Thông tin kết quả nhiệm vụ KH&CN

Nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát huy vai trò đội ngũ nữ trí thức Hải Phòng (19/09/2025)

Nữ trí thức là trí thức, là bộ phận trong cơ cấu hợp thành của tầng lớp trí thức nước ta và là bộ phận tinh hoa của phụ nữ Việt Nam. Họ gồm những người có trình độ đại học trở lên, lao động trí óc phức tạp, sáng tạo trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội: Nghiên cứu khoa học và công nghệ; sản xuất kinh doanh, dịch vụ; lãnh đạo, quản lý; bảo vệ môi trường; công tác an sinh xã hội… Một số lĩnh vực Nữ trí thức giũ vai trò ưu trội như: Giáo dục và đào tạo; nghiên cứu khoa học, y tế, bảo vệ môi trường; bảo vệ, giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống…Nữ trí thức hiện nay đang phát huy vai trò trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, cụ thể là: trong xây dựng Đảng, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, trong công tác quản lý nhà nước, trong việc tham gia hoạt động tham mưu, phản biện xã hội cho các chủ trương, chính sách của đảng, nhà nước; trong việc tham gia các công tác xã hội; trong việc phát triển kinh tế ; tham gia hoạt động nghiên cứu, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật; trong giáo dục, giũ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tinh hoa nhân loại; bình đẳng giới; trong lĩnh vực bảo vệ môi trường…. Những đóng góp của họ đã viết nên truyền thống anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang của phụ nữ Việt Nam.

Ảnh minh họa (Nguồn Internet).

Nữ trí thức Hải Phòng là lực lượng quan trọng, có nhiều đóng góp trong quá trình xây dựng và phát triển thành phố. Trong thời kỳ đổi mới, CNH, HĐH, Hải Phòng đang tập trung thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển thành phố văn minh, hiện đại, CCHC, xây dựng chính phủ số, quản lý số, Kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, xã hội số, công dân số …do đó đang đặt ra nhiều yêu cầu mới cần phát huy vai trò của mọi nguồn nhân lực xã hội, trước hết là nguồn nhân lực chất lượng cao. Vì thế, phát huy vai trò của trí thức nói chung, của nữ trí thức nói riêng trong sự nghiệp phát triển thành phố là vấn đề hết sức cấp thiết Mặt khác, việc phát huy vai trò của nữ trí thức vẫn còn nhiều hạn chế, rào cản như: vấn để bình đẳng giới, về nhận thức xã hội, về chính sách hỗ trợ, pháp luật bảo đảm cho nữ trí thức cống hiến tài năng, trí tuệ của họ; về trách nhiệm chăm lo gia đình, chủ động nâng cao năng lực bản thân … Trước những đòi hỏi mới của sự nghiệp CNH, HĐH, để phát huy cao nhất năng lực, trí tuệ, thế mạnh của đội ngũ nữ trí thức và hạn chế, khắc phụ rào cản đang tồn hiện nay, cần nghiên cứu đề xuất giải pháp nhằm phát huy vai trò của nữ trí thức thành phố Hải Phòng. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu chuyên sâu về vai trò của đội ngũ nữ trí thức Hải Phòng. Do đó, Hội nữ trí thức thành phố Hải Phòng triển khai đề tài Nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát huy vai trò đội ngũ nữ trí thức Hải Phòng. Đề tài do PGS.TS Vũ Thị Loan làm chủ nhiệm.

Qua đánh giá khảo sát, kết quả cho thấy, nữ trí thức Hải Phòng phát triển cả về số lượng và chất lượng, đóng góp sức lực và trí tuệ vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của thành phố. Trong những năm gần đây, trình độ của nữ trí thức Hải Phòng được nâng lên đáng kể. Đội ngũ nữ trí thức Hải Phòng đã phát huy mạnh mẽ vai trò và cống hiến xuất sắc trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, trong đó nổi bật ở một số lĩnh vực như: i)Nữ trí thức là Cán bộ công chức trong các cơ quan quản lý nhà nước, trong hệ thống chính trị, đảm nhiệm vai trò lãnh đạo và quản lý, thực thi công vụ củng cố hệ thống chính trị vững mạnh, định hướng đúng đắn những quyết sách quan trọng và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Có thể coi đây là nguồn lực đặc biệt quan trọng đối với tiến trình phát triển thành phố hiện tại và tương lai; ii) Nữ trí thức là viên chức tronng các đơn vị sự nghiệp đã đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực văn hoá, giáo dực, y tế, nâng cao đời sống tinh thần, nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài, chăm sóc sức khoẻ nhân dân và bồi đắp các giá trị truyền thống, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại; iii) Nữ trí thức trong các doanh nghiệp khu vực nhà nước, doanh nghiệp khu vức ngoài nhà nước đã đổi mới sáng tạo, ứng dụng KH-CN mới tạo nên sức bật của kinh tế thành phố, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế nhanh và khối lượng sản phẩm lớn, giúp Hải Phòng trở thành một trung tâm kinh tế quan trọng của cả nước; iv)Nữ trí thức Hải Phòng tích cực tham gia hoạt động xã hội, đóng góp lớn vào các hoạt động an sinh xã hội, bảo vệ môi trường; v) Nữ trí thức là nòng cốt, là nguồn nhân lực quý báu trong hoạt động nghiên cứu khoa học, cải tiến kỹ thuật, đổi mới sáng tạo, góp phần xây dựng thành phố hiện đại, phát triển kinh tế tri thức, khoa học công nghệ cao; vi) Nữ trí thức tích cực tham gia hoạt động tham mưu, phản biện xã hội cho các chủ trương, chính sách của đảng, nhà nước, thành phố, phát huy dân chủ XHCN và khẳng định vai trò làm chủ của nhân dân lao động, gắn bó chặt chẽ giữa đảng, nhà nước và nhân dân; vii) nữ trí thức phát huy vai trò thúc đẩy bình đẳng giới, tạo môi trường, cơ hội để nữ trí thức đóng góp ngày càng nhiều hơn cho sự phát triển thành phố và nâng cao năng lực bản thân; viii) Nữ trí thức trong gia đình với vai trò người mẹ, người vợ, là người thầy đầu tiên của con người, tạo ra những thế hệ tương lai có đầy đủ phẩm chất, trí tuệ, tri thức và khoẻ mạnh để xây dựng, phát triển đất nước, thành. Gia đình là tế bào của xã hội; ix) Nữ trí thức phát huy vai trò trong giáo dục, giũ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tinh hoa nhân loại; x) Nữ trí thức phát huy vai trò trong tiếp cận cuộc cách mạng 4.0, tham gia tích cực và có hiệu quả cao trong chuyển đổi số, xây dựng xã hội số, chính phủ số, công dân số, kinh tế số.

