Thông tin kết quả nhiệm vụ KH&CN

Nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp phòng, chống bạo lực gia đình trên địa bản tỉnh Hải Dương (02/10/2025)

Bạo lực gia đình (BLGĐ) là một trong những vấn đề thu hút sự quan tâm của các chuyên gia, các nhà nghiên cứu nhằm tìm ra các biện pháp phòng chống hiệu quả vấn nạn này. Tuy nhiên, BLGĐ ở nước ta hiện nay mới được XH chú ý đến dạng bạo lực cùng thế hệ, bạo lực của chồng đối với vợ do tính chất và mức độ phổ biến của dạng bạo lực này. Tình trạng bạo lực của bố mẹ đối với con cái và chiều ngược lại chưa có nhiều công trình đề cập đến. Vì vậy, việc nghiên cứu BLGĐ đa chiều, nguyên nhân và các nhân tố ảnh hưởng là rất cấp bách, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc trong giai đoạn hiện nay. Ngày 12/8/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dương đã ban hành kế hoạch số 2391/KH-UBND thực hiện Quyết định số 2238/QĐ-TTg ngày 30/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược phát triển GĐ Việt Nam đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Hải Dương với mục tiêu chung nhằm xây dựng GĐ Việt Nam no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, là hạt nhân, tế bào lành mạnh của XH, tổ ấm của mỗi người; là nơi nuôi dưỡng, bồi đắp nhân cách, lối sống tôn trọng đạo lý truyền thống tốt đẹp của dân tộc; phát huy, nhân rộng các giá trị tốt đẹp, thúc đẩy phát triển bền vững đất nước. Đáng chú ý, trong một số mục tiêu cụ thể của Kế hoạch đã xác định phấn đấu đạt 100% các GĐ được cung cấp thông tin, kiến thức về văn hóa ứng xử, kỹ năng giáo dục đạo đức, lối sống, tình yêu thương, truyền thống dân tộc và các giá trị văn hóa tốt đẹp; phòng ngừa rủi ro, tệ nạn XH, bạo lực trong GĐ; Phấn đấu hằng năm 90% vụ việc BLGĐ được giải quyết theo quy định pháp luật; 100% người bị bạo lực được hỗ trợ cung cấp các dịch vụ thiết yếu; 100% địa phương có mô hình can thiệp, phòng ngừa và ứng phó BLGĐ nhằm giảm tác hại của BLGĐ, đặc biệt với phụ nữ, người yếu thế và trẻ em.Để đạt được mục tiêu đó, Hội LHPN tỉnh Hải Dương đề xuất đề tài: “Nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp phòng, chống BLGĐ trên địa bàn tỉnh Hải Dương”. Đề tài do ThS. Phạm Thị Thu Hiền làm chủ nhiệm đề tài.

Ảnh minh họa. Nguồn Internet

Ban chủ nhiệm đề tài đã nghiên cứu cơ sở lý luận về BLGĐ như nghiên cứu về chiều và dạng BLGĐ, nguyên nhân dẫn đến BLGĐ, nhân tố ảnh hưởng, hậu quả, chiến lược ứng phó, các kiểu ứng phó, cách ứng phó, các chủ trương, quan điểm của Đảng, pháp luật của nhà nước liên quan đến BLGĐ.

Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát đánh giá thực trạng BLGĐ trên địa bàn tỉnh Hải Dương từ năm 2021-2023 theo đúng quy mô, đối tượng, phương pháp đã xây dựng, kết quả đã đánh giá thực trạng công tác phòng chống BLGĐ tại Hải Dương, việc phối hợp thực hiện liên quan đến BLGĐ, các chương trình, mô hình can thiệp, biện pháp phòng chống BLGĐ đã và đang thực hiện; thực trạng, nguyên nhân, cách ứng phó đối với BLGĐ tại Hải Dương.

Trên cơ sở đánh giá thực  trạng, nhóm nghiên cứu đã phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến BLGĐ tại Hải Dương, so sánh giữa các yếu tố cho thấy rõ nét rằng các nhân tố văn hóa và nhận thức đang có tác động mạnh mẽ nhất đến BLGĐ tại Hải Dương. Đặc biệt là yếu tố giá trị văn hóa truyền thống có ảnh hưởng cao nhất. Độ lệch chuẩn thấp ở đa số yếu tố phản ánh sự thống nhất nhận định trong cộng đồng. Cần ưu tiên giải quyết các yếu tố có ảnh hưởng lớn như nhận thức và giá trị truyền thống để có thể giảm thiểu hiệu quả tình trạng BLGĐ trên địa bàn tỉnh.Việc xây dựng và triển khai các chế tài mạnh mẽ, nhất quán, công khai và minh bạch sẽ góp phần quan trọng để nâng cao hiệu quả trong phòng chống BLGĐ tại Hải Dương. Đồng thời, song song với việc xử lý nghiêm minh, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục nhận thức pháp luật trong cộng đồng để nâng cao hiệu quả phòng ngừa ngay từ gốc rễ vấn đề. Phân tích sâu sắc này sẽ là cơ sở để xây dựng các giải pháp hiệu quả trong tương lai.

