Thông tin kết quả nhiệm vụ KH&CN

Hoàn thiện quy trình công nghệ chăn nuôi 02 dòng lợn nái TH12, TH21, 01 dòng lợn đực ĐC1 và con lai thương phẩm giữa chúng (06/10/2025)

Theo Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2045 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1520/QĐ-TTg ngày 06 tháng 10 năm 2020, đến năm 2030, tổng đàn lợn có mặt thường xuyên từ 29 - 30 triệu con, trong đó lợn nái từ 2,5 - 2,8 triệu con, đàn lợn được nuôi trang trại, công nghiệp chiếm 70%. Sản lượng thịt xẻ các loại đến năm 2025 đạt từ 5,0 - 5,5 triệu tấn (thịt lợn chiếm 63 - 65%), đến năm 2030 đạt từ 6,0 - 6,5 triệu tấn (thịt lợn chiếm 59 - 61%). Như vậy, để đảm bảo nâng cao sản lượng thịt lợn xuất chuồng trong khi tổng đàn lợn nái không tăng thì việc nâng cao năng suất, chất lượng đàn lợn giống luôn là mục tiêu hàng đầu của Nhà nước cũng như các nhà chăn nuôi. Các giống lợn năng suất cao được nhập về như Yorkshire, Landrace, Duroc, Pietrain... đã cải thiện năng suất giống lợn trong nước. Các giống lợn này đã góp phần cải thiện chất lượng sản phẩm chăn nuôi lợn ở nước ta. Tuy nhiên, lợn giống được nhập về có nhiều nhược điểm như giá thành cao, công tác vệ sinh phòng bệnh khó khăn, việc thích nghi với điều kiện chăn nuôi tại Việt Nam còn hạn chế. Chính vì vậy, ngành chăn nuôi lợn vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường, kết quả chăn nuôi lợn của chúng ta chưa đủ sức cạnh tranh được so với các sản phẩm cùng loại ở thị trường khu vực và thế giới. Trước yêu cầu của thị trường tiêu thụ thịt lợn trong nước và thế giới trong thời gian tới, đặc biệt tạo sản phẩm riêng cho ngành chăn nuôi lợn Việt Nam nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh, việc tạo ra các dòng tổng hợp để sản xuất lợn thương phẩm có năng suất và chất lượng cao phù hợp với điều kiện Việt Nam là rất cần thiết.

Hai dòng lợn nái TH12, TH21 và dòng lợn đực ĐC1 là sản phẩm của đề tài cấp Nhà nước “Nghiên cứu lai tạo một số dòng lợn chuyên hóa năng suất cao phù hợp chăn nuôi công nghiệp khu vực phía Bắc”. Đề tài đã được nghiệm thu, công nhận kết quả nghiên cứu theo Quyết định số 1188/QĐ-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 15/5/2017. Tuy nhiên, từ năm 2017 đến nay, đàn lợn TH12, TH21, ĐC1 mặc dù có khả năng sản xuất tốt nhưng việc chọn lọc đàn hạt nhân và các quy trình chăn nuôi chưa hoàn thiện dẫn đến một chỉ tiêu về khả năng sinh trưởng, năng suất sinh sản vẫn chưa đạt đúng tiềm năng của chúng. Vì vậy, việc chọn lọc đàn hạt nhân và hoàn thiện các quy trình chăn nuôi giúp phát huy tốt nguồn gen quý của các dòng lợn trên là việc làm rất cần thiết.

Từ tính cấp thiết trên và triển khai mở rộng quy mô, đánh giá hiệu quả khi đưa đàn lợn nái TH12, TH21 và lợn đực ĐC1 vào sản xuất, năm 2020, Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục giao Trung tâm Nghiên cứu lợn Thụy Phương thực hiện dự án sản xuất thử nghiệm độc lập cấp quốc gia “Hoàn thiện quy trình công nghệ chăn nuôi 02 dòng lợn nái TH12, TH21, 01 dòng lợn đực ĐC1 và con lai thương phẩm giữa chúng”. Giám đốc Phạm Duy Phẩm làm chủ nhiệm dự án.

Lợn nái ĐC1 hạt nhân tại Trung tâm nghiên cứu lợn Thụy Phương.