Bên cạnh kết quả đạt được, Ban chủ nhiệm cũng chỉ ra một số hạn chế của nữ trí thức Hải Phòng đó là: i) tỷ lệ nữ trí thức giữ vị trí lãnh đạo, quản lý còn thấp. ii) Số nữ chuyên gia đầu ngành, phó giáo sư còn thấp, chưa có nữ giáo sư; iii) Tỷ lệ nữ trí thức mất cân đối giữa các ngành. Tỷ lệ nữ trong các ngành khoa học -kỹ thuật, công nghệ cao, hiện đại, lĩnh vực then chốt như công nghệ thông tin, logistics, kỹ thuật số và kinh tế số rất thấp,chưa đáp ứng nhu cầu.

Bối cảnh kinh tế - xã hội của đất nước và thành phố Hải Phòng có bước tăng trưởng và phát triển mạnh và vững chắc. Xu hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế số và chuyển đổi số mạnh mẽ. Đảng, nhà nước coi trọng khoa học -công nghệ, tập trung về cải cách thể chế, sắp xếp bộ máy và chuyển đổi số tạo những bước đột phá phát triển Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Các Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết 59-NQ/TW là định hướng quan trọng và quyết tâm chính trị rất cao của Đảng, nhà nước đưa khoa học-công nghệ trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp để phát triển bứt phá đất nước trong kỷ nguyên mới và hội nhập quốc tế sâu rộng; Nghị quyết 45- NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội XVI Đảng bộ thành phố đề ra xây dựng và phát triển Hải Phòng trở thành thành phố đi đầu cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá; động lực phát triển của vùng Bắc Bộ và của cả nước;

Tình hình kinh tế, thương mai thế giới đang có nhiều bất ổn, biến đổi khó lường. Cách mạng công nghệ 4.0 và chuyển đổi số với AI, blockchain, IoT thay đổi phương thức làm việc, đòi hỏi tư duy sáng tạo và thích ứng nhanh.. xu hướng quốc tế về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ đang được tích cực đẩy mạnh, vấn đề biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, hiệu ứng nhà kính, phát thải Cacbon … là những thách thức toàn cầu và yêu cầu phát triển bền vững là xu thế hiện nay Phát huy vai trò của đội ngũ nữ trí thức tại Hải Phòng là một yêu cầu quan trọng trong bối cảnh thành phố đang đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế và thực hiện các mục tiêu bình đẳng giới.

Thực tiễn đang đặt ra cho trí thức nói chung, nữ trí thức nói riêng rất cơ hội và không ít thách thức, đồng thời đòi hỏi thành phố phải tăng cường đổi mới, thực hiện nhiều giải phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, nữ trí thức để họ thực sự là lực lượng nòng cốt, tiên phong trên tất cả các lĩnh vực: 1) giải pháp hoàn thiện, bổ sung cơ chế, chính sách hỗ trợ, tạo cơ hội cho nữ trí thức cống hiến; 2) giải pháp nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ nữ trí thức thành phố Hải Phòng, 3) giải pháp phát huy vai trò đội ngũ nữ trí thức Hải Phòng trong quản lý nhà nước, 4) giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ nữ trí thức trong việc tham gia các công tác xã hội, bảo vệ môi trường; 5) Giải pháp phát huy vai trò đội ngũ nữ trí thức Hải Phòng trong phát triển kinh tế thành phố ; 6) giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ nữ trí thức trong việc tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, 7) giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ nữ trí thức trong việc tham gia hoạt động tham mưu, phản biện xã hội cho các chủ trương, chính sách của đảng, nhà nước; 8) giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ nữ trí thức về bình đẳng giới.;9) giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ nữ trí thức trong gia đình, 10) Giải pháp phát huy vai trò đội ngũ nữ trí thức Hải Phòng trong giáo dục, gìn giữ các giá trị dân tộc và tinh hoa nhân loại; 11) giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ nữ tri thức trong thực hiện cuộc cách mạng 4.0. 12) Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị và toàn xã hội về phát huy vai trõ của đội ngũ nữ trí thức Hải Phòng hiện nay

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu nhiệm vụ  tại Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông Hải Phòng./.