Đề xuất các nhóm giải pháp để hạn chế BLGĐ tại Hải Dương, theo đó để giải quyết BLGĐ một cách hiệu quả, cần phải có một phương pháp tiếp cận chặt chẽ, liên ngành với sự tham gia của tất cả các cơ quan và tổ chức có liên quan. Các khuyến nghị và gợi ý chính sách dưới đây được phối hợp xây dựng với các bên liên quan ở Hải Dương. Các khuyến nghị cho các hành động cụ thể được đưa ra dựa trên bằng chứng từ kết quả khảo sát năm 2024, thừa kế những gì đã được khuyến nghị từ các cuộc nghiên cứu có liên quan trước đây và đáp ứng các ưu tiên của quốc gia, của tỉnh Hải Dương và bối cảnh BLGĐ, nhất là đối với phụ nữ và trẻ em ở Việt Nam hiện nay. Các khuyến nghị được trình bày theo 4 trụ cột chính mang tính chiến lược, gồm: (1) Tăng cường cam kết, hành động toàn tỉnh Hải Dương; (2) Đẩy mạnh phòng chống BLGĐ; (3) Xây dựng biện pháp ứng phó phù hợp; (4) Hỗ trợ nghiên cứu, thu thập thông tin, hợp tác. Tuy nhiên, đề tài vẫn còn một số hạn chế khách quan trong nghiên cứu: Do vấn đề nghiên cứu nhạy cảm nên có thể chưa tuyệt đối đầy đủ do tâm lý e ngại của người trả lời. Theo đó, nhóm nghiên cứu đã xây dựng được Cẩm nang tuyên truyền phòng, chống BLGĐ được Hội đồng nghiệm thu cấp cơ sở thông qua, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Kết quả nghiên cứu của đề tài bổ sung và làm phong phú thêm những vấn đề lý luận về BLGĐ, về BLGĐ giữa các thế hệ, về ứng phó với bạo lực giữa các thế hệ trong GĐ; góp phần xây dựng cơ sở khoa học về BLGĐ; Phát triển các thang đo về BLGĐ giữa các thế hệ, các thang đo về những nhân tố ảnh hưởng đến BLGĐ giữa các thế hệ và thang đo về ứng phó với bạo lực giữa các thế hệ trong GĐ thông qua việc nghiên cứu kết quả của các công trình khoa học trước đây. Từ đó, nghiên cứu này sẽ cung cấp cho các nghiên cứu tiếp theo các thang đo phù hợp để sử dụng. Đề tài xác định được các giải pháp hiệu quả, khả thi, áp dụng đồng bộ để khắc phục tình trạng BLGĐ thường gặp, phòng, chống BLGĐ trên cơ sở khoa học đã nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần quan trọng vào việc tạo dựng cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và khai thác, sử dụng nguồn dữ liệu đồ sộ từ 2.000 cá nhân, tổ chức có liên quan một cách chủ động và hiệu quả. Đông thời kết quả đề tài cũng giúp cho Hội LHPN tỉnh Hải Dương khẳng định được vai trò của Hội đối với các vấn đề XH, đặc biệt về GĐ, giúp cho Hội có những chương trình, kế hoạch trong tương lai giảm thiểu tình trạng BLGĐ, xây dựng GĐ văn minh, hạnh phúc phù hợp với điều kiện của từng địa phương. Đồng thời các những vấn đề khoa học đã được nghiên cứu được đưa vào thực tiễn cuộc sống. Kết quả nghiên cứu giúp có được cái nhìn đầy đủ và hệ thống hơn về biểu hiện, mức độ, hậu quả của BLGĐ giữa các thế hệ. Kết quả nghiên cứu thực tiễn về các nhân tố ảnh hưởng đến BLGĐ giữa các thế hệ giúp cho việc dự báo sự thay đổi bạo lực giữa các thế hệ trong GĐ khi các nhân tố ảnh hưởng thay đổi, góp phần thay đổi từng bước nhận thức về BLGĐ, chủ động để phòng, tránh BLGĐ. Đề tài là một nghiên cứu liên ngành, các biện pháp được đề xuất đều dựa trên cơ sở những kết quả nghiên cứu thực tiễn cụ thể, khách quan và khoa học nên sẽ có tính khả thi trong hỗ trợ các thành viên GĐ phòng ngừa và ứng phó với bạo lực giữa các thế hệ trong GĐ. Các cơ quan, tổ chức và các cá nhân (sinh viên đại học, học viên cao học, nghiên cứu sinh, các giảng viên, nghiên cứu viên) có thể sử dụng số liệu, kết quả phân tích, giải pháp để hỗ trợ trong việc thực hiện các công việc liên quan hoặc phối hợp thực hiện các chương trình, kế hoạch phòng, chống BLGĐ; hoặc nghiên cứu, học tập để phục vụ cho bản thân.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu nhiệm vụ  tại Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông Hải Phòng./.