", một thiết bị cảm biến sinh học đeo được có thể liên tục theo dõi cortisol, epinephrine và norepinephrine trong mồ hôi - điều này có thể mở đường cho việc quản lý căng thẳng tốt hơn. Thiết bị này gần đây đã được thử nghiệm trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances. Họ tuyên bố rằng nó có khả năng phân biệt giữa căng thẳng cấp tính và mãn tính và có thể được đeo như một miếng dán sinh học đơn giản được đặt trên da.

Nghiên cứu đầu tiên đã xác thực thiết bị bằng cách sử dụng các xét nghiệm điện hóa và sau đó là một thử nghiệm lâm sàng trên cơ thể gồm ba phần. Trong một phần nghiên cứu, Stressomic được thử nghiệm trong khi người dùng hoàn thành một buổi tập luyện cường độ cao ngắt quãng (HIIT) để phát hiện phản ứng căng thẳng với việc tập thể dục. Trong một phần nghiên cứu khác, những người tham gia đã xem những hình ảnh gây căng thẳng từ Hệ thống hình ảnh cảm xúc quốc tế (International Affective Picture System - IAPS), để kiểm tra việc đo lường phản ứng căng thẳng tâm lý. Và trong phần thứ ba, người dùng đã uống một chất bổ sung có chứa taurine, axit γ-aminobutyric (GABA), theanine và magiê, được biết là làm giảm căng thẳng.

Thiết bị hoạt động tốt trong suốt nghiên cứu, theo dõi sự gia tăng hormone để đáp ứng với các tác nhân gây căng thẳng về thể chất và tâm lý và cho thấy sự giảm hormone căng thẳng để đáp ứng với việc bổ sung chất giảm căng thẳng. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng thiết bị cho thấy độ nhạy ấn tượng - ở mức picomolar - cho phép phát hiện nồng độ hormone rất thấp. Điều này được cho là nhờ việc sử dụng các điện cực graphene khắc laser được trang trí bằng vàng nanodendrite.

Các tác giả nghiên cứu cho biết: "Để đáp lại căng thẳng cảm xúc, nồng độ norepinephrine tăng lên đáng kể, trong khi cortisol cho thấy một sự thay đổi không đáng kể. Những phát hiện này xác nhận các nghiên cứu trước đây, củng cố khả năng của hệ thống trong việc phân biệt giữa các phản ứng căng thẳng sinh lý và tâm lý. Ngoài ra, hệ thống đã theo dõi sự giảm hormone sau khi bổ sung chất, chứng minh khả năng theo dõi những thay đổi trong điều hòa cơ bản và các can thiệp điều trị".

Stressomic cho thấy các mô hình thời gian riêng biệt cho mỗi hormone, cho phép phân biệt các loại phản ứng khác nhau theo thời gian và có thể được cải thiện hơn nữa bằng cách tăng số lượng buồng lấy mẫu để theo dõi lâu hơn.

Theo các tác giả, thiết bị này cho thấy rất nhiều triển vọng trong các ứng dụng trên các lĩnh vực sức khỏe tâm thần, thể thao và quản lý và can thiệp căng thẳng cá nhân hóa. Họ nói: "Stressomic giới thiệu một giải pháp đột phá và không xâm lấn để theo dõi hormone căng thẳng theo thời gian thực. Việc tích hợp công nghệ vi lỏng và các thiết bị điện tử linh hoạt cho phép theo dõi hormone liên tục trong các bối cảnh thể chất, cảm xúc và dược lý, với các ứng dụng rộng rãi trong giám sát sức khỏe và quản lý hiệu suất của con người"./.

P.T.T (NASTIS), theo https://medicalxpress.com/news/, 2025

Ngày cập nhật:09/10/2025

https://www.vista.gov.vn/vi/news/khoa-hoc-y-duoc/thiet-bi-cam-bien-mo-hoi-phat-hien-phan-ung-voi-cang-thang-ve-the-chat-cam-xuc-va-duoc-ly-12083.html