Tại Trạm Nghiên cứu và Phát triển giống lợn hạt nhân Tam Điệp thuộc Trung tâm Nghiên cứu lợn Thụy Phương, dự án đã xây dựng tiêu chuẩn cơ sở và chọn được đàn hạt nhân TH12, TH21, ĐC1 có năng suất cao từ quần thể đàn lợn TH12, TH21, ĐC1 thế hệ 4. Tiêu chuẩn cơ sở đối với các đàn lợn TH12, TH21 thể hiện các chỉ tiêu về đặc điểm ngoại hình và các chỉ tiêu về năng suất. Trong đó, đặc điểm ngoại hình được thể hiện ở màu sắc lông da, số vú, chân, đầu, mình. Các chỉ tiêu năng suất thể hiện ở khả năng tăng khối lượng, tiêu tốn thức ăn/kg tăng khối lượng, dày mỡ lưng tại điểm P2, số con sơ sinh sống/ổ, số con cai sữa/ổ, số con cai sữa/nái/năm. Đối với đàn lợn ĐC1 hạt nhân, tiêu chuẩn cơ sở thể hiện các chỉ tiêu về đặc điểm ngoại hình tương tự đối với đàn TH12, TH21 và các chỉ tiêu về năng suất thể hiện ở khả năng tăng khối lượng, dày mỡ lưng tại điểm P2, tiêu tốn thức ăn/kg tăng khối lượng, thể tích tinh dịch, hoạt lực tinh trùng, nồng độ tinh trùng.

Việc tuyển chọn đàn hạt nhân TH12, TH21 và ĐC1 đã thu được 100 lợn nái TH12 hạt nhân có số con sơ sinh sống/ổ đạt 13,45 con; số con cai sữa/nái/năm đạt 27,63 con; khả năng tăng khối lượng đạt 820,85 g/ngày và tiêu tốn thức ăn/kg tăng khối lượng đạt 2,43 kg. 100 lợn nái TH12 hạt nhân có số con sơ sinh sống/ổ đạt 14,0 con; số con cai sữa/nái/năm đạt 28,95 con; khả năng tăng khối lượng đạt 780,64 g/ngày và tiêu tốn thức ăn/kg tăng khối lượng đạt 2,45 kg. 15 lợn đực ĐC1 hạt nhân có khả năng tăng khối lượng đạt 1029,21 g/ngày; tiêu tốn thức ăn/kg tăng khối lượng đạt 2,36 kg và tỷ lệ nạc đạt 62,55%.

Dự án cũng hoàn thiện được 05 quy trình chăn nuôi 02 dòng lợn nái TH12, TH21, 01 dòng lợn đực ĐC1 và con lai thương phẩm giữa chúng. Các quy trình đã hoàn thiện gồm: Quy trình chăn nuôi lợn cái hậu bị TH12 và TH2; Quy trình chăn nuôi lợn nái nuôi con TH12 và TH21; Quy trình chăn nuôi lợn đực giống ĐC1; Quy trình chăn nuôi lợn thương phẩm ĐC1xTH12 và ĐC1xTH21 giai đoạn sau cai sữa đến 70 ngày tuổi và Quy trình chăn nuôi lợn thương phẩm ĐC1xTH12 và ĐC1xTH21 giai đoạn 70 ngày tuổi đến xuất chuồng.

Từ việc hoàn thiện các quy trình, dự án đã xây dựng thành công 06 mô hình chăn nuôi lợn sinh sản và thương phẩm tại 03 tỉnh phía Bắc là Bắc Giang, Ninh Bình và Hải Dương với tổng quy mô 200 nái (30-50 nái/mô hình) và lợn thương phẩm 1500 con (100-300 con/mô hình).

Đàn lợn tại các mô hình đều có năng suất đạt yêu cầu của dự án. Trong đó, lợn TH12 tại các mô hình có số con sơ sinh sống/ổ đạt 12,96 con; số con cai sữa/nái/năm đạt 26,97 con. Lợn TH21 có số con sơ sinh sống/ổ đạt 13,68 con; số con cai sữa/nái/năm đạt 28,34 con. Lợn đực ĐC1 có thể tích tinh dịch đạt 232,75 ml; hoạt lực tinh trùng đạt 84%; nồng độ tinh trùng đạt 253,94 triệu/ml; tỷ lệ tinh trùng kỳ hình đạt 7,63%; VAC đạt 49,48 tỷ. Lợn thương phẩm giai đoạn 30 kg – 100 kg tại mô hình có khả năng tăng khối lượng đạt 929,0 g/ngày; tiêu tốn thức ăn/kg tăng khối lượng đạt 2,48 kg và tỷ lệ nạc đạt 61,75 %.

Dự án cũng đã đào tạo được 10 kỹ thuật viên cơ sở và tổ chức được 3 lớp tập huấn với tổng số 75 người tham dự. Các học viên được đào tạo đều nắm vững kiến thức và có thể áp dụng các kiến thức đã được đào tạo, tập huấn vào thực tế chăn nuôi.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu dự án tại Trung tâm Thông tin và Truyền thông Hải Phòng./.